Pirot Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Pirot Höyük |
| il: | Malatya |
| İlçe: | Kale |
| Köy: | Kıyıcak |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | KarakayaBaraj Gölü suları altında kaldı.[1] |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Pirot Höyük ya da İkiz Höyük, Malatya ilinin yaklaşık 42 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. Adını, hemen yakınında bulunan Kıyıcak (pirot ya da pirut) köyünden almıştır.[1]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyükte, H. H. Von der Osten (1929), K. Ökten (1947), P. Meriggi (1962), Mehmet Özdoğan (1977) gibi bilim adamlarınca araştırmalar yapılmıştır. Yerleşme 1978, 1980-83 yıllarında Özgen Karaca başkanlığında kazılmıştır.[2]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]En üstten itibaren tespit edilen tabakalar şöyledir. I. ve II. tabakalar Bizans / Orta Çağ, III. tabaka Demir Çağı, IV. ve V. tabakalar MÖ 2 binyıla, VI. ve X. tabakalar Erken Tunç Çağı, XI. ve XII. Tabakalar Geç Kalkolitik Çağ[2] Devam eden kazılarda XIII. ve XIV. tabakalar Obeyd Kültürü'ne ait buluntular vermektedir. XIII. tabaka tamamen Obeyd yerleşimi olmakla birlikte XIV. tabaka, Halaf Kültürü'nden Obeyd Kültürü'ne geçiş olarak görülmektedir.[3] XIV. ve XV. tabakalarda Halaf çanak çömleği bulunmuştur. Bununla birlikte Obeyd mallarına oranla daha çok olmalarına karşın ithal olmayıp, taklit olduğu sonucuna varılmıştır. Bu Halaf mallarının höyüğün erken evrelerine ait olduğu anlaşılmaktadır.[4] Höyükte en eski yerleşim XV. tabaka olup burada sadece Halaf malları bulunmuştur. Dolayısıyla höyüğe ilk yerleşenlerin Halaf Kültürü'nden bir topluluk olduğu kabul edilmektedir.[5]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]III. yapı katındaki kazılarda, Hitit Dönemi'nden kalma duvarlardan yararlandırıldığı, evlerin iki katlı olduğu ve ikinci kat tabanın kütüklerden yapıldığı anlaşılmaktadır. Çok şiddetli bir yangın ardından yerleşmenin terk edildiği görülmektedir. Kazılarda, "Demir Çağı mimarisinin tahrip olduğu" görülmüştür.[2]
Kerpiç duvarların sıvası üstüne kırmızı boya kullanılarak duvar resimleri yapıldığı görülmüştür. Duvar resimleri, Obeyd Kültürü'nün Anadolu'da bıraktığı izlerden biridir.[6]
Yerleşmenin XIII. tabakası (Obeyd) kazılarında taban altına gömütlerde kullanıldığı anlaşılan sekiz çömlek mezar bulunmuştur. Bu çömlek mezarlarda bebeklerin gömüldüğü anlaşılmaktadır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2012.
- ^ a b c "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2012.
- ^ a b Engin Akdeniz, Sh.: 29
- ^ Engin Akdeniz, Sh.: 8
- ^ Engin Akdeniz, Sh.: 35
- ^ Engin Akdeniz, Sh.: 26
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Engin Akdeniz, Halaf ve Obeyd Kültürleri Üzerine Bazı Gözlemler ve Pirot Höyüğün Halaf-Obeyd Boyalı Çanak Çömleği – Anadolu Araştırmaları Sayı 17/2