Palto (hikâye)

Palto

Шинель
Kitabın 1890'larda dizayn edilen kapağı
Yazar	Nikolay Gogol
Ülke	Rusya
Dil	Rusça
Konular	Yoksulluk, Bürokrasi, Hayalet hikayesi
Tür	Kısa öykü
Yayım	1842
Sayfa	50

Palto (Rusça: Шинель - Şinyeľ), Ukrayna kökenli Rus yazar Nikolay Vasilyeviç Gogol'un 1842 yılında yayımlanan kısa hikâyesidir.

Yazar, gerçekçi bir üslupla kaleme aldığı hikâyesinde küçük adam temasını ele almaktadır. Sıradan insanların çektiği sıkıntılar, maruz kaldığı eşitsizlikler ve çektikleri acılar, hikâyesinin baş kahramanı olan Akaki Akakiyeviç'in yaşantısıyla tüm çıplaklığı ile gözler önüne serilir. Rusya'da yaşanılan sosyal sınıf baskısının alt sınıf insanların üzerinde bıraktığı etkiyi anlatır. Bu yapıtı dönemin Çarlık Rusyası'nda büyük tepki alır. Gogol, Rus insanını aşağılamakla suçlanır.

Gogol, hikâyeyi bir toplantıda anlatılan bir olaydan esinlenerek yazmıştır. Anlatılan olay, av meraklısı sıradan bir memurun yıllarca para biriktirerek aldığı tüfeğini dereye düşürmesi sonrasında yaşadığı üzüntüyle ve bunalımla ilgilidir. Bu bunalımdan ancak arkadaşlarının aldığı yeni bir tüfekle kurtulmuştur.

Bu yapıt, Ölü Canlar`la birlikte, 19. yüzyıl Gerçekçi Rus Edebiyatının mihenk taşı olarak nitelendirilebilir. Rus gerçekçi yazarlar hakkında, çoğu zaman Dostoyevski'ye atfedilen, "Hepimiz Gogol'ün paltosundan çıktık" ifadesi aslında Eugene Melchior de Vogue'un Revue des Deux Mondes'daki 1885 tarihli makalesinde geçer.

Konusu

Nikolay V. Gogol'ün 200. doğum yıldönümüne ithaf edilen hatıra sayfasından Palto'yu tasvir eden pul, 2009, Rusya.

Hikâyenin kahramanı Akaki Akakiyeviç sıradan ve az maaş alan bir hükûmet katibidir. Eski ve yıpranmış paltosunu değiştirmeye karar verir. Binbir zorlukla aylarca para biriktirdiden sonra paltoyu bir terziye diktirir. Yeni paltosunu ilk kez giydiği bir partiden eve dönerken saldırıya uğrar. İki haydut giysiyi çalar. Polis bu duruma kayıtsız kalır. İş arkadaşlarının yönlendirmesiyle yardım istediği nüfuzlu bir bakanın kendisini azarlaması üzerinde büyük bir etki yapar. Paltosuz kalan Akaki Akakiyeviç üşütür ve birkaç gün sonra ölür. Akakiyeviç'in ölümünden sonra hayalet olarak kasabada görüldüğüne ve geceleri insanların paltolarını aldığına dair çıkan söylentiler, en son olarak bakanın paltosunun çalınmasıyla sona erecektir. Huzura eren Akakiy Akakiyeviç`in hayaleti bir daha geri dönmez.