Nefrit
Nefrit ya da nefritis böbreklerde oluşan, glomeruluslar ve tubulleri ya da glomerüller ve tübülleri çevreleyen interstisyel dokuyu kapsayabilen yangıdır.[1]
İlişkili tıbbi durumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tip
[değiştir | kaynağı değiştir]- Glomerulus yangısına glomerulonefrit denir. "Nefrit" denildiğinde genellikle glomerulonefrit kastedilir.[2]
- İntersitisyel nefrit ya da Tubulo-intersitisyel nefrit ise renal tüpler arasında oluşan yangıdır.[3]
Sebepleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Nefrit, genellikle enfeksiyonlar veya zehirlenmeler sebebiyle olur, Birçok durumda da vücudun temel organlarını etkileyen otoimmun bozukluklar sebebiyle ortaya çıkar.[4]
- Piyelonefrit idrar yolları enfeksiyonunun böbreğin pelvis bölgesine sirayet etmesiyle oluşan bir yangıdır.[5] Lupus nefriti, sistemik lupus eritematozusun neden olduğu böbrek iltihabı, bağışıklık sisteminin bir hastalığıdır.
- Atletik nefrit, ağır egzersizler sonucu oluşur. Ağır eğzersizlerden sonra ve ya march hemoglobinüri'den sonra kırmızı kan hücrelerinin travmayla beraber patlamaları ve kana hemoglobinin karışmasının sonucu kanlı idrar meydana gelir.[6]
- Lupus nefriti, altta yatan SLE (Sistemik Lupus Eritematozus) hastalığının böbrekte oluşturduğu yangı sebebiyle ortaya çıkardığı tablodur.
- İlaç bağımlı akut insterstisyel nefrit; Sefalosporinler, NSAİİ, Furosemid, Asiklovir, Allopurinol, Omeprazol gibi ilaçların çeşitli mekanizmalarla aşırı duyarlılık reaksiyonundan ötürü interstisyel bölgede yangısal tepki sonucu oluşan tablodur.[7]
Mekanizma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Nefrit enflamatuar hücre çoğalması ile glomerüler yapıyı bozarak glomerülar hasara yol açar.[8] Bu glomerüler kan akışında azalmaya neden olur ve idrar çıkışı da azalır (oligoüri)[9] ve üre, ürik asit gibi metabolik son ürünler vücuttan atılamaz (üremi).[10] Sonuç olarak, kırmızı kan hücreleri hasarlı glomeruluslardan dışarı sızabilir ve idrarda kan görülmesine neden olur (hematüri).[11] Düşük kan akımı renin-anjiotensin-aldosteron sistemini (RAAS) aktive etmesi sonucu su tutma ve hafif hipertansiyon meydana gelir.[12]
Böbrek yangısında, vücuttan idrar akışı içine gerekli proteinin salgılanması başlarlar. Bu duruma proteinüri denir.[13] Nefrit nedeniyle gerekli proteinlerin kaybı birçok hayatı tehdit eden semptomlara sebep olur. Nefritin en ciddi komplikasyonu, kanı damar içi pıhtılaşmaya karşı koruyan proteinlerin kaybıdır. Bu proteinlerin kaybı ani pıhtılaşmalar sonucu oluşan inme vakalarını tetikleyebilir.[14]
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Nefrit Amerika Birleşik Devletleri'nde tüm kadın ölümü sebeplerinde dokuzuncu sıradadır (Histopatik olmayan siyahi kadınlarda beşinci sıradadır).[15] Dünya çapında en yüksek oranlar[clarification needed] 50-55% ile Afrika veya Asya kökenlilerde görülür, daha sonra koyu esmer ırkta 34% ve beyaz ırkta 27% oranda görülür.[16]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Nephrotic syndrome
- Bright's Disease
- Goodpasture's syndrome
- Türk Böbrek Vakfı
- Anadolu Böbrek Vakfı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Keto Acids – Advances in Research and Application 2013 Edition p.220e
- ^ "Glomerulonephritis: MedlinePlus Medical Encyclopedia" 5 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.nlm.nih.gov.
- ^ "Interstitial nephritis: MedlinePlus Medical Encyclopedia" 5 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.nlm.nih.gov.
- ^ "Nephritis" 1 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "Pyelonephritis: Kidney Infection" 11 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.niddk.nih.gov.
- ^ Haematology Made Easy 23 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[1] 23 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in English).
- ^ Baştürk, Taner; Barış Hasbal, Nuri; Koç, Yener; Isleem, Mahmoud; Bayrakdar Çağlayan, Feyza; Ünsal, Abdülkadir (29 Aralık 2016). "Drug induced acute interstitial nephritis" (PDF). SiSli Etfal Hastanesi Tip Bulteni / The Medical Bulletin of Sisli Hospital: 251-5. doi:10.5350/SEMB.20160902010424.
- ^ "Glomerular Diseases" 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.niddk.nih.gov.
- ^ "oliguria" 1 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "uremia | accumulation in the blood of constituents normally eliminated in the urine that produces a severe toxic condition and usually occurs in severe kidney disease" 15 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.merriam-webster.com.
- ^ "Hematuria (Blood in the Urine)" 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.niddk.nih.gov.
- ^ Ashar, Bimal; Miller, Redonda; Sisson, Stephen; Hospital, Johns Hopkins (2012-02-20).
- ^ "Proteinuria" 5 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.niddk.nih.gov.
- ^ Jr, Donald E. Thomas (2014-05-22).
- ^ "Leading Causes of Death - Women's Health USA 2010" 29 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. mchb.hrsa.gov.
- ^ Lerma, Edgar; Rosner, Mitchell (2012-10-28).
- ^ "WHO Disease and injury country estimates" 11 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
