Papua Bölgesi
Papua Bölgesi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1883-1975 | |||||||||||
 Bayrak
 Arma
| |||||||||||
.png) Yeni Gine adasındaki Papua Bölgesi (Kırmızı renkteki alan) | |||||||||||
| Başkent | Port Moresby | ||||||||||
| Hükûmet | Sömürge | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Papua Bölgesi (Almanca: Papua Territorium, İngilizce: Territory of Papua), 1902'den 1949'a kadar var olan Yeni Gine adasının güneydoğusunda fiilî bir Avustralya sömürgesiydi. Bölge daha önce Londra'dan Britanya Yeni Ginesi olarak yönetiliyordu ve Papua Yeni Gine 1975'te bağımsızlığını kazanana kadar Birleşik Krallık'ın hukuken elinde kaldı. Bölge, şu anda Papua Yeni Gine'nin yaklaşık yarısı olan Güney Yaylaları, Batı, Körfez ve Orta eyaletlerin yanı sıra Oro ve Milne Körfezi'nden oluşuyordu.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
1883'te Queensland başbakanı Thomas McIlwraith, Thursday Adası polis yargıcı Henry Chester'ı, yeni kurulan Port Moresby yerleşim yerinde, doğu Yeni Gine ve komşu adaları Britanya hükûmeti adına ele geçirmesi için görevlendirdi. Chester 4.Nisan 1883'te Britanya bayrağını göndere çekse de Britanya hükûmeti bu eylemi tanımadı.
Bir sonraki yıl Avustralya kolonilerine malî destek sözü verilmesinin ardından bölge 6 Kasım 1884'te bir Britanya himaye bölgesi olarak ilan edildi.
4 Eylül 1888'de Yeni Gine adasının güneydoğu kısmı, doğudaki bazı açık deniz adalarıyla birlikte Büyük Britanya tarafından Britanya Yeni Ginesi olarak ilhak edildi.
Günümüz Papua Yeni Gine'nin kuzeydoğu kısmı, o dönem Kaiser-Wilhelms-Land olarak adlandırılmıştı ve Alman Yeni Ginesi kolonisinin bir parçasıydı. Başta Alman Yeni Gine şirketi olmak üzere 1884'ten beri Alman ticaret şirketlerinin ekonomik etki alanında bulunan bölge, 1885'te bir Alman kolonisi haline geldi ve 1899'dan 1914'e kadar Alman Yeni Ginesi adı altında yönetildi.
1902'de Papua, Britanya'nın yeni dominyon bölgesi olan Avustralya'nın kontrolü verildi. 1905'te Papua Yasası'nın kabulü, bölgeye resmî olarak Papua Bölgesi adı verildi. Papua'nın resmî yönetimi 1906'da Avustralya'ya devredildi, ancak Papua toprakları, 1975'te Papua-Yeni Gine'nin bağımsızlığına kadar hukukî olarak bir Britanya kolonisi olarak kaldı.
1941'de Pasifik Savaşı'nın başlamasından hemen sonra Yeni Gine adası Japon birlikleri tarafından işgal edildi. O zamanlar Hollanda Yeni Ginesi olarak da adlandırılan Batı Yeni Gine'nin çoğu ile Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra yine Avustralya yönetimi altında olan eski Alman Yeni Ginesi topraklarının büyük bir kısmı işgal edildi. Adanın güneyindeki konumu ve kuzeydeki neredeyse geçilmez Owen-Stanley Dağları tarafından korunması nedeniyle, Japon birlikleri Temmuz 1942'ye kadar Papua'ya ulaşamadı. Japon ordusunun Kokoda Yolu üzerinden Port Moresby'ye ilerlemesi gerekiyordu. Ancak Japon ilerlemesi, Port Moresby'nin görüş alanı içindeki Ioribaiwa'da durdu.
Savaştan sonra, Papua Bölgesi ve Yeni Gine Manda Bölgesi, 1949 tarihli Papua ve Yeni Gine Yasası ile Papua ve Yeni Gine Bölgesi olarak birleştirildi. 1975'te Papua Yeni Gine bağımsız oldu.
Eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Stuart Ward: Security: Defending Australia's Empire, içinde: Deryck Schreuder/Stuart Ward (editörler.): Australia's Empire, Oxford: Oxford University Press 2010, s. 232–258.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ efor (6 Aralık 2024). "Papua Yeni Gine - İNSAMER". insamer.com. 7 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dışişleri Bakanlığı, ülke bilgisi: Papua Yeni Gine 29 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
