Oruç Aruoba
| Oruç Aruoba | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 14 Temmuz 1948 Karamürsel, Kocaeli |
| Ölüm | 31 Mayıs 2020 (71 yaşında) |
| Meslek | Yazar, felsefeci, şair |
| Milliyet | Türk |
| Dönem | 1972-2020 |
| Tür | Felsefe, şiir |
Oruç Aruoba (14 Temmuz 1948 - 31 Mayıs 2020), Türk yazar, şair, akademisyen ve felsefeci.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1948 yılında Karamürsel'de doğdu. TED Ankara Koleji'ni bitirdikten sonra Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü'nde lisans ve yüksek lisansını tamamladı. Yine Hacettepe Üniversitesi'nde çalışmalarına devam ederek felsefe bilim uzmanı oldu. 1972 ve 1983 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaparken[2] felsefe bölümünde doktorasını tamamladı. Bu süreçte, Almanya'da Tübingen Üniversitesi'nde felsefe semineri üyeliği ve 1981 yılında Victoria Üniversitesi (Wellington) (Yeni Zelanda) konuk öğretim üyeliğinde bulundu. Kırmızı Dergisi gibi çeşitli basın organlarında yayın yönetmenliği, yayın kurulu üyeliği ve yayın danışmanlığı yaptı.[3] Birçok dergide yazı ve çevirileri yayınlandı.
Akademik çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Epistemoloji, Etik, Hume, Kant, Kierkegaard, Nietzsche, Marx, Heidegger ve Wittgenstein konuları üzerine çalışmalar gerçekleştiren Aruoba, bu çalışmalarını ölümüne kadar sürdürmüştür.[4] Özellikle şiir sanatına yönelmiş ve Heidegger'in şiire yaklaşımını; "Ona göre insanın temel sözü şiirdir. Çünkü insan yaşayan, dünyanın içinde olan, diğer insanlarla ilişkisini dil aracılığıyla kuran varlıktır. İnsanın bütün etkinliklerinde yer alan, içinde yaşadığı dil ile (tarihsel olarak da) içinde yaşadığı varoluş arasında kurduğu temel anlam ilişkisi, şiirde ortaya çıkar. İnsanın bilinen bütün tarihi boyunca çeşitli biçimlerde görülen “şiir” adı verilen dilsel kuruluşlar, bu temel ilişkiyi ortaya koymaya (dile getirmeye) çalışan insan yöneliminin ürünleridir. Heidegger de buna ulaşmaya, (anlamlandırmaya, yorumlamaya) insanın dünya ile ve diğer insarlarla olan ilişkisini ilk biçimiyle yeniden kavramaya çalışır." sözleriyle açıklamıştır.[5]
Aruoba, Hume,[6] Nietzsche,[7] Kant,[8] Wittgenstein,[9] Rainer Maria Rilke, Hartmut von Hentig, Paul Celan ve Matsuo Bashō gibi düşünür, yazar ve şairlerin eserlerini de Türkçeye kazandırmıştır. Wittgenstein'ın eserlerini Türkçeye ilk defa Oruç Aruoba çevirmiştir.[10][11] Aynı zamanda Aruoba, Japon edebiyatı kökenli bir şiir türü olan haiku'nun, Türk edebiyatındaki temsilcilerinden de biridir.[12] Yazar, Nietzsche’nin “Antichrist” eserini de Almancadan Türkçeye kazandırmıştır.[4]
Felsefe Sanat Bilim Derneği'nin her yıl düzenlediği "Assos’ta Felsefe" etkinliklerine konuşmacı olarak katılan yazar, "Felsefenin Hayvanına Ne Oldu?", "Bilim ve Din" gibi birçok başlıkta sunumlar gerçekleştirmiştir.[13] Ayrıca, Füsun Akatlı Kültür ve Sanat Ödülü etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen sempozyuma da konuşmacı olarak katılmıştır.[14]
Oruç Aruoba, 2006 ve 2011 yıllarında Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü yarışmasında Füsun Akatlı, Ahmet Cemâl, Doğan Hızlan, Nüket Esen, Orhan Koçak, Nilüfer Kuyaş ve Emin Özdemir ile birlikte seçici kurulda yer almıştır.[15][16][17]
Aruoba'nın şiirlerinde kullandığı üslup ve noktalama işaretlerinin edebiyat kurallarının dışında olmasına rağmen bu durum akademik çevrelerce sanatçının üslubu olarak değerlendirilmiştir.[18][19]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazarın eserleri Metis Yayınları[20] ve Yapı Kredi Yayınları[9] tarafından basılmıştır.
- Tümceler, Bir Yerlerden Bir Zamanlar, 1990, Metis Yayınları, ISBN 9753420315
- De ki İşte, 1990, Metis Yayınları, ISBN 9757650498
- Yürüme, 1992, Metis Yayınları, ISBN 9753420099
- Hani, 1993, Metis Yayınları, ISBN 9753420854
- Ol/An, 1994, şiir, Metis Yayınları, ISBN 9789753425117
- Kesik Esin/tiler, 1994, şiir, Metis Yayınları, ISBN 9789753425100
- Geç Gelen Ağıtlar, 1994, şiir, Metis Yayınları, ISBN 9789753425094
- Sayıklamalar, 1994, şiir, Metis Yayınları, ISBN 9789753425124
- Uzak, 1995, Metis Yayınları, ISBN 9753420919
- Yakın, 1997,Metis Yayınları, ISBN 9789753421522
- Ne Ki Hiç, 1997, haikular, Varlık Yayınları, ISBN 975434177X
- İle, 1998, Metis Yayınları, ISBN 9753422458
- Çengelköy Defteri, 2001, Metis Yayınları, ISBN 9753423241
- Zilif, 2002, Sel Yayıncılık, ISBN 9789755701547
- Olmayalı, 2003, Metis Yayınları, ISBN 9789753424233
- Doğançay'ın Çınarları, 2004, şiir, Metis Yayınları, ISBN 9753424566
- Benlik, 2005, Metis Yayınları, ISBN 9789753425216
- Meşe Fısıltıları 2007, Metis Yayınları, ISBN 9789753426428
- David Hume'un Bilgi Görüşünde Kesinlik, 1974[21]
- Nesnenin Bağlantısallığı (Hume - Kant- Wittgenstein), 1979[22]
- A Short Note on the Selby-Bigge Hume, Tebliğ, Edinburgh, 1976
- The Hume Kant Read, Tebliğ, Marburg, 1988
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Oruç Aruoba 72 yaşında vefat etti". Sert Sesli. 12 Temmuz 2020. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ "İki gün 'Allah'ı aradım | Ertuğrul ÖZKÖK | hurriyet.com.tr". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Kırmızı Dergisi'nin 3.sayısı çıktı | cumhuriyet.com.tr". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ a b "Assos'ta Felsefe Yaz Etkinlikleri başlıyor |cumhuriyet.com.tr". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ “Foucault ve Heidegger’in İnsan Anlayışı", Önder Yalçıntaş, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Anabilim Dalı | academia.edu[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Hume, David, and Oruç Aruoba. İnsanın anlama yetisi üzerine bir soruşturma. Hacettepe Üniversitesi, 1976.
- ^ Nietzsche, Friedrich Wilhelm, and Oruç Aruoba. Deccal: Hristiyanlığa lanet. Hil yayın, 1995.
- ^ Kant, Immanuel. "İnsan Severlikten Ötürü Yalan Söylemek Konusunda Bir Sözüm Ona Hak Üzerine." Çev. Oruç Aruoba). Cogito, Güz, S 16 (1998): 47-51.
- ^ a b Wittgenstein, Ludwig. "Tractatus (Çev. Oruç Aruoba)." Yapı Kredi Yayınları, İstanbul (2003).
- ^ Düşünceden Dile: Oruç Aruoba’da Metafor | Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü | academia.edu
- ^ "Hayatın ortasından bir veda mektubu | hurriyet.com.tr". 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Türkoloji Dergisi | ISSN 0255-2981 | Ankara Üniversitesi, DTCF, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü | Ankara Üniversitesi Basımevi, 2010 | ankara.edu.tr" (PDF). 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Assos'ta Felsefe kuşakları buluşturdu | cumhuriyet.com.tr". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Füsun Akatlı Ödülü'nü Leyla Erbil alacak | cumhuriyet.com.tr". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "CEVDET KUDRET EDEBİYAT ÖDÜLLERİ SEÇİCİ KURUL ÜYELERİ | cevdetkudretodulleri.com". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Cevdet Kudret Ödülü Gürbilek'in | radikal.com.tr". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Cevdet Kudret ödülü Nurdan Gürbilek'in | haberturk.com". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ İstiklal Marşı'nın Noktalaması, Yrd. Dç. Faysal Okan Atasoy, Erzincan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü | academia.edu[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Oruç Aruoba’da Bir Üslup Özelliği Olarak Noktalama İşaretleri”, Prof.Dr. A. Emel KEFELİ, Edebiyat Öğretimi ve Deyişbilim Yazıları, 2006, cilt II, s.569-574.
- ^ "Oruç Aruoba Eserleri | idefix.com". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Yüksek Lisans Tezleri | felsefe.hacettepe.edu.tr". 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Doktora Tezleri | felsefe.hacettepe.edu.tr". 30 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- 1948 doğumlular
- Karamürsel doğumlular
- TED Ankara Kolejinde öğrenim görenler
- Türk akademisyenler
- Türk felsefeciler
- Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler
- 2020'de ölenler
- 20. yüzyıl Türk şairleri
- 21. yüzyıl Türk şairleri
- Almancadan Türkçeye çeviri yapanlar
- İngilizceden Türkçeye çeviri yapanlar
- Kocaeli ili doğumlu felsefeciler