Otomatik Portakal
| A Clockwork Orange | |
 16. Baskı için kullanılan kapak resmi | |
| Editör | Ruken Kızıler |
|---|---|
| Yazar | Anthony Burgess |
| Çevirmenler | Dost Körpe Aziz Üstel |
| Ülke | Birleşik Krallık |
| Dil | İngilizce |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1961 (özgün) 1982 (Türkçe) |
| Yayımcı | Heinemann, Windmill Press (özgün) Bilgi Yayınevi (1982) İş Bankası Kültür Yayınları (2008) (Türkçe) |
| Medya türü | Basılı kitap |
| Sayfa | 176 |
| ISBN | 0-434-09800-0 (özgün) 978-605-2957-929 (Türkçe) |
| OCLC | 850754454 |
Otomatik Portakal, Anthony Burgess'in yazmış olduğu bir roman. Eserin orijinal ismi A Clockwork Orange'dir. Kitabın adı, Burgess'in duyduğu bir İngiliz argo ifadesinden gelmektedir: as queer as a clockwork orange (Otomatik bir portakal kadar garip). Burgess, bu ifadeyi kullanarak "insan doğası gereği organik ve özgürdür, ancak bir makine gibi programlanmaya çalışılırsa doğasına aykırı olur. Kısaca "insanın bir robot gibi yönetilmesi" mesajını vermek istemiştir. Türü "distopya, bilim kurgu ve toplumsal eleştiri"dir. Kitapta öne çıkan temalar: şiddet, özgür irade, devlet ve dilin gücüdür. Yazar bu eseri, eşinin 1944 yılında ABD'li askerler tarafından saldırıya uğraması ve çocuğunu düşürmesinden etkilenerek yazmıştır. Orijinal dili İngilizcedir. Eser, Türkçeye Dost Körpe tarafından çevrilmiştir. Eser o yılların (1960'lı yıllar) modernleşme ve değişim sancılarını yansıtırken, bireylerin ne kadar özgür veya baskı altında olması gerektiğini ve sonuçlarını sorgular. Ve bunu eserin kahramanının hayatında okuyucuya anlatır. Zaten 1971'de çekilen sinema filminde de kahraman ara seslerde sürekli kendi hayatını anlatıcı durumunda olduğunu belirtir. Stanley Kubrick tarafından beyaz perdeye aktarılan kitap, kült film klasikleri arasında hak ettiği yeri almıştır. Bir grup gencin kurduğu çeteye İngiliz kara mizah anlayışıyla yaklaşan roman, yazıldığı dönem için oldukça iddialıdır. Direkt şiddet, uyuşturucu madde bağımlılığı vb. konular tüm yalınlığıyla işlenmiştir. Filmde kitaba göre şiddet sahneleri daha grafik ve sansasyonel hâle getirilmiştir. Film, aşırı şiddet sahneleri yüzünden İngiltere, İrlanda ve ABD ve birçok ülkede yasaklanmıştır. Stanley Kubrick uyarlaması da sinema tarihindeki en başarılı roman - film uyarlamalarından birisi olarak yer almıştır.
Yazar kitabı hakkında; Tüm hayvanların en zekisi, iyiliğin ne demek olduğunu bilen insanoğluna bir baskı yöntemi uygulayarak onu otomatik işleyen bir makine haline getirenlere kılıç kadar keskin olan kalemimle saldırmaktan başka hiçbir şey yapamıyorum... demiştir.
Konu
[değiştir | kaynağı değiştir]Roman, Alex adlı 15 yaşında bir gencin gözünden anlatılır. Alex ve arkadaş grubu Drooglar (Pete, Georgie, Dim) geceleri şehirde dolaşarak keyfi şiddet, hırsızlık ve tecavüz gibi suçlar işlerler. Distopik bir gelecekte geçen hikâyede, toplumda büyük bir ahlaki çöküş yaşanmaktadır. Bir gece, işledikleri bir suç sırasında yakalanan Alex, hükûmetin suçlular üzerinde uyguladığı radikal bir rehabilitasyon yöntemine tabi tutulur.[1]
İlgili Siteler
[değiştir | kaynağı değiştir]- [1]
- Otomatik Portakal (film)13 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dağdelen, Hatice (1 Ağustos 2024). "Otomatik Portakal Nasıl Yazıldı?". Soylenti Dergi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025.
 | Roman ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |