Rumpelstiltskin
Rumpelstiltskin (Almanca :Rumpelstilzchen), bir Alman peri masalıdır. Grimm Kardeşler tarafından Children's and Household Tales'ın 1812 baskısında toplanmıştır. Hikâye; samanı altına çeviren bir Imp ile bir kız arasındaki alışverişi anlatmaktadır.
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]Çok yalan söyleyen bir değirmenci üstün görünmek için Krala yalan söyler ve kızının samanı altına çevirebileceğini iddia eder. Kral kızı çağırır, onu saman ve çıkrıkla dolu bir kule odasına kilitler ve sabaha kadar samanı altına çevirmesini ister, aksi takdirde başını kesecektir. Çaresiz kalan kız tam ümidini kestiğinde, odada imp benzeri bir yaratık belirir ve kolyesi karşılığında samanı altına çevirir (çünkü sadece menfaat karşılığında yardım etmektedir). Ertesi sabah kral, kızı aynı şeyi tekrarlaması için samanla dolu daha büyük bir odaya koyar küçük şeytan, kızın yüzüğü karşılığında bir kez daha samanı altına çevirir. Üçüncü gün kız, samanla dolu daha da büyük bir odaya götürüldüğünde ve Kral tarafından, bu odayı altınla doldurabilirse onunla evleneceğini veya yapamazsa onu idam edeceğini söylediğinde, kızın elinde Imp vereceği hiçbir şey kalmamıştı. Bunun üzerine Imp'e ilk doğan çocuğunu vereceğine dair bir söz verir. Imp bunun üzerine samanı son kez altına çevirir.
Kral, değirmencinin kızıyla evlenme sözünü tutar. Ancak ilk çocukları doğduğunda, şeytan gelir ve ona "Şimdi bana söz verdiğin şeyi ver." Çocuğu vermemek için sahip olduğu tüm serveti ona sunar, ancak şeytanın parasını istemez. Bunun üzerine Imp adını üç gün içinde doğru tahmin edebilirse, çocuğu ondan almayacağını söyler.
Kraliçenin ilk iki gün yaptığı birçok tahmini başarısız olur. Ancak son geceden önce, onu aramak için ormana giren bir görevli uzakta dağ da kulübesine rastlar Imp ateşinin etrafında zıplayıp şarkı söylemektedir. Görevli görünmeden onu izler. Şarkısının sözlerinde -
"Bugün pişiririm, yarın demlerim, yarından sonraki gün kraliçenin çocuğunu getiririm; ah, adımın Rumpelstiltskin olduğunu kimsenin bilmemesi ne güzel"
Şarkıyı duyan görevli gidip kraliçeye haber verir. İmp üçüncü gün kraliçeye geldiğinde, Kraliçe başta bilmiyormuş numarası yapar sonra kraliçe adının Rumpelstiltskin olduğunu söyler. Mükafatını kaybeden Imp öfkelenir. Öfkeyle Kraliçeye adını ona ifşa edenin şeytanlar mı yoksa cadılar mı olduğunu söyler. Grimm Kardeşler masallarının 1812 baskısında Rumpelstiltskin daha sonra "öfkeyle kaçtı ve bir daha geri gelmedi." şeklinde biter. 1857 baskısında daha korkunç bir sona revize edildi, burada Rumpelstiltskin "öfkeyle sağ ayağını yere o kadar çok soktu ki ayağı beline kadar battı; sonra sol ayağını iki eliyle tuttu ve kendini ikiye böldü." Diğer versiyonlarda Rumpelstiltskin sağ ayağını o kadar derine sokuyor ki, bir daha asla görülemeyecek bir uçurum oluşturuyor ve içine düşüyor.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bazı versiyonlar değirmencinin kızını sarışın yapar ve "samandan altına" iddiasını, değirmencinin kızının saman gibi sarı saçlarının güneş ışığı vurduğunda altın benzeri bir parlaklığa bürünmesiyle ilgili yaptığı dikkatsiz bir övünme olarak tanımlar.
- ^ Diğer versiyonlarda kral, onu sonsuza kadar bir zindana kilitlemekle veya yalan söylediği için babasını cezalandırmakla tehdit eder.
- ^ Bazı versiyonlarda, küçük şeytan belirir ve samanı altına çevirmeye başlar, kızın ona ödeyecek hiçbir şeyi olmadığı sözlerine aldırış etmez; görevi bitirdiğinde, bedelin ilk çocuğu olduğunu belirtir ve dehşete düşen kız bu anlaşmayı asla kabul etmediği için itiraz eder.
- ^ Bazı versiyonlar, günlük tahmin sayısını üç ile sınırlar bu nedenle izin verilen toplam tahmin sayısı maksimum dokuz ile sınırlıdır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Durham Üniversitesi ve NOVA Üniversitesi araştırmacılarına göre hikâyenin kökenleri yaklaşık 4.000 yıl öncesine kadar izlenebilir. Hikâyeye olası bir erken edebi gönderme, MS 1. yüzyılda Dio of Halikarnassos'un 'Roma Antikaları'nda yer almaktadır.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Anderson, Graham (2000). Antik Dünyada Masal . Routledge. ISBN'si 9780415237031.
- Bergler, Edmund (1961). "The Clinical Importance of "Rumpelstiltskin" As Anti-Male Manifesto". American Imago. 18 (1): 65–70. ISSN 0065-860X. JSTOR 26301733
- Marshall, Howard W. (1973). "'Tom Tit Tot'. A Comparative Essay on Aarne-Thompson Type 500. The Name of the Helper". Folklore. 84 (1): 51–57. doi:10.1080/0015587X.1973.9716495. ISSN 0015-587X. JSTOR 1260436.
- Ni Dhuibhne, Éilis (2012). "The Name of the Helper: "Kinder- und Hausmärchen" and Ireland". Béaloideas. 80: 1–22. ISSN 0332-270X. JSTOR 24862867
