Yarı askerî
Bir yarı askerî ya da paramiliter güç, işlev ve örgütlenme olarak askerî ancak düzensiz gönüllülerden oluşan devletçe desteklenen bir tür yapı. Terim Yunanca harici anlamına gelen para ve asker anlamına gelen militer sözcüklerinden türemiştir. Paramiliter, yapısı, taktikleri, eğitimi, alt kültürü ve (çoğunlukla) işlevi profesyonel ordununkine benzeyen ancak bir ülkenin resmî veya meşru silahlı kuvvetlerinin parçası olmayan bir örgüttür. Paramiliter birimler, bir ülkenin askerî veya polis güçlerinin yerine getiremediği veya yerine getirmek istemediği görevleri yerine getirir. Diğer örgütler, silahsız olmalarına veya muharebe rolleri olmamasına rağmen, yalnızca yapıları itibarıyla da paramiliter olarak değerlendirilebilir.
Genel Bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Her ne kadar paramiliter, tanımı gereği askerî olmasa da, güç, ateş gücü ve organizasyon yapısı açısından genellikle hafif piyadelere veya özel kuvvetlere eşdeğerdir. Paramiliter güçler, askerî amaçlarla uyumlu "askerî" teçhizat (uzun silahlar ve zırhlı personel taşıyıcılar gibi; genellikle askerî fazlalık kaynaklar), beceriler (savaş alanı tıbbı ve bomba imhası gibi) ve taktikler (şehir savaşı ve yakın mesafe muharebesi gibi) kullanır. amaçları genellikle bunları kolluk kuvvetleri veya arama kurtarma gibi diğer ilgili alanlardaki becerilerle birleştirir. Topçu ve silahlı askerî uçak gibi kapsamlı askerî teçhizatı nadiren kullanırlar.
Barış zamanında paramiliter güçler genellikle hükûmet tesisleri, altyapı, havaalanları, limanlar veya sınırlar gibi yüksek profilli alanları korumakla görevlendirilir. Ayrıca VIP koruma veya terörle mücadele rolleriyle de görevlendirilebilirler. Paramiliterlerin faaliyet gösterdiği organizasyona bağlı olarak, kendilerine tekrar ihtiyaç duyulana kadar yeniden görevlendirilebilirler; örneğin, bir polis taktik biriminin üyeleri, talep edilene kadar standart devriye görevlerine atanabilir.
Bir paramiliter bir ordunun komutası altına girebilir, onun yanında eğitim alabilir veya aslında onun bir parçası olmamasına rağmen onun kaynaklarını kullanma iznine sahip olabilir. Bazı durumlarda paramiliter güçler, gerçek bir ordunun üyelerini tutuklama prosedürleri gibi uzmanlaştıkları taktikler konusunda eğitebilir.
Yasallık
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaş hukukuna göre bir devlet, savaşan silahlı kuvvetlerine bir paramiliter örgütü veya silahlı kurumu (kolluk kuvvetleri veya özel gönüllü milisler gibi) dahil edebilir. Çatışmanın diğer taraflarına bu konuda bilgi verilmesi gerekir.
Bazı ülkelerin anayasaları, hükûmetin kullanımı dışındaki paramiliter örgütleri yasaklamaktadır. Çoğu durumda paramiliterliğin tanımı yoktur ve bu kavramın tanımlanmasından mahkeme kararları sorumludur.
Türler
[değiştir | kaynağı değiştir]Benimsenen tanıma bağlı olarak "paramiliter güçler" şunları içerebilir:
Askerî Kuruluşlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bir eyaletin askerî veya hükûmetinin yardımcı kuvvetleri, ulusal muhafızlar, başkanlık muhafızları, cumhuriyet muhafızları, devlet savunma kuvveti, iç muhafız, sivil muhafız, imparatorluk muhafızları ve kraliyet muhafız kuvvetleri gibi askerî yedek kuvvetler
- Özel askerî müteahhitler ve paralı askerler
- Milisler, partizanlar, direniş hareketleri, özgürlük savaşçıları, isyancı gruplar, kurtuluş orduları, gerilla orduları, militanlar, isyancılar ve terörist gruplar gibi düzensiz askerî güçler
Kanun Yaptırımı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Polis taktik birimleri, SWAT, Acil Servis Birimleri ve olay müdahale ekipleri gibi sivil polis içindeki yarı askerîleştirilmiş kolluk kuvvetleri birimleri
- Hollanda: Marechaussee, Mısır: Merkezî Güvenlik Kuvvetleri, Avrupa: EUROGENDFOR, Türkiye: TAKM ve Şili: Carabineros de Chile gibi jandarmalar
- Amerika Birleşik Devletleri Sınır Devriyesi, Avustralya Sınır Gücü, Hindistan Sınır Güvenlik Gücü, Bangladeş: Sınır Muhafızları Bangladeş ve Türkiye'deki Güvenlik korucuları gibi sınır muhafızları
- İç birlikler, demiryolu koruma birlikleri ve demiryolu birlikleri gibi belirsiz askerî statüye sahip güvenlik güçleri
- Kolluk kuvvetleri veya güvenlik operasyonlarıyla görevli istihbarat teşkilatının şubeleri:
- CIA Özel Faaliyetler Merkezi Özel Harekat Grubu ve Küresel Müdahale Personeli
- Diğer federal kurumların yanı sıra Amerikan FBI, DEA, ATF ve ICE'nin taktik federal kurum şubeleri
- Federal Koruma Kuvvetleri
- NASA Acil Müdahale Ekipleri
Sivil Savunma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sivil Savunma
- Pek çok ülkedeki itfaiye teşkilatları, silahsız olmalarına rağmen genellikle paramiliter güçler gibi örgütlenmiştir.
- Ambulans Servisi
- Belçika Sivil Koruma
- Singapur Sivil Savunma Gücü
- Avustralya Eyalet Acil Servisi
- Ukrayna Devlet Acil Hizmetler Birimi
- Litvanya Tüfekçiler Birliği
Siyasi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mevcut siyasi partilerin silahlı, yarı askerîleştirilmiş kanatları:
- Ulusal Faşist Partisinin Ulusal Güvenlik Gönüllü Milisleri ve Kara Tugayları
- Weimar Cumhuriyeti'ndeki siyasi partilere ait Weimar paramiliter grupları:
- Nazi Partisinin paramiliter grupları: Nationalsozialistisches Fliegerkorps, Nationalsozialistisches Kraftfahrkorps, Sturmabteilung ve Schutzstaffel
- Monarşist Alman Ulusal Halk Partisi'nin Der Stahlhelm'i
- Almanya Komünist Partisi'nin Parteiselbstschutz
- Kuzey İrlanda Sorunu sırasında Kuzey İrlandalı paramiliter gruplar
- Sinn Féin'in İrlanda Cumhuriyet Ordusu
- İlerici Birlik Partisi'nin Ulster Gönüllü Gücü
- Hamas'ın İzzeddin el-Kassam Tugayları
- Afrika Ulusal Kongresi'nin UMkhonto we Sizwe'si
- Yemin Muhafızları
