Roma'nın Yağmalanması (846)
| Roma'nın Yağmalanması (846) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Roma'nın Yağmalanması | |||||||||
 849 Ostia Muharebesi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Ağlebîler (Abbasi Devleti'ne bağlı) |
 Lombardlar | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Bilinmeyen Ağlebî komutanı |
Spoleto Dükü I. Guy | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||||
.svg){kind=small}
Roma'nın Yağmalanması, M.S. 846 yılında gerçekleşen ve Roma'ya Arap Baskını olarak da bilinen olaydır. Bu olay sırasında, Araplar Roma'ya saldırdı ve Eski Aziz Petrus Bazilikasını ve Aziz Paul Bazilikasını yağmaladı ama Aurelian Surları şehre daha fazla zarar verilmesini önledi.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]9. yüzyıl ortalarında, Aglebî Emirliği’nin kontrolündeki Kuzey Afrikalı Müslüman akıncılar, Akdeniz boyunca sık sık Bizans ve Hristiyan limanlarını hedef alıyordu.[1] Aglabî filosu 846 yılında Tiber Nehri ağzına çıkarma yaptı. O dönemde Papa IV. Sergius’un halefi olan II. Sergius, Roma’yı savunmak için sınırlı askeri güce sahipti. Şehrin antik Aurelianus Surları kentin merkezini koruyordu, ancak kutsal alanlar – özellikle Eski Aziz Petrus Bazilikası ve Aziz Pavlus Bazilikası – surların dışındaydı.
Savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]846'da büyük bir kuvvet Porto ve Ostia'ya çıkarak Nova Ostia garnizonunu yok etti. Roma milisleri alelacele Roma surlarının güvenliğine çekilirken, Araplar, Tiber ve Ostiense ile Portuense yollarını takip ederek saldırdı. Aynı zamanda, diğer Arap kuvvetleri Roma'ya doğru yürüyen Centumcellae'ye çıktı.
Eski Aziz Petrus bazilikası ile surların dışındaki Aziz Paul'a atfedilmiş bazilika, Aurelian Surları'nın dışındaydı ve bu nedenle kolay hedeflerdi. Kiliseler, "Zengin ayinle ilgili kaplarla ve yakın zamanda toplanan tüm kalıntıları barındıran mücevherli kutsal emanetlerle dolup taşıyorlardı". Yağma sırasında kutsal emanetlerin yanı sıra kilisenin en değerli eşyaları da çalındı. Bunların en önemlileri, sözde Pharum Hadriani olarak bilinen ve Aziz Petrus'un sözde mezarının üzerine dikilmiş altın haç ile, Charlemagne tarafından kiliseye bağışlanan ve Konstantinopolis'in kabartma bir tasviriyle süslenmiş gümüş masaydı.[2][3] Sonuç olarak, akıncılar şehrin çevresini yağmaladılar ve iki kutsal türbenin kutsiyetini bozdular.
Bazı tarihçiler, akıncıların Roma’daki en değerli kutsal hazinelerin nerede bulunduğunu tam olarak bildiklerine inanır.[4] Hiçbir çağdaş kaynak, Arap akıncıların kentin surlarını aşmaya çalıştığını bildirmez; saldırılar, surların dışındaki kutsal alanlarla sınırlı kalmıştır. Romalılar kentin iç surlarını savunurken, Vatikan Tepesi çevresinde konuşlanmış olan Saksonlar, Lombardlar, Frizyalılar ve Franklar’dan oluşan Vatikan mahalleleri (“scholae”) üyeleri direniş göstermeye çalıştıysa da kısa sürede yenilgiye uğradılar.[5]
Bu sırada Spoleto’dan gelen Lombard ordusu, Spoleto dükü Guy komutasında Roma’ya yaklaştı. Ganimet ve esirlerle ilerleyen Arap birlikleri, Spoleto kuvvetleri tarafından surların önünde karşılandı ve ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldı. Kaçanların bir kısmı Centumcellae (bugünkü Civitavecchia) yönüne sürülürken, diğer bir grup da kara yoluyla Misenum’a ulaşmaya çalıştı. Sarazenler gemilerine binmeyi başardılar, ancak çıkan şiddetli bir fırtına birçok gemiyi batırdı; sahillere değerli mücevherlerle süslenmiş çok sayıda ceset vurdu.[6] Ardından Lombard ordusu güneye yönelerek Gaeta yakınlarında ikinci bir çarpışmada Arapları yeniden karşılaştı. Bu muharebede yalnızca Napoli’nin Magister Militumu Sergius I’in oğlu Cesarius’un zamanında gelişi, zaferi Hristiyan kuvvetlerinin lehine çevirmiştir.[7]
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuşatmadan kısa bir süre sonra Papa IV. Leo, Aziz Petrus Kilisesi'ni korumak için Tiber'in sağ yakasına Leonine Duvarı'nı inşa etti. Castel Sant'Angelo tarafından savunulan çevrelenmiş bölge, Papa'dan sonra Leonine şehri olarak adlandırıldı ve kendi yönetimi olan ayrı bir kasaba olarak kabul edildi. 16. yüzyılda şehirle birleşerek Roma'nın XIV. bölgesi olan Borgo haline geldi. 849 yılında Roma’nın limanı Ostia’ya yönelik bir başka Arap saldırısı Ostia Deniz Muharebesi'nde püskürtüldü. Hayatta kalan Sarazenler tutsak edilip köleleştirildi ve Vatikan Tepesi’ni çevreleyecek Leonine Duvarı’nın yapımında zincirli işçiler olarak çalıştırıldı.[8] Bu olaydan sonra Roma bir daha Arap ordusu tarafından tehdit edilmedi. Papa VIII. Ioannes döneminde (872–882) kuzey Afrika kökenli akınların yeniden başlamasından endişe duyuldu. Bu sebeple Papa, Kutsal Roma İmparatorluğu ve diğer Hristiyan prensliklerinden destek aradı fakat başarılı olamadı. Sonunda Araplara 25.000 gümüş mancusi (Arap para birimi) ödemek zorunda kaldı.[9] VIII. Ioannes, bu saldırıları “kötü Hristiyanların günahlarına karşı Tanrı’nın cezası” olarak yorumlamıştı.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Arab Raid on Rome, 846". Cambridge Medieval History. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Rome, Sack of (A.D. 846)". Catholic Encyclopedia. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Sack of Rome, 846 CE". World History Encyclopedia. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Sack of Rome, 846 CE". World History Encyclopedia. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "The Arab Raid on Rome, 846". Cambridge Medieval History. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Rome, Sack of (A.D. 846)". Catholic Encyclopedia. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Rome - History". Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Sack of Rome, 846 CE". World History Encyclopedia. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Pope John VIII". Catholic Encyclopedia. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
- ^ "Papal Responses to Muslim Raids". Cambridge Medieval History. Erişim tarihi: 29 Ekim 2025.
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gregorovius, Ferdinand (1988). Storia della città di Roma nel Medioevo (İtalyanca). 3. Roma: Gherardo Casini Editore. ISBN 9788840381756.
- Lankila, Tommi P. (2013). "The Saracen Raid of Rome in 846: An Example of Maritime Ghazw". Sylvia Akar; Jaakko Hämeen-Anttila; Inka Nokso-Koivisto (Ed.). Travelling through Time: Essays in honour of Kaj Öhrnberg. Studia Orientalia. 114. Helsinki: Societas Orientalis Fennica. ss. 93-120. ISBN 978-951-9380-84-1. ISSN 0039-3282.
- Kreutz, Barbara (1996). Before the Normans: Southern Italy in the Ninth and Tenth Centuries. University of Pennsylvania Press.