Gerileme
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2025) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Gerileme, geriye dönüş, regsesyon olarak da bilinir. Bireyin geride bıraktığı evre ve dönemlere özgü olup, ilkel ve çocuksal diye nitelenenilecek davranış, düşünce ve dışavurum biçimlerinin iç ve dış zorlamalar, birtakım çalışmalar, ruh üzerine binen aşırı yükler sonucu kendilerine yeniden açığa vurması, bireyin sanki bunları geri dönmesi.
Psikolojide Gerileme
[değiştir | kaynağı değiştir]Bireyleri en stresli durumlarda nasıl ilk davranış özelliklerine ve daha atılgan bir gelişme aşamasına geri döndüğünü dile getirir.Örneğin yetişkinler strese çocuksu bir biçimde davranmakla tepki gösterirler. En geniş anlamıyla bu terim gelişim sürecinde daha önceki dönemlere geri dönüşe işaret eder.Bireyin kişiliğinin gelişmesinde ve sosyal bir grupta daha erken dönemlere geri dönüş anlamına gelen bilinç dışı, zihinsel bir süreçtir.Daha ileri şekliyle bu terim patolojik davranış ve uyum bozukluğu anlamına gelir.
Psikanalizde Gerileme
[değiştir | kaynağı değiştir]Bireyin normal gelişim süreci sırasındaki daha eken dönemde ortaya çıkan libidonun doyum biçimlerinin bilinçdışı bir yeniden alevlenmesini içerir.Bireyin daha erken ve daha az olgunlaşmış bir uyum biçimine geri dönerek başarısızlık ve sorumluluktan kaçınması anlamında, egonun savunma biçimlerinden biridir.Ruh hastalıklarının çoğu, çeşitli derecelerde gerilemeci(regrressive) davranışları içerir.Bazı vakalarda erişkin hasta sanki kendi kendine giyinmek, beslenmek vb. yetileri kaybetmiş gibi davranır.Şizofrenide görülen ben merkezcilik(egosentrizm), animistik inanışlar, benliğinin saydamlaştığı duyguları gibi önemli belirtilerin pek çoğu gerilemeye dönük çocuksu davranışlar olarak tanımlanabilir.