Prozodi (müzik)
Prozodi veya müzik prozodisi, müziğin sözlere, sözlerin nağmelere, çeşitli vasıtalarla uygulanmasına ve her ikisinin de beste diksiyonu, mana ve âhenk bakımından başarılı bir şekilde kaynaşmasıdır.
Daha sade bir ifade ile prozodi; ritim ve mana bakımından, sözlerin ve müziğin birbiriyle uyumudur. Ritm (usul) ve mana (anlam) prozodisi olmak üzere ikiye ayrılır.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yahya Kemal Beyatlı'nın bir İspanyol akşamındaki neşeli bir anın tasviri olan Endülüs'te Raks şiirinin Münir Nurettin Selçuk bestesi anlam prozodisinin vurgulu örneklerinden birini barındırır. Şarkıda "Raks ortasında bir durup" dedikten sonra müzik tamamen durur ve sonra "oynar yürür gibi" diye devam ederken dinleyiciye yürüyüş gibi hissettirecek bir müzik ile şarkı devam eder.
Bir başka örnek de, Fahreddin Efendi'ye ait Ta Devr-i Adem'den Yüz Sürüp Geldim şiirinin Aslan Hepgür tarafından yapılan bestesinde görülebilir. Ta devri Adem'den derken ilahide sözlerin çok uzatılarak söylenmesi tarihin uzaklığını dinleyiciye hissettirir.
Prozodi hataları
[değiştir | kaynağı değiştir]Zülfü Livaneli de Nâzım Hikmet'in Karlı Kayın Ormanı şiirini bestelerken prozodi hatası yapmıştır. Grup Yorum da yine Nazım Hikmet'in Hoşçakalın Dostlarım şiirinin bestesinde prozodi hatası yapmışlardır.[kaynak belirtilmeli]
Türk müzik âlimi H. Saadeddin AREL'in Türk Mûsikîsi PROZODİ adlı kitabında bu konu tüm detaylarıyla anlatılmıştır.Konuyla ilgili olarak Ahmet Hatipoğlu'nun da bir kitabı bulunmaktadır.