Pierre-Jules Hetzel

Pierre-Jules Hetzel (15 Ocak 1814, Chartres, Fransa - 17 Mart 1886, Monte Carlo, Monako), müteveffa Fransız editör, yazar ve yayımcı. Jules Verne'in romanlarının orijinal yayıncısı olmasıyla bilinmektedir.

Hayatı

Hetzel, Chartres, Eure-et-Loir'da doğmuştur. Strazburg'da hukuk öğrenimi görmüş ve 1837 yılında kendi adını taşıyan yayınevini kurmuştur. Honoré de Balzac, Victor Hugo ve Émile Zola'nın yayımcılığını yapmıştır. 1843'te Nouveau magazine des enfants'ı ("Yeni Çocukların Mecmuası") çıkarmaya başlamıştır. Cumhuriyetçi görüşleri olan Hetzel, 1848 Devriminin ardından ilan edilen İkinci Cumhuriyet'te görev almıştır. Önce Dışişleri Bakanı Alphonse de Lamartine'in, ardından da Donanma Bakanı'nın özel kalem müdürü olmuştur. İkinci imparatorluğun kurulmasına sebebiyet veren darbeden sonra, Belçika'ya gitmiştir. Belçika'daki ikâmeti esnasında; Victor Hugo'nun, İkinci İmparatorluğa karşı sert eleştiriler içeren, şiir kitabı Les Châtiments'ı gizlice yayımlayarak siyasi ve yayımsal faaliyetlerine devam etmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Fransa'da siyasî rejimin değişmesi üzerine ülkesine geri dönmüş ve Proudhon ve Baudelaire'in eserlerini yayımlamıştır. Charles Perrault'nun öykülerinin Gustave Doré tarafından illüstre edilmiş olan mühim bir baskısı, bu dönemde yayımlanmıştır. 1864 yılında, Le Magasin d'éducation et de récréation'u ("Eğitim ve Eğlence Dergisi") çıkarmaya başlamıştır. Bu dergide, başta Jules Verne olmak üzere pek çok yazarın roman ve öyküleri tefrika edilmiştir.

Hetzel'in tanınırlığı, büyük oranda Jules Verne'in eserlerini Voyages extraordinaires adında bir seri halinde yayımlamasından kaynaklanmaktadır. Hetzel'in dergisinde iki haftada bir süreyle ve bölümler halinde tefrika edilen eserler, daha sonrasında tek bri kitap halinde basılmıştır. Kitap basımları, genellikle yıl sonuna doğru yapılmaktaydı, bu sayede kitaplar yaşça daha büyük olan çocuklara Noel hediyesi olarak satılabilmiştir. Başlangıçta üç tip baskı yapılmıştır. Birincisi, ekonomik olarak uygun ve illüstrasyonsuz; ikincisi, küçük boyutlu ve az sayıda illüstrasyonlu; üçüncüsü ise daha büyük boyutlu, octodecimo formatta ve bol illüstrasyonlu olmuştur. Kitap koleksiyoncuları nezdinde oldukça popüler olan tür, üçüncü versiyondur.^{[kaynak belirtilmeli]}

Hetzel, Jules Verne'i keşfetmiştir ancak akademisyenler, hâlâ Hetzel'in Verne'in yazarlığı üzerindeki etkisinin ne kadar tesirli olduğu hususunda tartışmaktadırlar. Görünüşe göre, iki isim de birbirinden faydalanmıştır ve aralarındaki ilişki, yazar-yayımcı ilişkisinin ötesine geçmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Hetzel, Verne'in 1863 yılında yazmış olduğu Yirminci Yüzyılda Paris müsveddesini, okur kitlesi için oldukça olumsuz ve akılalmaz bir gelecek tahayyülü sunduğunu düşündüğünden reddetmiştir. Hetzel'in bu düşüncelerine karşın; günümüzdeki birçok modern bilim insanı, hikâye içerisindeki öngörüleri dikkate değer ölçüde isabetli olarak değerlendirmektedir. Verne, Hetzel'in reddedişi neticesinde el yazmasını saklamış ve sonrasında benzeri fütüristik, distopik hikâyeler yazmamıştır. Yirminci Yüzyılda Paris, bundan ötürü yazarın ölümünden sonra, 1994 yılında Fransa'da yayımlandı.^[1]

Ateist olan^[2] Hetzel, P.-J. Stahl takma adını kullanarak çocuklar ve gençler için birçok öykü yazmıştır. 1886'da Monte Carlo'da vefat etmiştir. Hetzel'in adını taşıyan yayınevi; vefatının ardından oğlu Louis-Jules Hetzel tarafından idare edilmiş, 1914'te ise Hachette tarafından satın alınmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Ayrıca bakınız

Hetzel'in yayımladığı kitaplarda yer alan illüstrasyonların örneklerini görmek için:

Kaynakça

^ "Paris In The Twentieth Century by Jules Verne". www.penguin.com.au (İngilizce). Erişim tarihi: 31 Ekim 2025.
^ Standish, David (2007). Hollow Earth: The Long and Curious History of Imagining Strange Lands, Fantastical Creatures, Advanced Civilizations, and Marvelous Machines Below the Earth's Surface. Da Capo Press. s. 126. ISBN 978-0-306-81533-1. Various biographers have pointed out that his publisher, Hetzel, an atheist, routinely urged Verne to insert more family values—style Christianity into his stories to make them more commercially viable among mainstream readers.

Dış bağlantılar

Les Cartonages Hetzel (Fransızca). Jules Verne kitaplarını tespit etmek için güvenilir bir site.
Pierre-Jules Hetzel ve Elisée Reclus
Hetzel ve Verne: İşbirliği ve Çatışma

[1] "Paris In The Twentieth Century by Jules Verne". www.penguin.com.au (İngilizce). Erişim tarihi: 31 Ekim 2025.

[2] Standish, David (2007). Hollow Earth: The Long and Curious History of Imagining Strange Lands, Fantastical Creatures, Advanced Civilizations, and Marvelous Machines Below the Earth's Surface. Da Capo Press. s. 126. ISBN 978-0-306-81533-1. Various biographers have pointed out that his publisher, Hetzel, an atheist, routinely urged Verne to insert more family values—style Christianity into his stories to make them more commercially viable among mainstream readers.

[1]

[2]