Nikolay Baskakov
Nikolay A. Baskakov | |
|---|---|
| Doğum | 22 Mart 1905 Sol'vıçegodsk, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 22 Mart 1995 (90 yaşında) Moskova, Rusya |
| Milliyet | Rus |
| Vatandaşlık | Rusya SSCB |
| Mezun olduğu okul(lar) | Moskova Devlet Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Türkoloji, Etnografya |
Nikolay Aleksandroviç Baskakov (Rusça: Николай Александрович Баскаков) (22 Mart 1905, Sol'vıçegodsk, Rus İmparatorluğu - 23 Mart 1995, Moskova, Rusya), Rus Türkolog, dilbilimci ve etnolog. Türk dillerinin sınıflandırmasıyla öne çıkmıştır.[1]
Baskakov soyadının kökü
[değiştir | kaynağı değiştir]N. A. Baskakov tarafından hazırlanan "Russkiye familii Turkskogo proishojdeniya" (Türk kökenli Rus Soyadları) adlı eserinde Baskakov adının kökünü irdeler. Baskakov soyadı kökeni Tatar Türkçesinde "baskakı" sözünden gelir. Bu soyun kökeni ise Tatarlardan Baskakı Amragan'dan gelir. Amragan, Amır han sözünden bozmadır. Baskakı Amragan, XIII. yüzyılın ikinci yarısında Vladimir'de genel valilik yapmıştır. Baskak soyundan gelenler 1593 yılına kadar asilzade hizmetinde bulunmaktaydılar. Smolensk şehrine boyar çocukları gibi malikane ve maaş ile bağlanmışlardı. Bu soyun türemeleri dedelerinin Kaluga ve Tula'da bulunan malikanelerine sahip çıkarak Rus tahtına askerlik hizmeti yapmıştır. Bu soyadın Türkçe kökenli olduğunu "baskak" sözcüğü doğrulamaktadır. Baskak, mühür basan, Kızıl Orda'nın genel valisidir. Arma üzerinde yay şeklinde bir kılıçtan başka, elinde kızıl kavisli bir kılıç tutan Tatar resimleri vardır.[2]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]İş hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Nikolay Aleksandroğlu Baskakov, (1905-1996.20.8, Moskova), Karakalpakistanda (1960), Türkmenistanda (1962), Kazakistanda (1967) hizmet göstermiştir. Filoloji bilimleri doktoru (1950). Fin-Ugor cemiyetinin muhbir azası (Finlandiya, Helsinki, 1967) ve Ural-Altay cemiyetinin fahri azası (Hamburg, 1968). Moskova devlet üniversitesini tamamlamıştır (1930). İlmi işleri Karakalpak dili ve onun sözdizimleri, söz kökleri üzerinedir. Baskakov, Özbek, Karakalpak, Nogay, Hakas, Tatar, Altay, Karaim, Uygur, Türkmen ve başka Türk dillerine ait çok sayıda çalışma, gramatik uğraşlar ve metot çalışmalarının müellifidir.
Faydalı edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karakalpakskiy yazik, fonetika i morfologiya, M., 1952; Tyurkskiye yaziki, M., 1960; Vvedeniye v izucheniye tyurskix yazikov, M., 1967.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tenishev E.R. N.A.Baskakov. Biography of a scholar from the collection for 90-year anniversary 6 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1995, (Rusça)
- ^ N. A . Baskakov. Türk Kökenli Rus Soyadları. çeviren: Prof. Dr. Samir Kazımoğlu. Ankara 1997. Türk Dil Kurumu yay. s. 199
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Baskakov'un Türkçeye çevrilmiş bir eseri4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
