Patroloji
Patroloji veya Patristik, Kilise Babaları olarak bilinen erken dönem Hristiyan yazarları konu alan teoloji alt disiplinidir.[1] İsmi Latince "baba" anlamına gelen pater sözcüğünden türemiştir.
Hristiyan felsefesinin ilk dönemini oluşturan Patrolojinin[2][3] incelediği zaman dilimi genellikle Yeni Ahit zamanlarının sonundan, yaklaşık MS 2. yüzyıl-8. yüzyıl arası dönemdir.[4] Patristik felsefe, putperestliğe ya da aynı anlama gelmek üzere, seküler felsefeye karşı Hristiyan inancını savunmuş ve daha sonra benimsediği Platoncu ve Yeni Platoncu felsefeyle Hristiyan inancını anlamlandırıp güçlendirmeye, onu putperestliğin ve gnostisizmin saldırıları karşısında korumaya çalışmıştır. Başka bir deyişle, yaklaşık 500 yüzyıl süren tarihsel dönem boyunca, Patristik felsefe Hristiyan dini ve öğretisini felsefenin kavramsal araçlarını kullanarak temellendirmeyi amaçlamıştır.
Söz konusu felsefe, Skolastik felsefe ve modern felsefeden, akla dayanılarak elde edilen sonuçlarla vahyin doğruları arasında bir ayrım yapmamak bakımından farklılık gösterir. Buna göre, Patristik dönemde felsefe, teoloji ve dinin doğrulan, bir bütünün ayrılmaz ögeleri ya da parçaları olarak değerlendirilir.[5]
Dönemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kilise Babaları genellikle; İznik Konsili (325) öncesinde yaşamış ve yazmış olanlar (İznik Öncesi Babalar) ve 325'ten sonra yaşamış ve yazmış olanlar (İznik ve İznik Sonrası Babalar) olarak ikiye ayrılır. Ayrıca, Babaların Yunan ve Latin yazarlar olarak ikiye ayrılması da yaygındır.
En önde gelen Yunan Babaları arasında Justin Martyr, Athanasius of Alexandria, Basil of Caesarea, Gregory of Nazianzus, John Chrysostom, Cyril of Alexandria ve Maximus the Confessor. Latin Babalar arasında Tertullian, Cyprian, Jerome, Ambrose of Milan, Augustine of Hippo ve Gregory the Great bulunmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Diğerlerinin yanı sıra Kıptice, Süryanice, Ge'ez dili ve Ermenice gibi Yunanca veya Latince dışındaki dillerde yazan Kilise Babaları da vardı.[a] Tarihsel olarak, Kalkedoncu Hristiyanlar bu yazarlara daha az ilgi duymuşlardır çünkü ilgili kiliseler Kalkedon (Oryantal Ortodoks) veya Efes (Doğu Kilisesi) konsillerini reddetmişlerdir.
Son zamanlarda bu durum değişmeye başlamış, Hristiyanlığın bu kolları ile Batı ve Bizans kolları arasındaki gerilim azalmıştır. Roma ile birlik içinde kalırken Doğu ayinlerini takip eden Doğu Katolikleri vardır.
Not listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Doğu Kilisesi'nde patristik dönemin önemli bir figürü olan Alopen (Hristiyan misyoner) Çince yazmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ van Geest, Paul J. J. (2018). "Patrology/Patristics". Hunter, David G.; van Geest, Paul J. J.; Lietaert Peerbolte, Bert Jan (Ed.). Brill Encyclopedia of Early Christianity Online. Leiden ve Boston: Brill Publishers. doi:10.1163/2589-7993_EECO_SIM_00002583. ISSN 2589-7993.
- ^ Dupont, A.; Boodts, S.; Partoens, G.; Leemans, J. (2018). Preaching in the Patristic Era: Sermons, Preachers, and Audiences in the Latin West. A New History of the Sermon. Brill. s. 5. ISBN 978-90-04-36356-4. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ van Oort, Johannes (2006). Biblical Interpretation in the Patristic Era, A 'Handbook of Patristic Exegesis' and Some Other Recent Books and Related Projects. Vigiliae Christianae. 60. Brill. ss. 80-103. doi:10.1163/157007206775567924. ISSN 0042-6032.
- ^ McGrath, Alister E. (1998). "Chapter 1 The Patristic Period, c. 100–451". Historical Theology: An Introduction to the History of Christian Thought. Oxford: Blackwell Publishers. ISBN 0-631-20843-7.
- ^ Cevizci, Ahmet (2000). Ortaçağ Felsefesi Tarihi. s. 32.