Pandora'nın kutusu

Aynı isimli film için Pandora'nın Kutusu (film) maddesine bakınız.

Dante Gabriel Rossetti'nin Pandora'nın kutuyu tuttuğu tablosu, 1871

Pandora'nın kutusu, Antik Yunan efsanelerinde geçen ve içinde kötülüklerin bulunduğuna inanılan sihirli kutudur. Efsaneye göre Prometheus, Tanrı Zeus'tan gizlice ateşi çalmış ve insanlığa vermiştir. Bu duruma çok öfkelenen Zeus, Prometheus'u o zamanlar kimsenin yaşamadığı Kafkas Dağları'nda zincire vurur. Yanına da bir kartal bırakır. Bu kartal her gün Prometheus'un ciğerini yer ve her seferinde Prometheus'un ciğeri tekrar oluşur. Bu şekilde Prometheus'a işkence edilir. Prometheus Herkül tarafından kurtarılır. Zeus bu duruma bir şey demez ancak zincir halkalarının Prometheus'un ayağında kalmasını sağlar. Böylece Prometheus sonsuza kadar cezalandırılmış olur. Zeus insanlardan da intikam almak istemektedir. Bu yüzden Hephaistos'a emir vererek balçıktan bir kadın figürü yapmasını ister ve ardından Pandora'yı yaratır. Pandora Antik Yunan'da ilk kadın olarak kabul edilir (İslamiyet ve Hristiyanlıkta geçen Havva gibi). Zeus, Tanrıçalar gibi güzel olan Pandora'yı, Prometheus'un ikizi olan Epimetheus'a bir kutuyla/küple gönderir. Kapıyı çalan Pandora'nın güzelliğinden büyülenmiş olan Epimetheus, onu evine alır ve ertesi gün onunla evlenir. Söz konusu kutuyu/küpü açmasını Pandora'nın kulağına fısıldayan Zeus'un, artık insanlıktan intikam alma zamanı gelmiştir. Zeus sayesinde kutuyu/küpü (Pandora'nın kutusunu) açan Pandora, insanlık arasında mutsuzluğu salıvermiştir. Böylece kötülükler dünyaya ve insanlığa yayılmıştır.

Kutunun farklı tasvirleri

• 
  Nicolò dell'Abate, 1555
• 
  Rus çeşmesi, 1801
• 
  James Gillray siyasi karikatür, 1809
• 
  Pandora, John Gibson, 1899
• 
  John William Waterhouse, 1896
• 
  Pandora, Arthur Rackham
• 
  Pandora, Alexandre Cabanel
• 
  Pandora (1861), Pierre Loison'ın (1816-1886) eseri. Louvre Sarayı'nın Cour Carrée'sinin doğu cephesi.

Konuyla ilgili yayınlar

• Athanassakis, Apostolos, Hesiod: Theogony, Works and Days and The Shield of Heracles. Translation, introduction and commentary, Johns Hopkins University Press, Baltimore and London, 1983. Cf. p. 90
• Beall, E. "The Contents of Hesiod's Pandora Jar: Erga 94–98," Hermes 117 (1989) 227–230.
• Gantz, Timothy, Early Greek Myth: A Guide to Literary and Artistic Sources, Johns Hopkins University Press, 1996, Two volumes: 978-0-8018-5360-9 (Vol. 1), 978-0-8018-5362-3 (Vol. 2).
• Griffith, Mark. Aeschylus Prometheus Bound Text and Commentary (Cambridge 1983).
• Hesiod; Works and Days, in The Homeric Hymns and Homerica with an English Translation by Hugh G. Evelyn-White, Cambridge, MA., Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1914. Online version at the Perseus Digital Library.
• Lamberton, Robert, Hesiod, New Haven: Yale University Press, 1988. 0-300-04068-7. Cf. Chapter II, "The Theogony", and Chapter III, "The Works and Days", especially pp. 96–103 for a side-by-side comparison and analysis of the Pandora story.
• Leinieks, V. "Elpis in Hesiod, Works and Days 96," Philologus 128 (1984) 1–8.
• Meagher, Robert E.; The Meaning of Helen: in Search of an Ancient Icon, Bolchazy-Carducci Publishers, 1995. 978-0-86516-510-6.
• Neils, Jenifer, "The Girl in the Pithos: Hesiod's Elpis", in Periklean Athens and its Legacy. Problems and Perspective, eds. J. M. Barringer and J. M. Hurwit (Austin: University of Texas Press), 2005, pp. 37–45.
• Panofsky, Dora and Erwin. Pandora's Box. The Changing Aspects of a Mythical Symbol (New York: Pantheon, Bollingen series) 1956.
• Revard, Stella P., "Milton and Myth" in Reassembling Truth: Twenty-first-century Milton, edited by Charles W. Durham, Kristin A. Pruitt, Susquehanna University Press, 2003. 9781575910628.
• Rose, Herbert Jennings, A Handbook of Greek Literature; From Homer to the Age of Lucian, London, Methuen & Co., Ltd., 1934. Cf. especially Chapter III, Hesiod and the Hesiodic Schools, p. 61
• Schlegel, Catherine and Henry Weinfield, "Introduction to Hesiod" in Hesiod / Theogony and Works and Days, University of Michigan Press, 2006. 978-0-472-06932-3.
• Verdenius, Willem Jacob, A Commentary on Hesiod Works and Days vv 1–382 (Leiden: E.J. Brill, 1985). 90-04-07465-1. This work has a very in-depth discussion and synthesis of the various theories and speculations about the Pandora story and the jar. Cf. pp. 62 & 63 and onwards.
• West, M. L. Hesiod, Works and Days, ed. with prolegomena and commentary (Oxford 1978)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Pandora'nın Kutusu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur