Kemikli balıklar
 | Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
| Kemikli balıklar | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Latimeria chalumnae | |||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||
| |||||||||
| Sınıflar | |||||||||
| Actinopterygii - Işınsal yüzgeçliler Sarcopterygii - Et yüzgeçliler | |||||||||
Kemikli balıklar (Latince: Osteichthyes), iskeletleri kemik yapıda ve dentin kökenli elemanlar bulunan balıkları içeren bir omurgalı üst sınıf. Vücutları çeşitli şekillerde olabilir. Vücutları üzerindeki pullar sikloid, ktenoid veya ganoid tiptedir. Kuyruk yüzgeçleri genellikle homoserk yapıdadır, ancak çeşitli gruplarda farklılık gösterebilir. Yine farklı gruplarda, diğer yüzgeçlerde görülen yapısal değişiklikler, sistematik açıdan önem taşır.
Morfoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağızları üst veya uç konumludur. Hareketli çenelerinde çeşitli yapıda dişler bulunur. Bazı gruplarda ayrıca, yedinci solungaç yayı üzerinde farinks dişleri görülür. solungaçların üzeri "operkulum" adı verilen kapakçıkla örtülüdür. Mide ve bağırsaklar arasında "pilorik kapakçıklar" bulunur. Kalpleri bir karıncık ve bir de kulakçık olmak üzere, iki bölümden oluşur. Değişken vücut sıcaklıklı (poikilotherm) canlılardır. Kapalı dolaşım sistemi görülür. Yüzme keseleri bulunur. Bu kese, suyun farklı seviyelerindeki basınç miktarlarına karşı dayanıklılık sağlamada, solunumda, ses çıkarmada ve ses işitmede yardımcıdır. Akciğerli balıklarda (Dipnoi) ise, akciğer görevindedir.
Beyinlerinden 10 çift sinir çıkar. Her kulakta 3 yarım daire kanalı bulunur. İç kulakta bulunan kulak taşları dengenin sağlanmasından sorumludur ve bu tağların halkalarından yağ tayini yapılır. "Yanal çizgi", duyu alımından sorumlu olan temel elemandır. Bazılarında bulunan bıyıklar, zeminde besin bulmaya yardımcıdır.
Böbrekleri mezonefroz (gelişmiş böbrek tipi) tiptedir. Kloakları yoktur. Çift halde gonadlar bulunur. Döllenme vücut dışında gerçekleşir ve üreme tipi genellikle ovipar (yumurtasını vücut dışına bırakarak çoğalan)dır.
Dağılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Denizlerde ve tatlı sularda, birçok farklı ortamda dağılım gösterirler. Tatlı sularda yaşayanlarda, vücuttaki su kaybını önlemek amacıyla çeşitli adaptasyonlar gelişmiştir. Vücuda su girişini önlemek için, vücut yüzeyi mukusla kaplanmıştır, gözde yağımsı yapıda bir göz kapağı bulunur. Böbrekler ve kas sistemi daha gelişmiştir.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sınıf: Sarcopterygii - Et yüzgeçliler, kas yüzgeçliler
- Altsınıf: Tetrapodomorpha -
- Altsınıf: Coelacanthimorpha - Mavi balık
- Altsınıf: Dipnoi - Akciğerli Balıklar
- Sınıf : Actinopterygii - Işınsal yüzgeçliler
- Altsınıf: Chondrostei -
- Altsınıf: Neopterygii
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Cui, Xindong; Qiao, Tuo; Zhu, Min (13 Mart 2019). "Scale morphology and squamation pattern of Guiyu oneiros provide new insights into early osteichthyan body plan". Scientific Reports (İngilizce). 9 (1): 4411. doi:10.1038/s41598-019-40845-7. ISSN 2045-2322. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Temmuz 2021.
- ^ "Mindat.org". mindat.org. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Kemikli balıklar ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
