Nicholas Ambraseys
Nicholas Ambraseys | |
|---|---|
| Νικόλαος Αμβράζης | |
| Doğum | Nicholas Neocles Ambraseys 19 Ocak 1929 Atina, İkinci Helen Cumhuriyeti |
| Ölüm | 28 Aralık 2012 (83 yaşında) Londra, İngiltere, Birleşik Krallık |
| Milliyet | Yunan |
| Vatandaşlık | Yunanistan Birleşik Krallık |
| Eğitim | Imperial College London Atina Ulusal Teknik Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Tarihsel Sismik Aktivite, Barajların Sismik Yer Değiştirmelerinin Hesaplanması |
| Kariyeri | |
| Dalları | Sismoloji Zemin mekaniği |
| Çalıştığı kurum | Imperial College London |
| Tez | Dolgu barajların sismik kararlılığı (1958) |
| Doktora danışmanları | Alec Skempton Alan W. Bishop |
| Doktora öğrencileri | Sarada Kanta Sarma |
Nicholas Neocles Ambraseys (Yunanca: Νικόλαος Αμβράζης, 19 Ocak 1929, Atina - 28 Aralık 2012, Londra), Yunan sismolog, jeoteknik mühendisi ve bilim insanı. Ambraseys, Imperial College London'da mühendislik sismolojisi alanında profesör ve kıdemli araştırma görevlisi olarak görev aldı.[1] Uzun yıllar boyunca Avrupa'da deprem mühendisliği ve sismoloji alanında önde gelen isim ve otoritelerden birisi olarak kabul edildi.[2]
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nicholas Ambraseys, 19 Ocak 1929'da Atina'da doğdu.[3] 1952'de Atina Ulusal Teknik Üniversitesi'nden lisans derecesi ile mezun oldu.[3] Kraliyet Yunan Hava Kuvvetleri'nde zorunlu askerlik görevinden sonra sonra İngiltere'ye taşınarak Imperial College London'da inşaat ve sivil mühendislik alanında yüksek lisansını tamamladı. 1958'de "Dolgu barajların sismik kararlığı" tezi ile Alec Skempton ve Alan Bishop danışmanlığında doktorasını aldı.[2]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]9 Temmuz 1956'da, Santorini'nin yaklaşık 80 km kuzeybatısındaki Amogas yakınlarında meydana gelen 7.7 Mw büyüklüğündeki bir deprem, Doğu Ege'de 20. yüzyılın en büyük tsunamisini yarattı. Yunan takımadalarındaki liman yapılarının istikrarı üzerindeki etkisini araştırırken, 1956 depremi ve tsunamisinin analiz edilmesiyle ilgilenmeye başladı.[4] Çalışmaları, analitik becerilerini zorladı ancak aynı zamanda sonraki kariyerine yön verecek iki alan olan depremlerin ve tarihsel kayıtlarının incelenmesini tetikledi.[5]
Kariyerine 1958'de Imperial Collage'de inşaat mühendisliği departmanında öğretim görevlisi olarak başladı ve bu görevini 1962 yılına kadar sürdürdü. Ambraseys, kısa bir süre Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek Illinois Üniversitesi'nde doçent olarak ders verdi. Daha sonra Yunanistan'a dönerek Ulusal Teknik Üniversitesinde hidrodinamik alanında profesör olarak akademik kadroya dahil edildi. Mezun olduğu Imperial Collage'a döndü ve burada kariyerinin geri kalanını geçirdi. Mühendislik sismolojisinde öğretim görevlisi ve daha sonra üniversitede reader olarak hizmet verdi.
1968'de Imperial’ın Mühendislik Sismoloji Bölümü'nü kurdu ve 1971'den 1994'te emekli olana kadar başında yer aldı.[3] 1994 yılında 65 yaşında iken emeritus profesör unvanıyla emekli oldu, ancak Kıdemli araştırma görevlisi olarak çalışmalarını sürdürdü.[2] Kurumda hibe almaya, doktora öğrencilerini danışmanlık yapmaya ve makale yayınlamaya devam etti.[3] Imperial College'da geçirdiği süre boyunca, dünya genelindeki deprem hasarlarını incelemek için 30'dan fazla Birleşmiş Milletler saha görevine liderlik etti. Bu çalışmalar, kırılma haritalaması, yoğunluk değerlendirmeleri ve hasar değerlendirmelerinin bir karışımını kullanarak sismik sonrası araştırmalar için standart yöntemler oluşturdu.[4] Ayrıca çok sayıda büyük barajın tasarım ve yerleşiminde danışmanlık yaptı.[6]
Araştırmaları ve çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ambraseys'ın araştırma ilgi alanları çeşitlilik gösterdi. Deprem kaynağını daha iyi anlamaya çalışmaktan, tarihsel belgeler ve sismogramların titiz değerlendirilmesine; mühendislik amaçlarıyla gelecekteki depremlerde oluşacak sarsıntının öngörülmesini iyileştirmeye yönelik ivme (strong-motion) çalışmalarından, depremlerin zemin, binalar ve nüfus üzerindeki etkisini anlamaya ve modellemeye kadar uzandı.[3] İlk katkılarından birisi, 20. yüzyılda Kuzey Anadolu Fayı boyunca domino etkisiyle batıya doğru gerçekleşen kırılmaların, son 2000 yıl içinde en az iki benzer dizilimin en yenisi olduğunu ve Türkiye'nin kuzey ve güneydoğusu arasında sismik aktivite dönemlerinin yüzlerce yıl boyunca dönüşümlü olarak gerçekleştiğini fark etmesi oldu.[4] Daha sonra, doğu ve kuzey İran arasındaki uzun vadeli sismik aktivitedeki benzer dalgalanmalara ilişkin kanıtları ve Ölü Deniz fay hattı, Marmara Denizi ve Korint Körfezi'ndeki sismik üretkenlikteki uzun vadeli dalgalanmaları tartışarak, yerel sismik süreçlerin durağan olmadığına dair güçlü kanıtlar sundu.[4]
Deprem Mühendisliği Dergisi'nin kurucu üyelerinden birisi oldu ve zemin mekaniği ve deprem mühendisliği üzerine çok sayıda derginin editörlüğünü yaptı. Avrupa Deprem Mühendisliği Derneği tarafından onuruna iki yılda bir verilen seçkin konferans ödülü verilmektedir.[4][7]
Aldığı ödül ve üyelikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ambraseys, mühendislik ve tarih araştırmalarına yaptığı katkılar nedeniyle birçok bilimsel ödüle ve üyeliğe değer görüldü.[4] Kraliyet Coğrafya Derneği'nden bilimsel keşifler için Busk Madalyası (1975), Kraliyet Mühendislik Akademisi Üyeliği (1985), Deprem Mühendisliği ve Yapı Dinamikleri Derneği Onursal Üyeliği (1986) ve Atina Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı (1993)'na layık görüldü.[5] Ambraseys, 1987 yılında Deprem ve İnşaat Mühendisliği Dinamiği Derneği (SECED) tarafından düzenlenen ilk Mallet–Milne Konferansı’nı vermek üzere davet edildi.
1997'de Avrupa Akademisi üyeliğine seçildi.[8] 1998 Üsküp Şehri Özgürlük Ödülü tevcih edildi.[9] 2002'de Londra Jeoloji Derneği William Smith Madalyası'na değer görülürken, 2003 yılında Atina Akademisi üyeliğine dahil oldu.[10] 2004 yılında İngiliz Geoteknik Derneği tarafından düzenlenen 44. Rankine Konferansı’nı sunmak üzere davet edildi ve burada "Mühendislik, sismoloji ve zemin mekaniği" başlıklı bir konuşma yaptı. 2005'te, Amerikan Sismoloji Derneği (SSA) tarafından verilen Harry Fielding Reid Madalyasına layık görüldü.[11] Bu madalya, SSA tarafından verilen en yüksek onur ödülü ve yalnızca yılda en fazla bir kez, sismoloji ve deprem mühendisliği alanlarında olağanüstü katkılar sağlayan kişilere verilmektedir. Bu ödülü daha önce alan isimler arasında Charles Francis Richter ve C. Allin Cornell gibi sismoloji alanındaki öncülerinden figürler bulunmaktadır.[12]
Özel hayatı ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]18 Ağustos 1955'te Xeni Stavrou ile evlendi. Nicholas Ambraseys, kısa bir hastalıktan sonra 28 Aralık 2012'de Londra Putney'deki evinde 83 yaşında hayatını kaybetti.[1]
Seçilmiş yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ambraseys, N., Melville, C. (1982). İran Depremleri Tarihi, Cambridge University Press.
- Ambraseys, N., Melville, C., Adams R. (1994). Mısır, Arabistan ve Kızıldeniz’in Sismisitesi, Cambridge University Press.
- Ambraseys, N., Finkel C. (1995). Türkiye’nin Sismisitesi, Eren Yayıncılık.
- Ambraseys, N., Sigbjörnsson R. (1999). İzlanda’nın Sismisitesinin Yeniden Değerlendirilmesi, Polytechnica Yayınları, Reykjavik.
- Ambraseys, N., Adams R. (2000). Orta Amerika’nın Sismisitesi, Imperial College Press.
- Ambraseys, N. (2009). Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’da Depremler: 1900’e Kadar Olan Sismisitenin Disiplinlerarası Bir İncelemesi, Cambridge University Press.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Nick Ambraseys RIP | Imperial News | Imperial College London". Imperial News (İngilizce). 29 Ocak 2013. Erişim tarihi: 11 Eylül 2025.
- ^ a b c "A Tribute for Nicholas N. Ambraseys, Honorary Member, by Edmund Booth". www.iaee.or.jp. Erişim tarihi: 11 Eylül 2025.
- ^ a b c d e John Douglas, Atilla Ansal (6 Ocak 2014). Special issue in memory of Nicholas Ambraseys. Bureau de Recherches Géologiques et Minières, Özyeğin Üniversitesi (İngilizce). ss. 1-3. doi:10.1007/s10518-013-9582-9.
- ^ a b c d e f "Nicholas Neocles Ambraseys 1929–2012". Seismological Society of America. 1 Mart 2019. ISSN 0895-0695. Erişim tarihi: 20 Eylül 2025.
- ^ a b "Nicholas Neocles Ambraseys 1929–2012". Journal of Earthquake Engineering. 17 (3): 301-303. 13 Mart 2013. doi:10.1080/13632469.2013.772011. ISSN 1363-2469.
- ^ Ansal, Atilla (1 Şubat 2013). "Eulogy to Professor Nicholas N. Ambraseys". Bulletin of Earthquake Engineering (İngilizce). 11 (1): 3-4. doi:10.1007/s10518-013-9422-y. ISSN 1573-1456.
- ^ eaee.org (27 Eylül 2024). "8ᵗʰ Prof. Ambraseys distinguished lecture - European Association for Earthquake Engineering" (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Eylül 2025.
- ^ "Academy of Europe: Ambraseys Nicholas". www.ae-info.org. Erişim tarihi: 20 Eylül 2025.
- ^ "Ambraseys Skopje". cires1.colorado.edu. Erişim tarihi: 20 Eylül 2025.
- ^ "ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ". www.academyofathens.gr. Erişim tarihi: 20 Eylül 2025.
- ^ Harry Fielding Reid Medal Citation for Nicholas Ambraseys (PDF) (İngilizce). Seismological Research Letters. 15 Mart 2006. ss. 599-602.
- ^ "Past Honors Recipients | Seismological Society of America". www.seismosoc.org. Erişim tarihi: 20 Eylül 2025.
