Reading Zindanı Baladı
| Oscar Wilde | |
 Şiirin 1904 tarihli basımının kapağı | |
| Özgün adı | The Ballad of Reading Gaol |
|---|---|
| Ülke | İngiltere |
| Özgün dili | İngilizce |
| Konu(lar) | Bir idam mahkûmunun öyküsü |
| Yayın tarihi | 13 Şubat 1898[1] |
Reading Zindanı Baladı (İngilizce: The Ballad of Reading Gaol), İrlandalı yazar ve şair Oscar Wilde'ın son eseridir. Balad formunda yazılan ve altışar dizelik 109 bentten oluşan şiir ilk kez Şubat 1898'de yayımlanmıştır. Wilde'ın 1895-97 yılları arasında mahkûm edildiği hapis cezası sırasında gördüğü bir mahkûmdan esinlenerek yazdığı şiir, aynı zamanda Türkçeye "Oysa herkes öldürür sevdiğini" olarak çevrilen dizeyi de içermektedir.
Şiirin konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiire ilham kaynağı olan ve dizelerde de son günleri anlatılan kişi, idam mahkûmu Charles Thomas Wooldridge'dir. 1866'da doğan Wooldridge, 1886'da Kraliyet Muhafızları'nda süvari olarak görev yapmaya başlamış ve 1894'te Laura Ellen Glendell ile evlenmiştir. Çift başlarda mutlu olmuşsa da iki yıl sonra araları bozulmaya başlamış ve barışma girişimlerinden sonuç alamayan Charles, 29 Mart 1896 günü, yanında getirdiği usturayla Ellen'ın boğazını kesmiştir. Wooldridge çıkarıldığı mahkemede 17 Haziran 1896 günü idam cezasına çarptırılmış, cezanın infazına kadar olan üç haftalık süreyi geçirmek üzere Reading Devlet Hapishanesi'ne gönderilmiş ve 7 Temmuz 1896 sabahı asılarak idam edilmiştir.[2]
Bu esnada Oscar Wilde da aynı hapishanede bulunuyordu. Wooldridge'in halinden ve yaptıklarından etkilenen Wilde, Reading Zindanı Baladı'nda bu idam mahkûmunu tasvir eder, cinayet ve aşk arasındaki bağlantıyı sorgular, bir yandan da hapishane koşullarını anlatır.
Şiirin yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiir, her biri altı dizelik 109 bentten oluşmaktadır. Bentlerde a-b-c-b-d-b kafiye yapısı ve dizelerde 8-6-8-6-8-6 hece ölçüsü bulunmaktadır. Aynı zamanda şiir altı bölüme ayrılmıştır ve bu bölümlerde sırasıyla 16, 13, 37, 23, 17 ve 3 bent bulunmaktadır.
Türkçe baskıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Reading Zindanı Baladı, günümüze dek Türkçeye üç kez çevrilmiştir.
- İlk çeviri, Özdemir Asaf tarafından Fransızca çeviri üzerinden yapılmış ve 1968 yılında yayımlanmıştır. İlerleyen yıllarda farklı yayınevlerince yayımlanan çeviri 2011 itibarıyla Kırmızı Yayınları tarafından basılmaktadır.
- İkinci çeviri Tozan Alkan tarafından yapılmış ve 2003 yılında Bordo-Siyah, 2006 yılında Artshop Yayıncılık tarafından "Reading Hapishanesi Baladı" ismiyle basılmıştır. Kasım 2015 itibarıyla tükenmiştir ve baskısı yapılmamaktadır.
- Üçüncü çeviri Piyale Perver tarafından 2014 yılında tamamlanmış ve Dedalus Kitap tarafından basılmıştır. Türkiye'deki ilk ve tek İngilizce-Türkçe karşılaştırmalı basımdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mason, Stuart (1914). Bibliography of Oscar Wilde. Londra. s. 408.
- ^ Wilde, Oscar (Ekim 2014). Reading Zindanı Baladı. İstanbul: Dedalus Kitap. s. viii. ISBN 978-605-4708-82-6.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Project Gutenberg'de Reading Zindanı Baladı3 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. şiirinin İngilizce tam metni.
