Niş Kuşatması (1737)
| Niş Kuşatması (1737) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1737-1739 Osmanlı-Avusturya Savaşı | |||||||||
.jpg) Niş'in anahtarlarının teslim edilmesi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Habsburg Monarşisi |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Feldmareşal Philippi Robert Lentulus Baron von Tiengen | Ahmed Paşa | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
| ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Yok | Yok | ||||||||
Niş Kuşatması[a] Habsburg Monarşisi tarafından 22-23 Temmuz 1737 tarihlerinde Osmanlı kenti Niş'e karşı gerçekleştirilen kansız bir kuşatmadır. Kuşatma 1737-1739 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın ilk kaydadeğer çatışması olmuş ve Habsburglar şehri üç ay sonra Osmanlılar tarafından geri alınmasına kadar geçici olarak işgal etmiştir.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Avusturya başlangıçta Osmanlı'nın Rusya ile savaşı'nda barış yanlısı görünse de, Nicolae Iorga'nın belirttiği gibi "maskelerini düşürerek" Rusya ile bir ittifaka girip Temmuz 1737'de Osmanlı İmparatorluğu'na savaş açtı.[1] Osmanlı'nın Rusya'yla meşgul olmasını fırsat bilen Habsburglar, Osmanlı'nın Balkanlar'daki gücünü zayıflatıp toprak koparmak umuduyla böyle bir girişimde bulundular.[2]
Kuşatma öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]İşgalci Habsburg ordusu dört kola ayrıldı ve her birine on binlerce asker ile pek çok mareşal atandı. Hildburghausen Prensi 150.000 kişilik bir kuvvetle Bosna Eyaleti'ne gönderildi ve savaşın odak noktası burası oldu. Kont Khevenhüller 30.000 askerle Vidin'de bir cephe açmakla görevlendirildi. Dük Leszczyński ve Kont Seckendorff ise 20.000 askerle Osmanlı Sırbistanı'na gönderildi. Kont Wallis'de Eflak ve Boğdan'ı işgal etmek üzere 10.000 kişilik bir orduya komuta etmekle görevlendirildi. Bu iki bölge Osmanlı süzerentisi altındaydı.[3][4]
Kuşatma
[değiştir | kaynağı değiştir]Feldmareşal Philippi 22 Temmuz 1737'de yaklaşık 10.000 kişilik bir kuvvetle Niş'e ulaştı. Bu kuvvet 2.000 bombardıman askeri, 6 süvari alayı, 500 hussar ve 6 toptan oluşuyordu. Philippi, Köprülüzade Hacı Ahmed Paşa liderliğindeki 2.000 kişilik Osmanlı garnizonuna hemen teslim olma çağrısında bulundu.[5] Ahmed Paşa 20 gün süre talep etti, ancak Philippi 24 saat içinde teslim olmasını istedi. Kont Seckendorff'un liderliğindeki Sırbistan cephesi ana kuvvetinin Niş'e ilerliyor olması nedeniyle Ahmed Paşa başka seçenek bulamayıp 23 Temmuz'da teslim belgesini imzaladı. Kuşatma kansız bir şekilde sona erdi.[6]
Kuşatma sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Müzakerenin bir koşulullardan biri şehrin garnizonunun ve Türk halkının eşyalarıyla birlikte güvenli bir şekilde ayrılmasıydı. Feldmareşal Seckendorff'un bu koşulları onaylamasının ardından 3 Ağustos 1737'de 20.000 Türk Niş'ten Sofya'ya göç etti. Oberst Robert Lentulus, şehrin kalesinden 144 top, 50 havan topu ve büyük bir savaş malzemesi stoğunu ele geçirdi.[6] Osmanlı üç ay sonra Niş'i geri alacaklardır.[5]
Avusturya, Osmanlı'ya saldırmadan çok önce Osmanlı İmparatorluğu'nun Hristiyan tebaasını yeni bir savaş durumunda ayaklanmaları için gizlice teşvik etmişti. Dolayısıyla Avusturyalılar Niş'i ele geçirip güneye ilerlemeye başladığında, Vıçıtırın ve Priştine'deki Hristiyanlar (20 yıl önce yaptıkları gibi) ayaklanarak 10.000 kişilik bir kuvvet oluşturdular. Bu isyancıların ilk yaptığı şey Müslümanların mallarını yağmalamak ve onları Kumanova ve Üsküp'e göçe zorlamak oldu.[7]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Iorga 2024, s. 1493.
- ^ Hochedlinger, Michael (2003). Austria's Wars of Emergence, ss. 212–218.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail H. Osmanlı Tarihi: Karlofça Anlaşmasından, XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar [Ottoman History: From the Treaty of Karlowitz to the End of the 18th Century]. 5. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 267.
- ^ von Hammer-Purgstall, Joseph. Çevik, Mümin (Ed.). Büyük Osmanlı Tarihi [Great Ottoman History]. 14. Özdek, Refik tarafından çevrildi. İstanbul: Üçdal Neşriyat. s. 231. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ a b Iorga 2024, s. 1496.
- ^ a b Zinkeisen, Johann W. (2011). Afyoncu, Erhan (Ed.). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi [History of the Ottoman Empire] (PDF). 5. Epçeli, Nilüfer tarafından çevrildi. İstanbul: Yeditepe Yayınevi. s. 503. ISBN 9786054052691.
- ^ Cezar, Mustafa (1971). Mufassal Osmanlı Tarihi [Detailed Ottoman History] (PDF). 1–6. İstanbul: Güven Yayınevi. s. 2499.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Iorga, Nicolae (2024). Afyoncu, Erhan (Ed.). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi 1300–1912 [History of the Ottoman Empire 1300-1912] (PDF). 1–5. Epçeli, Nilüfer tarafından çevrildi. İstanbul: Yeditepe Yayınevi. ISBN 9786258260717.