Oiran
Oiran (Japonca: 花魁), Japonya tarihinde yüksek rütbeli bir fahişe kategorisiydi. Bu kategori içinde bir dizi kademeye bölünmüş olan oiran, hem sosyal açıdan hem de sundukları eğlence açısından, yūjo (遊女 "zevk kadını") olarak bilinen sıradan fahişelerden üstün olarak kabul edildi.[1] Oiran, tanımı gereği fuhuşla da uğraşsa da, geleneksel sanatlardaki becerileriyle ayırt edilirlerdi, en yüksek rütbeli oiran, müşterilerin seçtiği bir dereceye sahipti.[2] Terim, 1750'lerde Edo'nun kırmızı fener mahallesi olan Yoshiwara'da ortaya çıktı ve tarihi Japonya'daki tüm üst düzey fahişeler için uygulandı.[3]
Oiran'ın hizmetleri münhasır ve pahalı olarak biliniyordu, oiran tipik olarak sadece toplumun üst sınıflarını eğlendiriyor, kalpleri çalma ve üst sınıf erkeklerin fikirlerine uyma algılanan yetenekleri nedeniyle keisei takma adını alıyordu. Pek çok oiran, hem zevk alanlarının içinde hem de dışında ünlü oldu ve genellikle ukiyo-e tahta baskılarda ve kabuki tiyatro oyunlarında tasvir edildi. Oiran'ın kokyū ve koto çalma becerisi dahil geleneksel şarkı, klasik dans ve müzik sanatlarında bilgili olması ve ayrıca müşterilerle üst sınıf ve resmi bir dilde sohbet etmesi bekleniyordu.
Mesleğinin tarihi zirvesinde trend belirleyici ve moda kadınlar olarak görülse de, bu itibar daha sonra 18. ve 19. yüzyılların sonlarında, basitleştirilmiş kıyafetleri, kısa çalma yetenekleri, modern şarkıları çalma yeteneği ile tüccar sınıfları arasında popüler hale gelen geyşa tarafından gasp edildi. Shamisende kōta olarak biliniyor ve onların modern kadınlık ve erkekler için arkadaşlık şeklindeki daha moda ifadeleri, patronajlarının çoğunu oluşturan alt sınıfın ancak son derece zengin tüccar sınıflarının zevklerini yansıtıyordu.[4]
Oiran'ın popülaritesi ve sayısı, 1957'de Japonya'da fuhuş yasaklanmadan önce, 19. yüzyıl boyunca istikrarlı bir şekilde azalmaya devam etti. Ancak, Kyoto'nun Shimabara semtinde kalan oiran, oiran'ın kültür ve gösteri sanatları geleneklerini uygulamaya devam etmesine izin verildi ve "özel bir çeşit" geyşa ilan edildi.[5] Günümüzde, canlandırma rollerinin bir parçası olarak fuhuş yapmayan bir avuç oiran reenaktörü, Japonya'nın başka yerlerinde oiran dōchū olarak bilinen nezaket törenlerinin canlandırmalarında performans gösteren bir dizi reenaktörün yanı sıra Kyoto'da performans göstermeye devam etmektedir.[6][7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Oiran". The Kyoto Project. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ {{kitap kaynağı |soyadı1=Kimino |ad1=Rinko |soyadı2=Ichikawa |ad2=Somegoro |başlık=Photographic Kabuki Kaleidoscope |tarih=2016 |yayımcı=Shogakukan |yer=Tokyo |isbn=978-4-09-310843-0 |sayfa=18 |basım=1.1
- ^ "About Japanese Courtesans' Names". issendai.com. Issendai. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ Dalby, Liza (1983). Geisha (3.3url=https://archive.org/details/geisha00dalb/page/59 bas.). Londra: Random House Vintage. s. 59. ISBN 0-09-928638-6.
- ^ Dalby, Liza. "newgeisha tayu". lizadalby.com. Liza Dalby. 11 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ ShinoStore (22 Şubat 2015). "OIRAN 花魁 - Japanese Lamp (020L)". 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ ktodoma (20 Kasım 2016). "Oiran 花魁 in New York". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Tokyo Ichiyo Sakura Festival Edo Yoshiwara Oiran Parade 20 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yoshino Tayu Hana Kuyo. 2008. 17 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tayu no Dochu 5 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Niigata Prefecture Bunsui Sakura Festival Oiran Parade