Oklo
Oklo bir Orta Afrika devleti olan Gabon'un Haut-Ogooué bölgesindeki Franceville şehri yakınlarındaki bir yerdir. 1972 Eylül'ünde uranyum madenlerinde çeşitli doğal nükleer yarılım (ing:fission) reaktörlerinin keşfedilmesi bilimadamlarının hayallerini ve merakını ateşledi.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1956'da bu bölgede Nükleer Enerji Komiserliğinden (sanayi kısmı daha sonra COGEMA olmuştur) gelen uzmanlar uranyum bulduklarında Gabon bir Fransız sömürgesiydi. Fransa derhal bu bölgede Comuf Şirketi tarafından işletilen madenler açtı; Gabon devletine ise bu şirkette çok küçük bir pay verildi.
Kırk yıl boyunca Fransa Gabon'da uranyum için maden kazısı yaptı. Çıkartılan uranyum Fransa ve Avrupa'da elektrik üretimi için kullanıldı. Bugün uranyum madeni bitmiş durumda ve açılan maden sahalarının ıslah çalışmaları yapılıyor.
Oklo uranyum deposunun prekambriyen dönemde doğal bir nükleer yarılım reaktörü gibi davrandığı dair güçlü jeokimyasal kanıtlar var: Kazısı yapılan bazı madenlerde, aynen bir reaktörde olduğu gibi, beklendiğinden daha düşük yoğunluklu U235 bulundu. Jeologlar—iki milyar yıl önce, bunun bir reaktör içinde olduğunu bulguladı.O zamanlar doğal uranyum yaklaşık olarak 3% U235'lık bir yoğunluğa sahipti ve bir nötron düzenleyici olarak doğal su ile kritik kütleye ulaşmış olabilir.