Pierre Savorgnan de Brazza
Pietro Paolo Savorgnan di Brazzà, daha sonra bilinen ismiyle Pierre Paul François Camille Savorgnan de Brazza (d. 26 Ocak 1852, ö. 14 Eylül 1905),[1] İtalyan asıllı Fransız kâşiftir.
Roma doğumlu de Brazza'nın Afrika seyahetleri 1872'de Gabon'a gitmesiyle başladı. 1874'te Orta Afrika'da yer alan Ogooué bölgesine keşif gezisi düzenledi ve aynı sene Fransız vatandaşı oldu.[2] 1875-78 arasında Fransızlar için Afrika'da bir keşif gezisi yürüttü ve Fransa'ya döndükten sonra ünlü biri olarak karşılandı. 1879-1882 arasında, Fransızlar için çıkmış olduğu ikinci Afrika seferinde de Brazza, Ogooué Nehri'ni takip ederek 1880'de Kongo Nehri'ne ulaştı.[3] Kongo'da Teke halkının lideri Illoh Makoko ile diplomatik yollardan anlaştı ve Mukoko yönettiği bölgenin Fransız koruması altına girmesini kabul etti.[4] Mukoko ayrıca Pool Malebo adlı Kongo nehri üzerindeki gölde daha sonra Brazzaville olarak adlandırılacak bir Fransız yerleşkesi kurulmasına izin verdi. Mukoko'nun ölümünün ardından ardılı Ngalifourou anlaşmayı devam ettirdi. De Brazza geri dönüş yolculuğu sırasında Vivi'de Belçika Kralı II. Leopold tarafından gönderilmiş kâşif Henry Morton Stanley ile karşılaştı. Fransa'da bir kahraman olarak karşılanan de Brazza, Fransız medyasında barışçıl fâtih anlamına gelen "le conquérant pacifique" lakabıyla anıldı.[5]
1886 yılında de Brazza Fransız Kongosu genel valisi olarak atandı,[3] ancak 1897 yılında kolonin iyi gelir getirmemesi nedeniyle görevine son verildi.[6] 1905 yılında Kongo valisi Émile Gentil ve Fransız Sömürge Dairesi'ne ait şirketler altında adaletsizlik, zulüm ve zorla çalıştırma gibi durumların yaşandığına ilişkin hikâyelerin yayılmasından sonra Brazza Kongo'ya durumu araştırmak için gönderildi. Son Kongo seferinden dönen de Brazza, Dakar'da 1905 yılında difteriden öldü. Cenazesi Fransa'ya defnedildi, ancak karısının isteğiyle Cezayir'e taşındı. 2006 yılında de Brazza ve ailesinin mezarları Kongo'da anısına yapılmış bir anıt mezara defnedildi.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Pierre de Brazza." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ Hodge, Carl Cavanagh, (Ed.) (2008). Encyclopedia of the Age of Imperialism, 1800-1914: A-K. Greenwood Publishing Group. s. 106.
- ^ a b Emmanuel Kwaku Akyeampong, Henry Louis Gates, Dictionary of African Biography, Volume 6, OUP USA, 2012, p. 3
- ^ Sèbe, Heroic Imperialists in Africa, p. 148
- ^ Mavor, Carol (2012). Black and Blue: The Bruising Passion of Camera Lucida, La Jetée, Sans Soleil, and Hiroshima Mon Amour (İngilizce). Duke University Press. s. 176.
- ^ Anthony Appiah; Henry Louis Gates (2010). Encyclopedia of Africa, Volume 1. Oxford University Press. s. 205.
- ^ Africa explorer's remains exhumed 15 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 30 September 2006.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
