Navaron'un Topları
| The Guns of Navarone | |
 Howard Terpning'in yayın afişi | |
| Yönetmen | J. Lee Thompson |
|---|---|
| Yapımcı | Carl Foreman |
| Senarist | Carl Foreman |
| Oyuncular | |
| Müzik | Dimitri Tiomkin |
| Görüntü yönetmeni | Oswald Morris |
| Kurgu | Alan Osbiston |
| Stüdyo | Highroad Productions |
| Dağıtıcı | Columbia Pictures |
| Çıkış tarih(ler)i | 27 Nisan 1961 (Londra) 28 Nisan 1961 (Birleşik Krallık) 22 Haziran 1961 (Amerika Birleşik Devletleri) |
| Süre | 158 dakika |
| Ülke | Birleşik Krallık Amerika Birleşik Devletleri |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $6 milyon[1] |
| Hasılat | $25 milyon (kiralama)[1] |
Navaron'un Topları (İngilizce özgün adıyla: The Guns of Navarone) J. Lee Thompson tarafından yönetilen 1961 tarihli epik bir macera savaş filmidir. Yapımcı Carl Foreman'ın senaryosu, Alistair MacLean'ın 1957 tarihli The Guns of Navarone adlı romanına dayanıyordu. Filmde, Stanley Baker, Anthony Quayle, Irene Papas, Gia Scala, James Darren ve Richard Harris ile birlikte Gregory Peck, David Niven ve Anthony Quinn rol alıyor. Kitap ve film aynı temel planı paylaşıyor: Bir Müttefik komando biriminin Ege Denizi'ndeki Müttefik donanma gemilerini tehdit eden görünüşte zaptedilemez bir Alman kalesini yok etme çabaları.
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]1943'te Mihver devletleri, 2.000 İngiliz askerinin mahsur kaldığı Kheros adasına askerî güçlerini göstermek ve tarafsız Türkiye'yi kendilerine katılmaya ikna etmek için bir saldırı planlar. İngiliz Kraliyet Donanması tarafından yapılan kurtarma çabaları, yakınlardaki Navarone Adası'nda (kurgusal) iki büyük radar yönlendirmeli büyük kalibreli silahla engellenir. Hava bombardımanı çabaları başarısız olunca, Müttefik İstihbarat birimi, Navarone'a sızmak ve silahları yok etmek için bir komando birimini toplar. Binbaşı Roy Franklin (Anthony Quayle) liderliğindeki ekip, ünlü bir casus ve Long Range Desert Group (LRDG)'den bir subay olan Yüzbaşı Keith Mallory'den (Gregory Peck); Mağlup Yunan Ordusu'ndan Albay Andrea Stavrou (Anthony Quinn); Franklin'in en iyi arkadaşı, patlayıcı uzmanı ve eski kimya öğretmeni Onbaşı Miller (David Niven); Yunan-Amerikalı Spyros Pappadimos (James Darren), bir Navarone yerlisi; ve bir mühendis ve uzman bıçak dövüşçüsü olan "Kasap" Brown (Stanley Baker).
Yıpranmış bir balıkçı teknesinde Yunan balıkçılar kılığına girerler. Ege Denizi'ni geçerken kendilerini durduran bir Alman devriye botunun mürettebatını başarılı bir şekilde alt ederler. Yolculuğun ilerleyen saatlerinde Mallory, Franklin'e Stavrou'nun savaştan sonra onu öldürmeye yemin ettiğini, çünkü yanlışlıkla Stavrou'nun karısının ve çocuklarının ölümlerinden sorumlu söyler. Şiddetli bir fırtına sırasında Navarone sahilinde gemi kazası geçirirler. Deneyimli bir dağcı olan Mallory, ekibi uçuruma tırmanmaya yönlendirir ve bu sırada Franklin bacağını ağır bir şekilde yaralar. Ekip dağlara sığınırken, Mallory, Franklin'in intihar etmesini engeller ve görevlerinin sadece bir eğlence olduğunu ve bunun yerine kıyıya büyük bir deniz saldırısının yapılacağını söyler. İki yerel direniş savaşçısı olan Spyros'un kız kardeşi Maria (Irene Papas) ve kaçmadan önce Almanlar tarafından bir zamanlar yakalanıp işkence gören arkadaşı Anna (Gia Scala) ile buluşurlar.
Görevleri sürekli olarak Alman askerleri tarafından engellenir ve grup, Franklin için (bacağına kangren olmuş) bir doktor bulmaya çalışırken sonunda Oberleutnant (teğmen) Muesel (Walter Gotell) tarafından Mandrakos kasabasında yakalanır. SS-Hauptsturmführer (Yüzbaşı) Sessler (George Mikell) tarafından sorgulanan Stavrou, Almanların dikkatini dağıtır ve ekip, onları esir alanlara üstün gelir. Alman üniformaları giyip kaçarlar ve Franklin'i tıbbi yardım alması için geride bırakırlar. Olay yerine gelen Almanlar Franklin'e sorguda etki altında olup doğru bilgiler vermesi için skopolamin enjekte ederler ve daha önceden bunu önfören Yüzbaşı Mallory'nin ona bilerek söylediği yanlış bilgileri verir. Mallory'nin umduğu gibi, çoğu Alman kuvveti beklenen kıyı saldırısına karşı koymak için kaleyi terk eder. Ancak Miller, Navarone köyüne sızdıktan sonra, patlayıcıların çoğunun sabote edildiğini fark eder ve suçlunun Anna'nın kendisi olduğu sonucuna varır. Anna ise kaçmadığını ancak Almanların serbest bırakılması karşılığında kendisini muhbir olarak işe aldığını itiraf eder. Mallory, Anna'yı yerlerinin tespit edilmesine karşı bir önlem olarak istemeden de olsa infaz etmeye hazırlanır, ancak Maria onun yerine Anna'yı vurur.
Ekip ayrılır: Mallory ve Miller silahları almaya giderler, Stavrou ve Spyros kasabada yerel sakinlerin yardımıyla dikkat dağıtıcı şeyler yaparlar ve Maria ve Brown kaçmaları için bir tekne çalar. Spyros, bir Alman subayı ile bir çatışmada ölür ve Brown, tekne hırsızlığı sırasında bıçaklanarak öldürülür. Bu arada, Mallory ve Miller silahın bulunduğu yere sızarlar, ancak arkalarındaki kapıları kapatınca alarm çalar. Miller, silahların üzerine patlayıcılar yerleştirir ve bir mühimmat asansörünün altına büyük bir bubi tuzağı hazırlar ve tetik tertibatını asansörün rayına yerleştirilir. Almanlar sonunda silah mevzisine girer ve silahların üzerine yerleştirilen patlayıcıları etkisiz hale getirir; Bu arada, Mallory ve Miller uçurumdan denize atlayıp kaçarlar ve çalıntı tekne tarafından denizden alınırlar. Yaralı vaziyette olan Stavrou da denize ulaşır ve Mallory gemiye tutunabilmesi için ona yardım eder, böylece aralarındaki kan davası çözülüp sona erer.
Tuzağa düşen İngiliz birliklerini kurtarmaya çalışan Müttefik muhripler belirince Almanlar onlara ateş açar. Asansör sonunda Miller'ın tetiğine ulaşınca, gizli patlayıcılar, silahlar etraftaki top mermileri ve tüm kaleyi yok eden büyük bir patlamaya yol açar. Mallory'nin ekibi güvenli bir şekilde İngiliz konvoyuna ulaşır, ancak Stavrou, Mallory'nin elini sıkar ve aşık olduğu Maria ile Navaron'a dönmeye karar verir. Eve dönen Mallory ve Miller, bir ingiliz muhribinden elde ettikleri başarının sonuçlarını seyreder.
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gregory Peck - Yüzbaşı Keith Mallory
- David Niven - Onbaşı John Anthony Miller
- Anthony Quinn - Albay Andrea Stavros
- Stanley Baker - CPO Kasap Brown
- Anthony Quayle - Binbaşı Roy Franklin
- James Darren - Spyros Pappadimos
- Irene Papas - Maria Pappadimos
- Gia Scala - Anna
- James Robertson Justice - Jensen
- Richard Harris - Hava binbaşı Barnsby
- Bryan Forbes - Cohn
- Allan Cuthbertson - Binbaşı Baker
- Michael Trubshawe - Weaver
- Percy Herbert - Grogan
- George Mikell - Sessler
- Walter Gotell - Muesel
- Tutte Lemkow - Nicolai
- Albert Lieven - Kumandan
- Norman Wooland - hava kuvvetleri albayı
- Cleo Scouloudi - Bride
- Nicholas Papakonstantinou - Devriye Botu Kaptanı
- Christopher Rhodes - Alman Topçu Subayı
Yapımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Film, Kwai Köprüsü (1957), En Uzun Gün (1962) ve Büyük Kaçış (1963) gibi büyük bütçeli İkinci Dünya Savaşı maceralarının bir parçasıydı.
Roman, II. Dünya Savaşı'nda, On İki Ada seferi sırasında Leros Savaşı'ndan esinlenmişti, ancak gerçekte Leros'taki silahlar 152 milimetre (6 inç) idi,152 milimetre (6 in),[2] kitapta anlatılan ve görsel olarak tasvir edildiği gibi devasa toplar değildi. Yapımcı Carl Foreman tarafından uyarlanan senaryo romandan önemli değişiklikler yaptı; bunlar yerel direniş savaşçılarının cinsiyetini değiştirilmesini ve Mallory ile Andrea arasında bir çatışmayı içeriyordu.
Filmi Foreman da yönetmek istedi, ancak Columbia İngiliz bir yönetmen konusunda ısrar ederek isteğini reddetti. İş, Alexander Mackendrick'e (Başarının Tatlı Kokusu'nun yönetmeni) gitti ve "esasen tipik, aksiyon dolu bir savaş melodramını almak ve ona bazı iddialı imalar vermek istediğini" söyledi.[3]
Mackendrick, çekimler başlamadan bir hafta önce "yaratıcı farklılıklar" nedeniyle Carl Foreman tarafından kovuldu.[4] Onun yerini J. Lee Thompson aldı, çünkü kısmen yıldız Gregory Peck, North West Frontier'den etkilendi.[3]
Niven'in oynadığı rol aslında Kenneth More için tasarlanmıştı.[5] Foreman bu rolü More için yazmıştı.[6]
Çekimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunanistan'ın Rodos adası konumlar sağladı. Film ekibi orada Nisan'dan Temmuz 1960'a kadar kaldı. Quinn o bölgeden o kadar etkilendi ki, orada hala Anthony Quinn Körfezi denen bir bölgede arazi satın aldı. Malta yakınlarındaki Gozo adalarında ve Ligurya Denizi'ndeki Tino adalarında diğer sahneler çekildi.
Karakterinin Almancada akıcı olduğu varsayılan Gregory Peck'in dili ikna edici bir şekilde konuşamadığı ortaya çıktığında bir karışıklık ortaya çıktı. Seslendirme sanatçısı Robert Rietty, film için Peck'in tüm Almanca diyaloglarını seslendirdi.[7]
Filmin haritaları, animasyon filmleriyle en iyi tanınan İngiliz ekibi Halas ve Batchelor tarafından oluşturuldu.
Navarone adası kurgusal olsa da, Navarone adasını gösterdiği iddia edilen filmde tasvir edilen bir haritada, burasını gerçekte Antikythera adası olarak gösteriliyor.
Yunan kraliyet ailesinin birkaç üyesi, Mandrakos kafe sahnesinin çekildiği gün seti ziyaret etti ve arka planda figüran olarak yer aldılar.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Wall St. Researchers' Cheery Tone". Variety. 7 Kasım 1962. s. 7.
- ^ Rogers, Anthony; Jellicoe, Lord (2 Şubat 2017). Churchill's Folly: The Battles for Kos and Leros, 1943. ISBN 9780750969581. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ a b Webster p 104
- ^ "The Guns of Navarone". TCM.com. 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2013.
- ^ More, K. (1978). More or Less. p. 181.
- ^ More, K. More or Less (1978), pp.182-184.
- ^ A Forehead Pressed Against a Window by Robert Rietty, pp. 318–319
- ^ Perry, Vern (8 Haziran 2000). "'Guns of Navarone' high-caliber". The Orange County Register. s. 31.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- IMDb'de Navaron'un Topları
- AllMovie'de Navaron'un Topları
- Navaron'un Topları; Amerikan Film Enstitüsü kataloğu
- TCM Movie Database'de Navaron'un Topları
- The Guns of Navarone 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at TV Guide (heavily cut and revised version of 1987 write-up originally published in The Motion Picture Guide)
- 1961 çıkışlı filmler
- En İyi Drama Filmi Altın Küre Ödülü sahipleri
- Birleşik Krallık macera filmleri
- Birleşik Krallık savaş filmleri
- Dimitri Tiomkin'in müziğini yaptığı filmler
- Britanyalı romanlarından uyarlanan filmler
- J. Lee Thompson'ın yönettiği filmler
- 1943'te geçen filmler
- En İyi Görsel Efekt Akademi Ödülü kazanan filmler
- Carl Foreman'ın senaryosunu yazdığı filmler
- 1960'larda İngilizce filmler
- Columbia Pictures filmleri
- II. Dünya Savaşı ile ilgili Birleşik Krallık filmleri