Olekranon Kırığı
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2016) |
Olekranon kırığı dirseğin kemikli kısmında meydana gelen bir kırıktır. Bu yaralanma, dirsek üzerine düşme veya dirseğe direkt travma sonucunda sıklıkla görülür. Olekranon, dirsek kemiğinin humerus kemiğine eklemle bağlanmış noktasına yakındır ve dirsek ekleminin bir parçasını oluşturur. Olekranonun deri altındaki çıkıntılı konumu onu direkt travmalara karşı savunmasız kılar. Triceps kasının kuvvetli çekilmesi de eklemin çekilmesiyle oluşan bir kırığa yol açabilir.
Sınıflandırmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Olekranon kırıklarını farklı şekillerde açıklayan çeşitli sınıflandırmalar vardır:
Mayo sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]İstikrara, ayrılmaya ve kırığın parçalanmasına bağlıdır. Üç şekilde görülür her şekil iki yan tipe ayrılır. Yan tip A (parçasız) ve yan tip B (parçalı).
- Tip I: Ayrılmamış kırık – Bu tip ayrıca parçalanmamış(Tip 1A) veya parçalanmış (Tip 1B) olabilir
- Tip II: Ayrılmış, sabit kırıklar – Bu örnekte, organın bağlanma noktasına yakın kırık parçaları 3mm'den fazla yer değiştirmiştir ama tamamlayıcı bağlar bozulmamıştır. Bu, dirseğin stabil olmamasının sebebidir. Bu tip ayrıca parçalanmış (Tip 2A) veya parçalanmamış (Tip 2B) olabilir.
- Tip III: Ayrılmış, sabit olmayan kırık – bu durumda, kırık parçaları yer değiştirmiştir ve önkol, humerus'a bağlantısında stabil değildir. Bu bir kırık veya çıkık olabilir. Bu tip ayrıca parçalanmış (Tip 3A) veya parçalanmamış (Tip 3B) olabilir.
AO Sınıflandırması
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu sınıflandırma, dirsek kemiğinin bağlanma noktasına yakın bölgesindeki her kırığı tek grupta ve üç yan tipte inceler:
- Tip A: Dirsek kemiği metafizindeki eklem dışı kırıklar
- Tip B: Dirsek kemiğindeki eklem içi kırıklar
- Tip C: Dirsek kemiğinin bağlantı noktasındaki ve çevresindeki karmaşık kırıklar
Belirtiler ve Semptomlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Dirsek üzerine düşünce veya dirseğe direkt darbe alınca olekranon kırılırsa, yüksek bir dirsek acısı hissedilir. Kemik bölgesinde şişme ve kolu tam düz doğrultamama sıklıkla görülür. Muayenede, kırılmış veya yerinden ayrılmış parçalı kırıklarda dokununca hissedilebilir bir bozukluk olabilir.
Nedenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Olekranon kırıkları sık görülür. Tipik nedenler motorlu araç kazaları ve düşmelerdir. Bu kırıklar sıklıkla diğer vücut parçaları zarar görmeden oluşur, ama daha karmaşık bir dirsek yaralanmasının parçası olabilir.
Direkt travma: Dirseğin üzerine düşmeyle veya dirseğe sert bir cismin çarpmasıyla oluşabilir. Bu travmalar sıklıkla olekranonun parçalanarak kırılmasına neden olur.
Dolaylı travma: Kol dümdüz haldeyken elin üzerine düşmeyle oluşabilir.
Tanı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Dirseğin ön ve yanal X-ray görüntüleri genellikle olekranon kırığını saptamakta yeterli olur. Dirseğin standart bir yanal X-ray görüntüsü, olekranon kırığı tanısını koymakta yetersiz kalır. Gerçek bir yanal X-ray, kırığın şeklini, yer değiştirme derecesini, parçalanma durumunu ve kırığın eklemle ilişki derecesini göstermelidir.
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Çok düşük veya hiç yerinden oynamanın olmadığı kırıklarda 4 ila 6 hafta dirseğin sabit kalması yeterli olabilir, ama diğer durumlarda ameliyat gerekir. Bu ameliyatlarda çiviler, teller, vidalar ve ortopedik plakalar kullanılabilir.
Gallucci ve yardımcıları, yer değiştirmiş olekranon kırığına sahip ve yaşı 70'i geçmiş 28 hastayı erken mobilizasyonla tedavi etmeyi planlamıştır. Bu hastaların 22'sinde minimal semptomik birleşmeme görülmüştür ve bu hastalara cerrahi müdahale gerekli görülmemiştir. Hastalar dirseklerini 15-140 derece arasında hareket ettirebilmiş ve çok az acı hissetmişlerdir. Gallucci ve yardımcıları, ameliyatsız tedavinin yaşlılar için daha uygun olduğunu düşünmüşlerdir.
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Olecranon kırıkları çocuklarda, tüm dirsek kırıklarının yalnızca %5-7'sini oluşturur. Çünkü erken hayatta, olekranon ince, kısa ve humerusun alt kısımlarından daha dayanıklıdır.
Ancak, olekranon kırıkları yetişkinlerde daha sık görülür. Bu, genellikle olekranonun pozisyonun dirseğin uç bölgesinde olmasından kaynaklanır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha fazla
[değiştir | kaynağı değiştir]- Carson, Sarah; Woolridge, Dale P.; Colletti, Jim; Kilgore, Kevin (2006). "Pediatric Upper Extremity Injuries". Pediatric Clinics of North America. 53 (1). ss. 41-67, v. doi:10.1016/j.pcl.2005.10.003. PMID 16487784.
- Newman, S.D.S.; Mauffrey, C.; Krikler, S. (2009). "Olecranon fractures". Injury. 40 (6). ss. 575-81. doi:10.1016/j.injury.2008.12.013. PMID 19394931.
- Veillette, Christian J.H.; Steinmann, Scott P. (2008). "Olecranon Fractures". Orthopedic Clinics of North America. 39 (2). ss. 229-36, vii. doi:10.1016/j.ocl.2008.01.002. PMID 18374813.
- eMedicine'de Olecranon Fractures