Roskilde
| Roskilde | |
|---|---|
Şehir | |
 Mühür  Arma | |
  Roskilde | |
Koordinatlar: 55°39′K 12°05′D / 55.650°K 12.083°D | |
| Ülke |  Danimarka |
| Bölge |  Zealand |
| Belediye | Roskilde |
| Kuruluş | 980'li yıllar |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Thomas Bredam (A) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 21,2 km² |
| Nüfus (1 Ocak 2024)[1] | |
| • Toplam | 52.974 |
| • Yoğunluk | 2500/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Posta kodu | DK-4000 Roskilde |
| İklim | Dfb |
| Primærrute |    |
Resmî site https://www.roskilde.dk/da-dk/forside/ | |
Roskilde (Danca telaffuz: [ˈrɒskɪlə]), başkent Kopenhag'ın 30 km kuzeyinde bulunan ve 1 Ocak 2024 itibarıyla 52.974 nüfusa sahip bir şehirdir.[1] Danimarka'nın 10. büyük şehirdir. Bölgenin eğitim ve iş merkezidir. Şehir, Roskilde Belediyesi tarafından idare edilmektedir.
Şehirin tarihi Hristiyanlık öncesi Viking Çağına kadar gitmektedir. Şehrin merkezinde 1995 senesinde UNESCO Dünya Mirası Listesinedahil olmuş, günümüzde 39 kral ve kraliçenin gömülü olduğu Roskilde Katedrali bulunmaktadır.[2] Liman'ın yanında ise 11. yüzyıldan kalma gemilerin sergilendiği, eski gemilerin rekreasyonları bulunan ve yıllık 100.000 kişinin ziyaret ettiği Viking Gemi Müzesi bulunmaktadır.
Şehrin ayrıca FC Roskilde isimli bir futbol takımı, Roskilde Vikings RK isimli bir ragbi takımı ve Roskilde Roklub isimli bir kürek çekme klübü mevcuttur.
1970'li yıllarda kasaba Holbæk Otobanının ve üniversitesinin açılması ile şehre önemli bir fayda sağlar. Yerel havalimanı 1973 yılında açılır ki günümüde hafif sivil uçaklara, mesela özel jetler ve uçuş eğitimi hizmet etmektedir.[3]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Roskilde, Danimarka'nın en eski şehirlerinden olan ve yaklaşık bin yıl öncelerinde Vikinglerin deniz ve kara ticaretinin merkezi olarak gelişen bir şehirdir. 11. yüzyıldan 1443'e kadar Danimarka'nın başkenti olmuştur.[4] Orta Çağ İskandinavyasının önemli merkezlerinden biri olmuştur. Saxo Grammaticus ve sair kaynaklar Roskilde adının "Ro'nun membaı" anlamına geldiğini söyler ki bu muhtemelen 6. yüzyılda yaşamış Kral Roar ile ilgilidir.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Roskilde Belediyesi (2014)[5] | |
|---|---|
| Doğduğu ülke | Nüfus |
 Danimarka
|
76.545 |
 Türkiye
|
1.724 |
 Irak
|
463 |
 Polonya
|
437 |
 Afganistan
|
411 |
 Çin
|
361 |
 Lübnan
|
342 |
 Almanya
|
338 |
 İran
|
227 |
 Norveç
|
196 |
 Birleşik Krallık
|
192 |
 İsveç
|
184 |
Şehrin nüfusu 1636 yılında, Reform sırasında, 6.000 kişiydi lakin kasaba savaş, hastalık ve çıkan yangınlar sonucunda 1753 yılında 1.550 kişiye düştü. 1860'lı yıllarda yaklaşık 5000 civarıydı, 1900'lü yıllarda da yaklaşık 9000 nüfusa sahipti. Daha sonra büyük bir artış yaşandı ve 1970'te 45.000 nüfuslu oldu. 1980'lerde ise bir miktar düşüş ile 40.000 nüfusa geriledi lakin üniversitenin açılmasıyla beraber istikrarlı şekilde büyüyen kasaba 2014 yılında 47.117, 2024 yılında 52.974 nüfusa ulaştı.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Önemli kişiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
İş adamları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Peter Heering (1792-1875), Heering Kiraz Likörü'nün kurucusu
- Arnold Busck (1871-1953), kitapçı ve yayıncı, Arnold Busck A/S'in kurucusu
- Jørgen Kastholm (1931-2007) mobilya tasarımcısı ve akademisyen
- Winnie Liljeborg, (1960 civarı) Pandora şirketinin kurucu ortağı
- Morten Lund (1972) girişimci
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
- Peder Syv (1631-1702) filololist, folklorist ve rahip
- Brix Michgell (17. yüzyıl) marangoz, kilise kürsüsü ve altar zanatkarı
- Ejler Andreas Jorgensen (1838-1876), Danimarka ve Amerikalı manzara ve portre ressamı[6]
- Carl Rohl-Smith (1848-1900) Danimarka ve Amerikalı heykeltraş
- Golla Hammerich (1854-1903), piyanist
- Laurits Andersen Ring (1854-1933), ressam[7]
- Clara Schønfeld (1856-1938), Sahne ve film oyuncusu[8]
- Sophie Holten (1858-1930) ressam
- Pauline Thomsen (1858-1931), ressam ve resim öğretmeni[9]
- Gustav Wied (1858-1914), yazar ve toplum eleştirmeni[10]
- Hans Knudsen (1865-1947) ressam
- Sofie Madsen (1897-1982), otizmli çok eğitmeni
- Aksel Schiøtz (1906-1975), Danimarkalı tenor ve sonrasında bariton; lieder şarkıcı[11]
- Jørgen Beck (1914-1991), film oyuncusu[12]
- Lise Nørgaard (1917-2023), Danimarkalı gazeteci, yazar ve senarist
- Willy Rathnov (1937-1999) film oyuncusu [13]
- John Olsen, (1938) heykeltraş ve ressam
- Jørgen Boberg (1940-2009), otodidakt sürrealist ressam
- Else Torp (1950) Danimarkalı soprano
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "The Mobile Statbank - Population 1. January by urban and rural areas, population area and population density and time". m.statbank.dk. 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024.
- ^ David Høyer, Brian Dennis, Jan Friis (2013). ROSKILDE DOMKIRKE (İngilizce ve Danca). Roskilde Cathedral Sales Foundation on behalf of Roskilde Cathedral Parochial Church Council. s. 11. ISBN 978-87-90043-22-3.
- ^ "Roskilde lufthavn" (PDF). rke.dk. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2025.
- ^ "Roskilde | Viking Town, Cathedral City, Historic Site | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2024.
- ^ "Folketal den 1. i kvartalet efter område, oprindelsesland og tid". Census Update. Danmarks Statistik. 2011. 5 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Ocak 2015.
- ^ "Ejler Jorgensen - Biography". www.askart.com. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Stifter forening for at købe L. A. Rings atelier" (Danca). sn.dk. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ "Clara Schønfeld | Actress". IMDb (İngilizce). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Pauline Thomsen, maler | lex.dk". Dansk Kvindebiografisk Leksikon (Danca). 22 Nisan 2023. 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Kastellet i Roskilde, Gustav Wieds hus i Roskilde - 1001 fortællinger om Danmark". www.kulturarv.dk. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Roskilde Musikhistorie | Aksel Schiøtz og Roskilde". web.archive.org. 26 Mayıs 2015. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Jørgen Beck | Actor". IMDb (İngilizce). 15 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Willy Rathnov | Actor, Soundtrack". IMDb (İngilizce). 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
 | Danimarka ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
