Puşkin Konuşması

Puşkin Konuşması

Пушкинская речь
Dostoyevski’nin konuşma taslağından bir sayfa
Yazar	Fyodor Dostoyevski
Ülke	Rus İmparatorluğu
Dil	Rusça
Türler	Konuşma, deneme
Yayım	1 Ağustos 1880
Yayımcı	Bir Yazarın Günlüğü (Дневник писателя)

Puşkin Konuşması (Rusça: Пушкинская речь), Fyodor Dostoyevski tarafından 20 Haziran 1880 tarihinde Moskova’da Rus Edebiyatı Sevenler Derneği’nin toplantısında, Puşkin Anıtı’nın açılışı vesilesiyle yapılan konuşmadır. Konuşma, Dostoyevski’nin edebî ve düşünsel kariyerinin doruk noktalarından biri kabul edilir ve kısa süre sonra yazarın Bir Yazarın Günlüğü adlı eserinde yayımlanmıştır.

Arka plan

Dostoyevski, Puşkin’in 1880’de Moskova’da yapılan anma törenleri için Rus Edebiyatı Sevenler Derneği tarafından resmi olarak davet edildi. Konuşmanın hazırlıklarını Staraya Russa’da yaptı ve 23 Mayıs’ta Moskova’ya gelerek anıtın açılışına katıldı. Törenler, İmparatoriçe Maria Alexandrovna’nın ölümü nedeniyle ertelense de, 6 Haziran’da Puşkin Anıtı açıldı. Dostoyevski bu günlerde İvan Aksakov, İvan Turgenyev, Apollon Maykov gibi dönemin önemli isimleriyle de görüştü. Bu konuşma, son yıllarının en büyük başarısı olarak kabul edilir ve onu bir peygamber konumuna yükseltirken, çağdaş Rusya'nın en büyük yazarı olarak ününü daha da pekiştirmiştir.

Konuşmanın içeriği

Konuşmasında Dostoyevski, Puşkin’i “Rus ruhunun en derin ifadesi” ve “peygamberane bir figür” olarak tanımladı. Nikolay Gogol’ün “Puşkin olağanüstü bir olgudur” sözünü hatırlatarak onun halkla eşsiz bir bağ kurduğunu vurguladı: Puşkin, olağanüstü ve belki de Rus ruhunun tekil bir olgusudur, demişti Gogol. Ben ekleyeceğim: peygamberane bir olgudur. Onun gibi hiçbir yazar halkıyla bu kadar içten bağ kurmadı . Dostoyevski ayrıca Rus halkının “bütün Aryan halklarıyla birleşmeye hazır olduğunu” ileri sürerek Rusya'nın “evrensel kardeşlik” misyonuna işaret etti.

Yayım

Konuşma, 1 Ağustos 1880'de Dostoyevski'nin Yazarın Günlüğü eserinde, yazarın önsözü ve eklemeleriyle birlikte basıldı.

Tepkiler

Konuşma büyük yankı uyandırdı. İvan Aksakov, Dostoyevski'ye dönerek: Sizin konuşmanızdan sonra Turgenyev (Batıcı) ve ben (Slavcı) aynı ölçüde size en derin minnettarlığımızı sunmak zorundayız. dedi ve konuşmayı “Rus edebiyatında bir dönüm noktası” olarak nitelendirdi.

Toplantı sonunda Dostoyevski oybirliğiyle derneğin fahri üyeliğine seçildi ve kendisine takdim edilen defne çelengini gece Puşkin Anıtı'na bıraktı.

Konuşmada özellikle Puşkin'in Çingeneler adlı şiirinden çıkarılan şu yorum çok yankı buldu:

“	“Ey gururlu insan, önce gururunu kır. Ey tembel insan, önce kendi toprağında çalış.”	„

Konu üzerine çalışmalar

• Викторович В. А. Диалектика художественной мысли. Пушкинские речи Достоевского и Блока // Типологический анализ литературного произведения. Кемерово, 1982.
• Габдуллина В. И. «Пушкинская» речь Ф. М. Достоевского (к вопросу о жанре) // Культура и текст, 1999, №5.
• Фетисенко О. Л. К истории восприятия Пушкинской речи // Достоевский: Материалы и исследования, т.16, 2001.
• Белов А. В. Пушкинская речь Ф. М. Достоевского // Гуманитарные и социально-экономические науки, 2021, №3.
• Литинская Е. П. Риторика и поэтика «Пушкинской речи» Ф. М. Достоевского // Проблемы исторической поэтики, 2021.
• Пушкинская речь Ф. М. Достоевского как историческое событие. Альма Матер, 2024. ISBN 978-5-90-499390-0.

Dış bağlantılar

• Konuşmanın İngilizce çevirisi
• Konuşmanın Türkçe çevirisi 20 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.