Radikal yapılandırmacılık
Radikal Yapılandırmacılık, bilgi kavramını bireysel deneyime dayalı olarak tamamen öznel biçimde tanımlayan bir epistemolojik yaklaşımdır. Bu kuramın öncüsü olan Ernst von Glasersfeld, öğrenmenin nesnel bir gerçekliği yansıtmak yerine, bireyin algılarına ve deneyimlerine göre anlam inşa etme süreci olduğunu savunur. Ona göre gerçeklik, bireyden bağımsız bir biçimde var olsa da, birey bu gerçekliğe doğrudan erişemez. Bu nedenle, bilgi "doğruluk" temelinde değil, bireyin yaşantılarıyla ne kadar "uyumlu" olduğuna göre değerlendirilmelidir.[1]
Radikal yapılandırmacılık, klasik bilimsel yöntemin pozitivist bilgi anlayışını sorgular. Bu kurama göre, bilgiyi değerlendirmede nesnel doğrulama ölçütü yerine, bireyin bilişsel şemalarıyla kurduğu anlam ilişkileri esas alınır. Yani bir düşünce ya da bilgi, bireyin deneyimleriyle işlevsel olduğu sürece geçerli kabul edilir. Bu yaklaşım, özellikle bilişsel psikoloji, fenomenoloji ve sibernetik kuramlarıyla ilişkilidir. Von Glasersfeld, Piaget’nin bilişsel yapılandırmacılığını temel almış ancak daha radikal bir yorumla bireyin öznel bilgi dünyasına vurgu yapmıştır.[2]
Bu anlayışa göre öğrenme, dışsal bir bilgi aktarımı süreci değil, bireyin kendi deneyimleriyle oluşturduğu içsel bir yapılandırma sürecidir. Dolayısıyla herkesin bilgisi, kendine özgüdür ve bireyin algısal filtresinden geçerek şekillenir. Bu yönüyle radikal yapılandırmacılık, tekil ve evrensel bilgi tanımına karşı çıkar; bunun yerine çoklu gerçekliklere ve bireysel bilgi türlerine vurgu yapar. Öğrenme süreci, bireyin yaşadığı bağlam içinde anlam üretmesiyle mümkün hâle gelir.[3]
Radikal yapılandırmacılık, eğitim alanında öğrencilerin anlam oluşturma süreçlerinin benzersizliğine dikkat çeker. Bu anlayışa göre öğretmen, bilginin taşıyıcısı ya da doğrulayıcısı değil; öğrencinin bireysel anlam üretimine eşlik eden bir kolaylaştırıcıdır. Bu nedenle öğretim süreci, doğruluğu sınanabilir bilgi aktarımına değil, öğrenenin düşünsel dünyasına uyumlu anlamlar oluşturmasına dayanır.[4]
Sınıf uygulamaları ve kuramsal derinlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Radikal yapılandırmacı yaklaşımın sınıf içindeki temel prensibi, her öğrencinin bilgi üretme sürecini özgün ve geçerli kabul etmektir. Bu doğrultuda öğretim, tek bir "doğru cevap" üretmeye değil, öğrencinin kendi deneyimlerinden yola çıkarak bilişsel yapılarını oluşturmasına odaklanır. Öğrenci, öğrenme sürecinde yalnızca kavramları öğrenmekle kalmaz; aynı zamanda bu kavramların kendi anlam dünyasında nasıl işlevsel hâle geldiğini sorgular.[5]
Öğretmen, bu yaklaşıma göre rehber değil; bir "ortak öğrenen" olarak konumlanır. Öğrencilerin anlam üretim süreçlerine müdahale etmeden, onların bu süreçleri sorgulamalarına ve ifade etmelerine olanak tanır. Öğretmenin görevi, doğru ya da yanlış bilgileri ayıklamak değil; öğrencinin anlam sistemini tanımak ve onun düşünsel yapısını geliştirmesine yardımcı olmaktır. Bu yaklaşım, özellikle yaratıcı düşünme, özerklik ve öğrenme motivasyonu gelişiminin teşvik edilmesinde etkilidir.[6]
Radikal yapılandırmacılık, öğrencilerin kendi öğrenmelerini sorgulamasını ve metabilişsel farkındalık geliştirmesini destekler. Öğrenciler, yalnızca bir bilgiyi öğrenmekle kalmaz; onu nasıl öğrendiklerini, neden o şekilde düşündüklerini ve bilgiyi kendi bağlamlarında nasıl kullandıklarını da sorgularlar. Bu üst düzey düşünme becerileri, öğrenmenin sadece içerikle sınırlı kalmayıp, bireyin tüm bilişsel süreçlerini kapsayan bir deneyim hâline gelmesini sağlar.[7]
Sınıf ortamında uygulama açısından, açık uçlu sorular, yaratıcı yazma, bireysel projeler ve öğrencinin kendi anlamını ortaya koyabileceği alternatif değerlendirme araçları kullanılır. Öğrenme portfolyoları, öğrenci günlükleri, performans temelli görevler gibi yöntemler bu yaklaşımı destekler. Bu tür uygulamalar, öğrencilerin kendi anlamlarını yaratmalarına ve paylaşmalarına olanak tanır; öğrenmeyi standartlaştırmak yerine kişiselleştirmeye yönelir.[8]
İlgili kuramcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yapılandırmacılık
- Bilişsel yapılandırmacılık
- Fenomenoloji
- Sibernetik
- Öznel bilgi
- Kişiselleştirilmiş öğrenme
- Metabilişsel farkındalık
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Von Glasersfeld, E. (1995). Radical Constructivism: A Way of Knowing and Learning. RoutledgeFalmer.
- ^ Von Glasersfeld, E. (1984). An Introduction to Radical Constructivism. In P. Watzlawick (Ed.), The Invented Reality. Norton.
- ^ Steffe, L. P., & Gale, J. (Eds.). (1995). Constructivism in Education. Lawrence Erlbaum Associates.
- ^ Davis, B., Sumara, D., & Luce-Kapler, R. (2000). Engaging Minds: Learning and Teaching in a Complex World. Lawrence Erlbaum Associates.
- ^ Glasersfeld, E. v. (1998). Cognition, Construction of Knowledge, and Teaching. In M. Larochelle, N. Bednarz & J. Garrison (Eds.), Constructivism and Education.
- ^ Brooks, J. G., & Brooks, M. G. (1999). In Search of Understanding: The Case for Constructivist Classrooms. ASCD.
- ^ Schraw, G., & Moshman, D. (1995). Metacognitive Theories. Educational Psychology Review, 7(4), 351–371.
- ^ Doll, W. E. (1993). A Post-modern Perspective on Curriculum. Teachers College Press.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ernst von Glasersfeld – Radical Constructivism (İngilizce)
- Constructivism in Education (İngilizce)