Paleogenetik
Paleogenetik, eski organizmaların kalıntılarından korunmuş genetik materyalin incelenmesi yoluyla geçmişin incelenmesidir.[1][2] Emile Zuckerkandl ve Linus Pauling, 1963'te, DNA'nın dizilenmesinden çok önce, geçmiş organizmaların polipeptit dizilerinin olası yeniden inşasına atıfta bulunarak bu terimi ortaya attılar.[3] Soyu tükenmiş bir canlının müze örneğinden izole edilen antik DNA'nın ilk dizisi, 1984 yılında Allan Wilson liderliğindeki bir ekip tarafından yayınlandı.[4]
Paleogenetikçiler gerçek organizmaları yeniden yaratmazlar, ancak çeşitli analitik yöntemler kullanarak eski DNA dizilerini bir araya getirirler.[5] Fosiller, "soyu tükenmiş türlerin ve evrimsel olayların tek doğrudan tanıklarıdır"[6] ve bu fosillerde DNA bulunması, bu türler hakkında, tüm fizyolojileri ve anatomileri hakkında çok daha fazla bilgi vermektedir.
Bugüne kadarki en eski DNA dizisi, Şubat 2021'de bir milyon yıldan uzun süredir donmuş bir Sibirya mamutunun dişinden rapor edildi.[7][8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ataların rekonstrüksiyonu
- Ata dizisi rekonstrüksiyonu
- Kadim DNA
- Eski patojen genomiği
- Arkeogenetik
- Moleküler saat
- Paleobiyokimya
- Paleoviroloji
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ancient DNA: using molecular biology to explore the past". BioEssays. 16 (10): 719-726. October 1994. doi:10.1002/bies.950161006. PMID 7980476.
- ^ "Genetic analyses from ancient DNA". Annual Review of Genetics. 38: 645-679. 2004. doi:10.1146/annurev.genet.37.110801.143214. PMID 15568989.
- ^ "Chemical Paleogenetics: Molecular "Restoration Studies" of Extinct Forms of Life". Acta Chemica Scandinavica. 17 (supl): 9-16. 1963. doi:10.3891/acta.chem.scand.17s-0009.
- ^ "DNA sequences from the quagga, an extinct member of the horse family". Nature. 312 (5991): 282-284. 1984. doi:10.1038/312282a0. PMID 6504142.
- ^ "Tiny time machines revisit ancient life". Science. 330 (6011): 1616. December 2010. doi:10.1126/science.330.6011.1616. PMID 21163988. "Paleogenetics: Unlocking the secrets from DNA of long ago". SciTechStory. 6 Mart 2011. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Palaeogenetics of cattle domestication: Methodological challenges for the study of fossil bones preserved in the domestication centre in Southwest Asia". Comptes Rendus Palevol. 7 (2–3): 99-112. 2008. doi:10.1016/j.crpv.2008.02.001.
- ^ "World's oldest DNA sequenced from a mammoth that lived more than a million years ago". CNN News. 17 Şubat 2021. 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.
- ^ "Million-year-old mammoth genomes shatter record for oldest ancient DNA". Nature. 590 (7847): 537-538. February 2021. doi:10.1038/d41586-021-00436-x. PMID 33597786.