Ngô Đình Diệm
| Ngo Dinh Diem | |
|---|---|
| |
| Güney Vietnam Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 26 Kasım 1955 - 2 Kasım 1963 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu Bảo Đại (Vietnam Devleti Şefi olarak) |
| Yerine gelen | Dương Văn Minh (Askeri Devrim Konseyi Başkanı olarak) |
| Güney Vietnam Başbakanı | |
| Görev süresi 26 Haziran 1954 - 26 Ekim 1955 | |
| Yerine geldiği | Prens Bửu Lộc |
| Yerine gelen | Nguyễn Ngọc Thơ (1963'te Başbakan olarak) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Ocak 1901 Hué, Vietnam |
| Ölüm | 2 Kasım 1963 (62 yaşında) Saygon, Güney Vietnam |
| Partisi | Cần Lao |
| Dini | Katolik |
| İmzası | 
|
Ngô Đình Diệm (3 Ocak 1901 - 2 Kasım 1963), 1955-1963 arasında Güney Vietnam'ın devlet başkanı. Baskıcı bir yönetim kurmuş[1] ve askeri bir darbe sonucu öldürülmüştür.
1901 yılında Orta Vietnam'daki Quảng Bình'de doğdu. Ataları 17. yüzyılda Katolikliği benimsemiş ilk Vietnamlılardandı.[2] 1918'de Vietnam'da bürokrat yetiştiren bir Fransız okulu olan Kamu Yönetimi ve Hukuk Okuluna girdi.[3] 1921 yılındaki mezuniyetinden sonra kamu görevine giren Diem, en alt tabaka olarak mandarin'den başlayarak yükseldi; 28 yaşında 300 köyden sorumlu olduğu tuần phủ pozisyonuna getirildi.[4] 1929'da Bình Thuận ilinin valisi oldu; komünistlerce organize edilen köylü isyanlarının bastırılmasında Fransız güçlerine yardım etti.[5]
1933 yılında İmparator Bảo Đại'nin içişleri bakanı olarak görev yaptı. Fransız yönetimi Vietnam'da parlamento kurulması da dahil olmak üzere sunduğu siyasi reform önerilerini reddedince göreve gelişinden üç ay sonra istifa etti.[6] 1945'te Ho Şi Minh'e bağlı birlikler tarafından yakalandı. Katoliklerin desteğini kazanmayı amaçlayan Ho'nun kuzeydeki bağımsız hükûmete katılması yolundaki önerisini reddederek Vietnam'dan kaçtı ve sonraki 10 yılın büyük bölümünü yurtdışında geçirdi. 1954'te Güney Vietnam'da ABD desteğinde kurulan hükûmetin başına geçmek üzere sürgünden döndü. Rejimi muhalifi gruplar ve siyasal hizipler arası çatışmalar nedeniyle parçalanmış durumda olan Güney Vietnam'da baskıcı bir yönetim kuran Diem, önemli yönetim kadrolarına akrabalarını yerleştirdi.[kaynak belirtilmeli] Katolik olması ve Katolikleri kayırması, Güney Vietnam'da nüfusun çoğunluğunu oluşturan Budacılar arasında hoşnutsuzluk yaratırken toprak reformu yapacağı yolundaki sözünü gerçekleştirmedi.[kaynak belirtilmeli]
Diem'in başkanlığı sırasında komünistler ve yönetime karşı mücadele eden Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin (Kuzey Vietnam) desteklediği Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi gücünü önemli oranda artırdı. Diem'in komünistlere yardım ettikleri gerekçesiyle yüzlerce Budacıyı hapsettirmesi ve öldürtmesi, sonunda ABD'nin desteğini yitirmesine yol açtı. 1 Kasım 1963'te gerçekleştirilen ve ABD'nin de gizlice desteklediği darbeden bir gün sonra öldürüldü.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Miller, Edward (2013). Misalliance: Ngo Dinh Diem, the United States, and the Fate of South Vietnam. Boston: Harvard University Press. s. 137. ISBN 978-0-674-07298-5.
- ^ Fall, Bernard B. (1963). The Two Viet-Nams. Praeger Publishers, s. 235.
- ^ Jacobs, Seth (2006). Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America's War in Vietnam, 1950–1963. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. s. 19. ISBN 0-7425-4447-8.
- ^ Moyar, Mark (2006). Triumph Forsaken: The Vietnam War, 1954–1965. New York: Cambridge University Press. s. 12. ISBN 0-521-86911-0.
- ^ Jacobs, a.g.e., s. 20.
- ^ Lockhart, Bruce McFarland, Bruce McFarland (1993). The end of the Vietnamese monarchy. Council on Southeast Asia Studies, Yale Center for International and Area Studies. ss. 68-86.
| Vietnam Demokratik Cumhuriyeti (1945-1976) |  | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Güney Vietnam (1946-1976) |
| ||||||||||
| Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti (1976-günümüz) | |||||||||||
