Osman Velizâde
Osman Velizâde | |
|---|---|
| Doğum | Kazak kazası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1837 Tiflis, Rus İmparatorluğu |
| Milliyet | Rus İmparatorluğu |
| Meslek | Kafkas Müslümanları müftüsü |
| Çocuk(lar) | Muhammed Velizâde |
Osman Efendi Velizâde (? – ö. 1847), Kafkasya Müslümanları İdaresi'nin ikinci müftüsüdür. Bu görevde 1842'den 1847'ye kadar kalmıştır.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Osman Efendi, Kazak kazasının Birinci Şıhlı köyünde, tanınmış Azerbaycan şairlerinden Molla Veli Vidâdî'nin ailesinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitimini babasından aldıktan sonra geleneksel Doğu ilimlerinde uzmanlaşmış ve Rusça öğrenmiştir. Sonraki yıllarda Kazak, Borçalı ve Tiflis kazalarında saygın bir âlim olarak tanınmıştır.[3]
1842'de milliyeti Tatar olan Tacuddin Mustafin görevden alındıktan sonra, Rus İmparatorluk Ordusu generallerinden Yevgeni Golovin'in tavsiyesi üzerine Osman Efendi, Kafkasya'nın ikinci müftüsü olarak atanmıştır.[4] Aralık 1847'de Tiflis'te ilk Şii din okulunun açılmasının ardından, Müftü Osman Velizâde aynı şehirde Sünniler için de benzer şartlarda bir okulun açılmasını Kafkasya Genel Vâlisi General Vorontsov'un gündemine getirmiştir. Onun talebi 1848'de kabul edilmiş ve 1849'da okulun açılışı gerçekleşmiştir. Burada eğitim gören öğrencilerden herhangi bir ücret alınmamaktaydı. Başka bölgelerden gelen öğrenciler medresedeki misafirhanede kalıyor, seminerin giderleri ise câmi tarafından karşılanıyordu.[5]
Osman Velizâde 1847'de ölünce, yerine oğlu Muhammed Velizâde tâyin edilmiştir.[1]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Nurullayev, Fuad (2 Mart 2017). "Şeyxulislamlıq zirvəsi: Hacı Allahşükür Paşazadə (PDF). Baku: Nurlar. s. 113. ISBN 978-9952-490-50-3. 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ Mammedov, Dadaş (9 Kasım 2021). "Osman Əfəndi Vəlizadə". www.wiki-data.az-az.nina.az (Azerice). Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ Vəlizadə, Fəxrəddin. "Qazax qəzasının sayılıb - seçilən müftiləri: Molla Vəli Vidadi..." mia.az (Azerice). Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ modern.az. "Şeyxülislam titulu verilmir..." modern.az (Azerice). Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ "Qafqazın üç müftisinin dərdinə həmdərd yox". Milli.Az (Azerice). 2 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.