Rob Jetten
| Rob Jetten | |
|---|---|
.jpg)
| |
| 2022'de Jetten | |
| Hollanda Başbakan Birinci Yardımcısı | |
| Görev süresi 8 Ocak 2024 - 2 Temmuz 2024 | |
| Başbakan | Mark Rutte |
| Yerine geldiği | Sigrid Kaag |
| Yerine gelen | Fleur Agema |
| Demokratlar 66 Lideri | |
| Görevde | |
| Makama geliş 12 Ağustos 2023 | |
| Yerine geldiği | Sigrid Kaag |
| Temsilciler Meclisinde Demokratlar 66 Lideri | |
| Görevde | |
| Makama geliş 6 Aralık 2023 | |
| Yerine geldiği | Jan Paternotte |
| Görev süresi 9 Ekim 2018 - 28 Eylül 2021 | |
| Yerine geldiği | Alexander Pechtold |
| Yerine gelen | Sigrid Kaag |
| Temsilciler Meclisi Üyesi | |
| Görevde | |
| Makama geliş 6 Aralık 2023 | |
| Görev süresi 23 Mart 2017 - 10 Ocak 2022 | |
| Nijmegen Belediye Meclisi Üyesi | |
| Görev süresi 11 Mart 2010 - 29 Mart 2017 | |
| Genç Demokratlar Başkanı | |
| Görev süresi Ekim 2008 - Ekim 2009 | |
| Yerine geldiği | Floris Kreiken |
| Yerine gelen | Thomas Bakker |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Rob Arnoldus Adrianus Jetten 25 Mart 1987 Veghel, Hollanda |
| Partisi | Demokratlar 66 |
| Partner(ler) | Nicolás Keenan (2022'den beri; nişanlı) |
| Bitirdiği okul | Radboud Üniversitesi (BA, MA) |
| Mesleği | Siyasetçi · danışman · idareci |
| İmzası | 
|
Rob Arnoldus Adrianus Jetten (Felemenkçe telaffuz: [rɔp ˈjɛtə(n)]; d. 25 Mart 1987), Ağustos 2023'ten beri Demokratlar 66 (D66) partisinin lideri ve Temsilciler Meclisi üyesi olan Hollandalı siyasetçidir. Daha önce Ocak 2024'ten Temmuz 2024'e kadar Hollanda başbakan yardımcısı ve 2022'den 2024'e kadar bakanlık görevlerinde bulundu.[1][2]
Lideri olduğu D66, Dick Schoff'un kabinesinin Haziran 2025'te düşmesi sonrası yapılan genel seçimlerde Geert Wilders'ın aşırı sağcı Özgürlük Partisini (PVV) yenerek seçimleri kazandı. Jetten'ın koalisyon kurabilmesi durumunda Hollanda'nın bir sonraki başbakanı olması beklenmektedir.[3][4]
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Jetten, 25 Mart 1987 tarihinde Veghel, Kuzey Brabant, Hollanda'da doğdu.[5] Uden'de kız kardeşiyle birlikte Katolik bir ailede büyüdü. Babası mesleki eğitimde, annesi ise eğitim alanında ve Belediye Sağlık Hizmetlerinde (GGD) çalışıyordu.[6] Büyükbabası ve büyükannesi Uden'de bir içki dükkânı, kafe ve değirmen işletiyordu. Büyükbabası Helmond Sport'un öncülü olan Helmondia'da profesyonel futbolcuydu.[7]
Katolik ilkokulu De Bitswijk'e gitti ve ardından münazara kulübünün de üyesi olduğu Uden College'da liseyi tamamladı.[8] Genç bir futbolcu olarak yerel bir futbol takımında yükseldi ancak on altı yaşında atletizme geçti. Nijmegen'deki bir atletizm takımında 400 metrede Hollanda gençler şampiyonu oldu, Susan Krumins ile antrenman yaptı ve Sifan Hassan için tavşan atlet olarak görev yaptı. Spor kariyeri uzun süren bir hamstring sakatlığı nedeniyle sona erdi.[7][9][10][11]
2005'ten 2011'e kadar Nijmegen'deki Radboud Üniversitesinde eğitim gördü ve burada kamu yönetimi alanında hem lisans hem de yüksek lisans derecelerini aldı.[12] Öğrenimi sırasında aynı zamanda D66 senatörü Gerard Schouw'un yanında staj yaptı.[13] Hollanda demiryolu kurumu ProRail'de yönetim stajyeri olarak bir süre çalıştıktan sonra danışman olarak ve Hollanda'nın kuzeydoğu bölgesi için bölgesel tedarik yöneticisi olarak görevine devam etti.[14][15][16]
Siyasî kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Jetten'ın siyasete olan ilgisi, 2004 yılında Theo van Gogh cinayetinin ardından Uden'deki bir Türk ilkokulunun kundaklanmasıyla başladı. Jetten daha sonra akranlarıyla birlikte ayrımcılığa karşı eylemler düzenledi ve belediye meclisinde konuşmalar yaptı.[17]
Siyasî kariyerine Eyaletler Genel Meclisindeki Senatoda D66 grubunun politika danışmanı ve Genç Demokratlar başkanı olarak başladı. 2010-2017 yılları arasında Nijmegen Belediye Meclisi üyesi oldu. 2017 seçimlerinde Temsilciler Meclisine girdi. Daha sonrasında iklim, enerji, demiryolları ve ekonomi konularında parti sözcüsü oldu.
9 Ekim 2018'de, Alexander Pechtold'un yerine geçerek Temsilciler Meclisinde D66'nın yeni meclis grup başkanı seçildi.[18] Böylelikle 31 yaşındayken partisinin tarihindeki en genç grup başkanı oldu. Seçilmesinin ardından Jetten, nispeten genç yaşı nedeniyle Hollanda medyasında eleştirilerle karşılaştı.[19] Partisinin liderinin 2020 D66 liderlik seçiminde seçilecek olması sebebiyle grup başkanı olması Jetten'ı doğrudan parti lideri yapmadı.
10 Ocak 2022'de dördüncü Rutte kabinesinde Jetten, iklim ve enerji politikası bakanı oldu. Onun bakanlığında Hollanda hükûmeti, 2022 yılında ülkenin doğal gaz şebekesi işletmecisi Gasunie'nin ulusal bir hidrojen taşımacılığı ağı geliştirmesi için 2031 yılına kadar 750 milyon euro yatırım yapmayı planladığını açıkladı.[20]
14 Temmuz 2023'te Jetten, D66'nın bir sonraki lideri olmak için adaylığını açıkladı.[21] Sigrid Kaag'ın ailesine yönelik "nefret, yıldırma ve tehditlerin" etkisi nedeniyle 2023 genel seçimlerinde D66'ya liderlik etmeyeceğini açıklamasının ardından onun yerine geçti.[22][23] Seçimden sonra Temsilciler Meclisine geri dönerek partisinin tekrardan meclis grup başkanı oldu.[24] Kaag'ın, Birleşmiş Milletlerde bir görevi üstlenmek üzere 8 Ocak 2024'te resmen istifa etmesinin ardından Jetten, onun yerine başbakan yardımcısı oldu ve dört gün boyunca maliye bakanı vekili olarak görev yaptı.[25][26] Ancak maliye bakanlığındaki görev kapsamındaki sorumlulukları fiilen Maliye Devlet Sekreteri Marnix van Rij'e devredildi.[27]
Jetten'ın bakanlığı, 2 Temmuz 2024'te Schoof kabinesi göreve başladığında sona erdi.[28] Kurulduktan sonra kabine, 2 milyar euroluk eğitim kesintisi içeren 2025 bütçesini sundu. Bundan dolayı Jetten, merkez ve muhafazakâr muhalefet partileriyle birlikte kendi ifadesiyle "kutsal olmayan ittifakı" kurdu. Koalisyon partilerinin Senatoda ek desteğe ihtiyacı vardı ancak D66, Aralık 2024'ün başında kesintilerin 750 milyon euroluk kısmının geri alınması konusunda anlaşmaya varılmasından bir hafta önce müzakerelerden çekildi.[29][30] Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Jetten, Hollanda savunma harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 2'sinden yüzde 3'üne çıkarılmasını savundu. Jetten, 2025'te ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci kez göreve başlamasından sonra Avrupa'nın kendi güvenliği konusunda artık Amerika Birleşik Devletleri'ne güvenemeyeceğine inanıyordu.[31]
2025 seçimleri öncesinde kampanyasını pozitif bir etki yaratma ve "yapabiliriz" mesajı üzerine kuran Jetten, partisini 2025 seçimlerinde birinci parti konumuna taşıdı.[32]
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Jetten eşcinseldir.[33] 2022'den beri beraber olduğu Arjantinli hokey oyuncusu Nicolás Keenan ile Kasım 2024'te nişanlandıklarını açıkladılar.[34][35][36] İkili, 2026 yılının yazında İspanya'da evlenmeyi planlamaktadır.[37][38]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- En İyi Politikacı Kategorisinde Best Social Ödülü (2021, 2022)[39][40]
- İspanya Kraliyet Sivil Liyakat Nişanı Büyük Haçı (9 Nisan 2024)[41]
- Orange-Nassau Nişanı Şövalyesi (2 Eylül 2024)[42]
- Thorbecke Siyasî Hitabet Ödülü (2025)[43]
Seçimler tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Seçim türü | Parti | Sıra[a] | Oy sayısı | Sonuç | Kay. | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Parti sandalyesi | Bireysel | |||||||
| 2017 | Temsilciler Meclisi | Demokratlar 66 | 12 | 4.903 | 19 | Kazandı | [44] | |
| 2021 | 2 | 45.771 | 24 | Kazandı | [45] | |||
| 2023 | 1 | 437.371 | 9 | Kazandı | [46] | |||
| 2025 | 1 | 1.209.849 | 26 | Kazandı | [47] | |||
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hollanda'da seçim sistemi sebebiyle seçim bölgesi bulunmamaktadır. Aday gösterildiği ülke geneli liste sırasını ifade etmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Dutch election 2025: Liberal Rob Jetten on track to be the next prime minister". POLITICO (İngilizce). 29 Ekim 2025. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Rob Jetten could become the Netherlands' youngest and first openly gay prime minister as his party takes lead in the polls". Attitude via Yahoo News (İngilizce). 30 Ekim 2025. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Centrist D66 wins Dutch election, national press agency announces". POLITICO (İngilizce). 31 Ekim 2025. Erişim tarihi: 31 Ekim 2025.
- ^ Mackrael, Kim (2025-11-09). "Meet the Dutch Politician Who Lost a Game Show but Won an Election". The Wall Street Journal (İngilizce). Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Jetten R.A.A. (D66)". www.houseofrepresentatives.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Rob Jetten". D66 (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ a b "Dorpsgenoten trots op 'hun' Rob Jetten: 'Hij was een bescheiden jongen'". Omroep Brabant: het laatste nieuws uit Brabant, sport en informatie uit jouw regio. (Felemenkçe). 2025-10-30. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "De jonge jaren van 'Robje' Jetten in Uden: een slim, sociaal ventje". bd.nl. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Rob Jetten wil vogels horen tijdens het lopen". Runner's World Nederland (Felemenkçe). 2019-08-30. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Politicus Rob Jetten (38) zag droom in topsport uiteen vallen: 'Dan denk je dat je leven instort'". sport.headliner.nl. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Politicus Rob Jetten was ooit de haas voor Sifan Hassan: 'En wat dan zo pijnlijk was...'". sportnieuws.nl (Felemenkçe). 30 Temmuz 2024. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "'I always wanted to make the world a slightly better place' | Radboud University". www.ru.nl (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Drs. R.A.A. (Rob) Jetten | Parlement.com". www.parlement.com. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Carrière Rob Jetten gaat héél erg snel". www.ad.nl (Felemenkçe). 9 Ocak 2018. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Alumnus Rob Jetten is de nieuwe minister voor Klimaat en Energie | Radboud Universiteit". www.ru.nl (Felemenkçe). 10 Ocak 2022. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Kandidaat Tweede Kamerlid Rob Jetten komt zaterdag naar Wijchen". wijchen.nieuws.nl (Felemenkçe). 2017-02-17. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Rob Jetten uit Uden volgt Pechtold op, 'Udense schoolbrand inspireerde me om de politiek in te gaan'". Omroep Brabant: het laatste nieuws uit Brabant, sport en informatie uit jouw regio. (Felemenkçe). 2018-10-09. Erişim tarihi: 2025-12-06.
- ^ "Rob Jetten nieuwe fractievoorzitter D66". nos.nl (Felemenkçe). 2018-10-09. Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ Mieras, Natalie (2018-10-16). "Waarom D66'er Rob Jetten zoveel weerstand oproept". Adformatie (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "Dutch government to invest 750 mln euros to develop hydrogen network". Reuters. 29 Haziran 2022. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "Rob Jetten stelt zich kandidaat als nieuwe lijsttrekker van D66". www.ad.nl (Felemenkçe). 14 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "Top Dutch minister steps down from party leadership over 'intimidation' and 'threats'". POLITICO (İngilizce). 2023-07-13. Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "D66 members elect Rob Jetten as new party leader | NL Times". nltimes.nl (İngilizce). 2023-08-12. Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "D66 – Portefeuilleverdeling Tweede Kamerfractie". D66 (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "Sigrid Kaag heeft nieuwe baan, Rob Jetten wordt demissionair minister van Financiën en vicepremier". bnr.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "Van Weyenberg minister van Financiën, Gräper staatssecretaris van Cultuur". nos.nl (Felemenkçe). 2024-01-10. Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "Kaag stopt als minister, wordt per 8 januari VN-gezant voor wederopbouw Gaza". nos.nl (Felemenkçe). 2023-12-26. Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ "Ministers en staatssecretarissen kabinet-Schoof beëdigd". NOS Nieuws (Felemenkçe). 2 Temmuz 2024. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "Coalitie en vier oppositiepartijen eens over afgezwakte bezuinigingen op onderwijsbegroting". de Volkskrant (Felemenkçe). 11 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "D66 stapt uit overleg over onderwijsbegroting, andere partijen praten wel door". www.nu.nl (Felemenkçe). 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "D66 twijfelt aan toewijding Trump en wil 10 miljard euro per jaar extra in defensie steken". de Volkskrant (Felemenkçe). 18 Ocak 2025. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ Boztas, Senay (30 Ekim 2025). "Rob Jetten: anti-Wilders, 'yes we can' candidate poised to be next Dutch PM". The Guardian. Erişim tarihi: 3 Kasım 2025.
- ^ "Centrist Rob Jetten could become Netherlands' youngest and first openly gay prime minister" (İngilizce). 30 Ekim 2025. Erişim tarihi: 12 Aralık 2025.
- ^ "Rob Jetten stapt in huwelijksbootje met Argentijnse hockey-international: 'Zijn heel happy samen'". www.ad.nl (Felemenkçe). 26 Kasım 2024. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "Rob Jetten over 'ingewikkelde' kinderwens: 'Bizarre bedragen voor draagmoeder in buitenland'". www.ad.nl (Felemenkçe). 3 Ocak 2025. Erişim tarihi: 1 Kasım 2025.
- ^ "Genç, liberal sol ve eşcinsel: Hollanda'nın muhtemel başbakanı Rob Jetten kimdir?". Medyascope. 30 Ekim 2025. Erişim tarihi: 31 Ekim 2025.
- ^ "Journal De Bruxelles - Rob Jetten: ex-athlete setting the pace in Dutch politics". www.journaldebruxelles.be (İngilizce). Erişim tarihi: 2025-11-01.
- ^ Servisi, Dış Haberler (30 Ekim 2025). "Hollanda'nın ilk eşcinsel başbakanı: Rob Jetten kimdir?". www.cumhuriyet.com.tr. Erişim tarihi: 31 Ekim 2025.
- ^ Jasper (2021-06-03). "Dit zijn de grote audience-winnaars van The Best Social Awards 2021". The Best Social Media NL (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-12.
- ^ sophieletschert (2022-05-25). "Dit zijn de Audience-winnaars van The Best Social Awards 2022". The Best Social Media NL (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-12.
- ^ "BOE-A-2024-7090 Real Decreto 377/2024, de 9 de abril, por el que se concede la Gran Cruz de la Orden del Mérito Civil a las personalidades neerlandesas que se citan". www.boe.es (İspanyolca). 10 Nisan 2024. Erişim tarihi: 12 Aralık 2025.
- ^ Zaken, Ministerie van Algemene (2024-09-20). "Koninklijke onderscheidingen". zoek.officielebekendmakingen.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-12.
- ^ "Rob Jetten wint Thorbeckeprijs voor politieke welsprekendheid". nos.nl (Felemenkçe). 2025-11-25. Erişim tarihi: 2025-12-12.
- ^ Kiesraad (2017-03-21). "Uitslag Tweede Kamerverkiezing 2017 (getekend exemplaar) - Proces-verbaal - Kiesraad.nl". www.kiesraad.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-07.
- ^ Kiesraad (2021-03-29). "Uitslag Tweede Kamerverkiezing 17 maart 2021 Proces-verbaal - Proces-verbaal - Kiesraad.nl". www.kiesraad.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-07.
- ^ Kiesraad (2023-12-04). "Proces-verbaal van de uitslag van de verkiezing van de Tweede Kamer 2023 d.d. 4 december 2023 - Proces-verbaal - Kiesraad.nl". www.kiesraad.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-07.
- ^ Kiesraad (2025-11-07). "Proces-verbaal van de uitslag van de verkiezing van de Tweede Kamer 2025 d.d. 7 november 2025 - Publicatie - Kiesraad.nl". www.kiesraad.nl (Felemenkçe). Erişim tarihi: 2025-12-07.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
