Pierre Bayle
| Pierre Bayle | |
|---|---|
 Pierre Bayle'nin bir resmi. | |
| Tam adı | Pierre Bayle |
| Doğumu | 18 Kasım 1647 Carla-le-Comte, Ariège, Fransa |
| Ölümü | 28 Aralık 1706 (59 yaşında) Rotterdam, Hollanda |
Pierre Bayle, (18 Kasım 1647, Carla-le-Comte, Ariège - 28 Aralık 1706, Rotterdam), Fransız filozoftur. Temel eseri "Tarihsel ve Eleştirel Sözlük" olan Bayle, felsefi akıl yürütmenin evrensel bir kuşkuculuğa yol açtığını, doğanın ise insanı körü körüne inanca zorladığını savunmuştur. Rasyonel çaba ve çalışmanın değersiz olduğunu öne süren Bayle, yine de insanın dış dünyada varlıkların, nesnelerin varolduğu ve Tanrı'nın aldatan bir varlık olmadığı görüşünü temellendirmek için, saf insanca dayanılması gerektiğini belirtmiştir.
Bayle, 17. yüzyıl felsefesinin şüpheci düşünürlerindendir. Akla yönelik şüpheyi derinleştirmiş ve sistematik bir septisizme varmıştır. Din ile bilimin uzlaştırılamazlığı fikrinden hareket etmiştir, dinsel dogmalarla aklın bilgileri arasında bir uzlaşma sağlanamayacağını öne sürmüştür. Dolayısıyla Pascal ile aynı şekilde her şeyin akıl ile aydınlatılabileceğine inanmamaktadır.
Bayle, çifte doğruluk önermesini ileri sürer, bunlar; aklın doğruları ve inancın doğrularıdır. Bayle'nin şüphesi kartezyen felsefenin ilkelerini de kapsar. O hem "düşünüyorum"dan, hem de matematik aksiyomların kesinliğinden şüphe eder. Ona göre bilginin hiçbir yerinde şüpheyi sona erdirecek bir kesinlik söz konusu olamaz.
