Omertà
Omertà veya Omerta, Güney İtalya'da İtalyan mafyası, özellikle Sicilya mafyası, ile bağlantılı bir sessizlik kodudur. Bu kod, suç örgütlerine karşı yetkililerle işbirliği yapmamayı, adalete başvurmamayı ve herhangi bir suç veya yasadışı faaliyet hakkında bilgi vermemeyi şart koşar.[1]
Köken ve etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]"Omertà" kelimesinin kökeni tartışmalıdır. En yaygın kabul gören teori, İtalyanca "umiltà" (alçakgönüllülük) veya İspanyolca "hombría" (erkeklik, onur) kelimelerinden türediğidir.[2] Sicilya lehçesinde "omu" (erkek) kelimesiyle de bağlantılı olduğu düşünülmektedir.
Tarihsel gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]Omertà kodu, 19. yüzyıl Sicilya'sında feodal toprak sistemine ve zayıf merkezi yönetime tepki olarak ortaya çıkmıştır. Yerel halkın adalet sistemine güvenmemesi nedeniyle alternatif bir çözüm mekanizması haline gelmiştir.[3]
Temel ilkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Omertà'nın temel ilkeleri şunlardır:[1]
- Yetkililere asla bilgi vermemek
- Adalet sistemine başvurmamak
- İhanetin ölümle cezalandırılması
- Kişisel çatışmaların bireysel olarak çözülmesi
- Mafya ailelerine mutlak sadakat
Kültürel etkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Omertà kodu pek çok film ve edebi esere konu olmuştur. The Godfather film serisi ve Mario Puzo'nun aynı adlı romanı bu kodu popüler kültüre taşımıştır.[4]
Eleştiriler ve modern dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]20. yüzyılın sonlarında, Pentito (pişman) uygulamasının yaygınlaşmasıyla Omertà kodu zayıflamıştır. Tommaso Buscetta gibi mafya itirafçıları, bu geleneğin kırılmasında önemli rol oynamıştır.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Paoli, Letizia (2003). Mafia Brotherhoods: Organized Crime, Italian Style. Oxford University Press. ss. 109-114. ISBN 0-19-515724-9.
- ^ Gambetta, Diego (1993). The Sicilian Mafia: The Business of Private Protection. Harvard University Press. ss. 230-233. ISBN 0-674-80742-1.
- ^ Dickie, John (2004). Cosa Nostra: A History of the Sicilian Mafia. Hodder & Stoughton. ss. 45-48. ISBN 0-340-82435-2.
- ^ "The Godfather - Novel by Puzo". Encyclopædia Britannica. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
- ^ Arlacchi, Pino (1993). Men of Dishonor: Inside the Sicilian Mafia. William Morrow & Co. ss. 178-182. ISBN 978-0688045746.