Rayta bint el-Saffah
| Rayta bint el-Saffah ريطة بنت السفاح | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Halife'nin eşleri | |||||
| Abbasi halifesinin eşi | |||||
| Hüküm süresi | 775 – 780s | ||||
| Doğum | c. 751/753 Kufe veya Anbar, Abbasi Halifeliği | ||||
| Ölüm | 780'ler Bağdat, Abbasi Halifeliği | ||||
| Defin | Bağdat | ||||
| Eş(ler)i | Mehdî (Abbâsî halifesi) (m. 761) | ||||
| Çocuk(lar)ı |
| ||||
| |||||
| Hanedan | Abbâsîler | ||||
| Babası | Seffâh | ||||
| Annesi | Ümmü Seleme Bint Yaqeb Al-Makhzoumi | ||||
| Dini | İslam | ||||
Rayta bint el-Saffah (Arapça: ريطة بنت السفاح), ilk Abbasi halifesi el-Saffah'ın kızı, ikinci Abbasi halifesi el-Mansur'un yeğeni ve üçüncü Abbasi halifesi el-Mehdi'nin ilk karısı olan bir Abbasi prensesiydi.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Rayta, Seffâh'ın Kureyş'in Banu Mahzum kabilesine mensup olan ünlü eşi Ümmü Seleme'den olan kızıydı.[1] Babası, 750'den 754'e kadar hüküm süren ilk Abbasi halifesiydi.
Rayta'nın, annesinin Emevi prensi Maslama ibn Hişam ile ilk evliliğinden olan Sa'id ibn Maslama adında büyük bir üvey erkek kardeşi vardı. Sa'id, Emevi halifesi Hişam'ın torunuydu. Sa'id, erken Abbasi döneminde tarihi geleneğin sözlü aktarıcısı haline geldi.[2]
Babası öldüğünde Rayta çok gençti. Saffah'ın kardeşi el-Mansur, H. 136 Zilhicce'den H. 158 Zilhicce'ye kadar yaklaşık yirmi iki yıl iktidarda kalarak Abbasi halifeliğini kurma sorumluluğunu üstlendi (MS 754–775).[3][4]
761 yılında Abbasi halifesi Mehdi, Horasan'dan döndükten sonra ilk eşi olarak Rayta ile evlendi.[1] Ubeydullah ve Ali adında iki oğul dünyaya getirdi.[1][5]
Rayta, Hicaz'da doğan Yemen kökenli Arap kadın el-Hayzuran bint Atta ile evlenene kadar Mehdi'nin en nüfuzlu eşi olarak kaldı. el-Hayzuran, el-Mehdi'yi serbest bırakmaya ve onunla evlenmeye ikna ederek Rayta'yı ayrıcalıklarından mahrum etti: Ayrıca onu, Rayta'nın oğlunu tahtın varisi pozisyonundan mahrum bırakmaya ve bunun yerine oğullarını mirasçı olarak adlandırmaya ikna etti. O zamanki gelenek, bir kölenin oğullarının mirasçı olarak adlandırılmasına izin vermiyordu. O andan itibaren halifenin en nüfuzlu eşi oldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Two Queens of Baghdad: Mother and Wife of Harun al-Rashid | Institute for the Study of Ancient Cultures". isac.uchicago.edu. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ Bosworth, C. Edmund (1994-1996). "Abū Ḥafṣ ՙUmar al-Kirmānī and the rise of the Barmakids". Bulletin of the School of Oriental and African Studies (İngilizce). 57 (2): 268-282. doi:10.1017/S0041977X0002485X. ISSN 0041-977X.
- ^ Masʻūdī (1989). The Meadows of Gold: The Abbasids (İngilizce). Kegan Paul. ISBN 978-0-7103-0246-5. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ michael axworthy (2008). Michael Axworthy A History Of Iran Empire Of The Mind Basic Books 2008.
- ^ البغدادي, أبي بكر أحمد بن علي/الخطيب (1 Ocak 2011). تاريخ بغداد 1-24 مع الذيول والفهارس ج10 (Arapça). Dar Al Kotob Al Ilmiyah دار الكتب العلمية. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Abbott, Nabia (1946). Two Queens of Baghdad: Mother and Wife of Hārūn Al Rashīd. University of Chicago Press. ISBN 978-0-86356-031-6.
- Bosworth, C. Edmund (1994). "Abū Ḥafṣ 'Umar al-Kirmānī and the Rise of the Barmakids". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 57 (2). ss. 268-282. doi:10.1017/S0041977X0002485X. JSTOR 620573.
- Sanders, P. (1990). The Meadows of Gold: The Abbasids by MAS‘UDI. Translated and edited by Lunde Paul and Stone Caroline, Kegan Paul International, London and New York, 1989 ISBN 0 7103 0246 0. Middle East Studies Association Bulletin, 24(1), 50–51. doi:10.1017/S0026318400022549
- Ibn Hazm, Abu Muhammad ibn 'Ali ibn Ahmad ibn Sa'id al-Andalusi (1982). Harun, 'Abd al-Salam Muhammad (Ed.). Jamharat Ansab al-'Arab. 5th (Arapça). Kahire: Dar al-Ma'arif.
- Al-Khatib al-Baghdadi, Abu Bakr Ahmad ibn Ali (2011). Mustafa 'Abd al-Qadir 'Ata (Ed.). Tarikh Baghdad/Madinat al-Salam (Arapça). 10. Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyya.