Oberon (işletim sistemi)
Oberon, İsviçre'nin Zürih kentindeki ETH Zürih'te Niklaus Wirth ve Jürg Gutknecht tarafından 1987 yılında geliştirilen, modüler, tek kullanıcıya yönelik, çok görevli bir işletim sistemidir. Sistem, aynı zamanda geliştirilen Oberon programlama dili kullanılarak yazılmıştır. Oberon, sade ve anlaşılır tasarımıyla, bir kişinin tüm sistemi anlayıp uygulayabilmesini hedeflemiştir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Oberon işletim sistemi, ETH Zürih'te geliştirilen NS32032 tabanlı Ceres iş istasyonu projesinin bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Sistem, neredeyse tamamen Oberon programlama diliyle yazılmıştır. Wirth ve Gutknecht, sistemin tasarım ve uygulamasını detaylı bir şekilde "Project Oberon: The Design of an Operating System, a Compiler, and a Computer" adlı kitaplarında belgelemişlerdir.[2]
Kullanıcı Arayüzü
[değiştir | kaynağı değiştir]Oberon, geleneksel komut satırı veya grafiksel kullanıcı arayüzlerinden farklı olarak, metin tabanlı bir kullanıcı arayüzü (TUI) sunar. Bu arayüz, metin düzenleme ve komut yürütme işlemlerini entegre bir şekilde gerçekleştirir. Kullanıcılar, metin üzerinde belirli bir formata sahip komutları orta fare tuşuyla tıklayarak çalıştırabilirler. Bu yaklaşım, kullanıcıya güçlü ve esnek bir etkileşim sağlar.[3]
Sürümler
[değiştir | kaynağı değiştir]Oberon Sistemi, zaman içinde çeşitli sürümlerle evrilmiştir. İlk kullanılabilir sürüm V1 1987'de kullanıma sunulmuştur. V2 sürümü 1991'de yayımlandıktan sonra System 3, V4 ve çok işlemcili sistemleri destekleyen, Active Oberon diliyle yazılmış AOS/Bluebottle/A2 kullanıma sunulmuştur.
Project Oberon 2013
[değiştir | kaynağı değiştir]2013 yılında, Wirth ve Reed, Oberon Sistemini FPGA üzerinde yeniden uygulayarak "Project Oberon (New Edition 2013)" sürümünü oluşturmuşlardır. Bu sürüm, RISC5 işlemcisi üzerine inşa edilmiştir ve sistemin tüm kaynak kodları açık kaynak olarak sunulmuştur. Ayrıca, bu sürüm için çeşitli emülatörler geliştirilmiş ve farklı platformlara taşınmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Oberon işletim sistemi".
- ^ "Oberon projesi". 31 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The Design of an Operating System, a Compiler, and a Computer" (PDF). 10 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).