Pinealosit
Pineolasit, epifiz bezinin bir tür hücresidir. Melatonin hormonunu bu hücreler salgılar. Pinealosit hücreleri gümüş boya teknikleriyle boyanabilir.
Yapı ve İşlev
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinealositler, epifiz bezinin ana hücre tipidir ve melatonin hormonunun üretiminden sorumludur. Bu hormon, sirkadiyen ritimlerin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. İnsanlarda, hipotalamustaki suprakiazmatik çekirdek, karanlık sinyalini pinealositlere ileterek gece-gündüz döngüsünü kontrol eder. Pinealositlerin fotoreseptör hücrelerden türediği düşünülmektedir. Ayrıca, yaş ilerledikçe pinealosit sayısında apoptoz yoluyla azalma gözlemlenmiştir.[1]
Türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinealositler yapısal özelliklerine göre iki ayrı tipe ayrılırlar:
- Tip I pinealositler: Yuvarlak veya oval şekilli olup, 7–11 mikrometre çapındadır. Bu hücreler, çocuklar ve yetişkinlerde daha yaygındır ve yüksek mitokondri yoğunluğu nedeniyle daha aktiftir. Ayrıca, yaşla birlikte lizozom ve yoğun granül miktarında artış gözlemlenmiştir.[2]
- Tip II pinealositler: Daha az sayıda bulunurlar ve daha az aktif oldukları düşünülmektedir. Bu hücreler, Tip I pinealositlere göre farklı sitoplazmik özelliklere sahiptir.[2]
Melatonin Sentezi
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinealositler, triptofan amino asidinden serotonin üretir ve ardından serotonin, melatonine dönüştürülür. Bu süreçte, aralkilamin N-asetiltransferaz (AANAT) ve hidroksiindol O-metiltransferaz (HIOMT) enzimleri görev alır. Melatonin üretimi, karanlıkta artar ve sirkadiyen ritimleri düzenler.[3]
Sinaptik Şeritler
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinealositlerde, sinaptik şerit adı verilen organeller bulunur. Bu yapılar, nörotransmitter salınımında rol oynar ve melatonin salgısını düzenleyebilir.[1]
Evrimsel Köken
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinealositlerin, fotoreseptör hücrelerden evrimleştiği düşünülmektedir. Bazı omurgalılarda, epifiz bezi hala ışığa duyarlıdır ve "üçüncü göz" olarak işlev görebilir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Mescher, Anthony L. (2016). Junqueira's Basic Histology. McGraw-Hill Education. ISBN 978-1-259-30615-2
|isbn=değerini kontrol edin: checksum (yardım). - ^ a b Wartenberg, H. (1977). "Fine structure of the human pineal body: a scanning and transmission electron microscopic study". Cell and Tissue Research. Cilt 180. ss. 393-403. doi:10.1007/BF00219810.
- ^ a b "Neuroanatomy, Pineal Gland". NCBI Bookshelf. 2 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025.
