Risperidon
 | |
 | |
| Klinik verisi | |
|---|---|
| Uygulama yolu | Oral, intramüsküler enjeksiyon |
| Farmakokinetik veri | |
| Biyoyararlanım | %70 (oral)[1] |
| Metabolizma | Hepatik |
| Eliminasyon yarı ömrü | 20 saat (oral), 3–6 gün (enjeksiyon)[1] |
| Tanımlayıcılar | |
| CAS Numarası | |
| CompTox Bilgi Paneli (EPA) | |
| ECHA Bilgi Kartı | 100.114.705 |
| Kimyasal ve fiziksel veriler | |
| Formül | C23H27FN4O2 |
Risperdal markası altında satılan Risperidon, şizofreni ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan atipik bir antipsikotiktir. Ağız yoluyla veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.[1] Enjekte edilebilir versiyon uzun süre etkilidir ve etkisi yaklaşık iki hafta sürer.[2]
Yaygın yan etkiler arasında hareket sorunları, uyku hali, baş dönmesi, görmede güçlük, kabızlık ve kilo artışı sayılabilir.[1][3] Ciddi yan etkiler arasında potansiyel olarak kalıcı hareket bozukluğu olan geç diskinezi ve ayrıca nöroleptik malign sendromu, artan intihar riski ve yüksek kan şekeri seviyeleri sayılabilir.[1][2] Demans sonucu psikozu olan yaşlı kişilerde ölüm riskini artırabilir.[1] Hamilelikte kullanımının güvenli olup olmadığı bilinmemektedir.[1] Etki mekanizması tam olarak açık değildir, ancak dopamin ve serotonin antagonisti etkisi olduğuna inanılmaktadır.[1]
Risperidon çalışması 1980'lerin sonlarında başladı ve 1993'te Amerika Birleşik Devletleri'nde satış için onaylanmıştır.[1][4][5] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[6] Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur.[2] 2018'de Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 159. ilaç olmuştur.[7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i "Risperidone". The American Society of Health-System Pharmacists. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "AHFS2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2015. ss. 434-435. ISBN 9781284057560. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Ric2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Weight gain and glucose dysregulation with second-generation antipsychotics and antidepressants: a review for primary care physicians". Postgraduate Medicine. 124 (4): 154-67. July 2012. doi:10.3810/pgm.2012.07.2577. PMID 22913904.
- ^ The American Psychiatric Publishing textbook of psychopharmacology. 4th. Washington, D.C.: American Psychiatric Pub. 2009. s. 627. ISBN 9781585623099.
- ^ "Risperdal- risperidone tablet Risperdal M-Tab- risperidone tablet, orally disintegrating Risperdal- risperidone solution". DailyMed. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2019.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- ^ "The Top 300 of 2021". ClinCalc. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
- ^ "Risperidone - Drug Usage Statistics". ClinCalc. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Risperidone". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.