Rus Avangardı

Rus Avangardı^[1]; 1890-1930 yılları arasında (1850'lerde başladığı ve 1960'lara kadar sürdüğü de iddia edilir) Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde ortaya çıkan büyük ve etkili bir modern sanat dalgasıdır.

Rus avangardı, Rus sanatçıların Avrupa sanatından etkilenmeleriyle başlamıştır. Ancak zamanla sanatçılar, Avrupa'nın estetik değerlerinden uzaklaşıp kendi sanat anlayışlarını oluşturmuştur. Bu süreçte, 1905 devrimi ile başlayan siyasi gelişmeler çok etkili olmuştur. En yaratıcı ve popüler düzeyine 1917 ve 1932 yılları arasındaki Rus Devrimi sırasında erişmiştir.

Burjuva sınıfı ile sanatçılar, baskıcı çarlık rejimine karşı çıkma fikrinde birleşmiş, sanatçılar toplumsal ilerleme için sadece siyasette değil, sanatta da devrim niteliğinde büyük değişimler yapılması gerektiğine inanmış, burjuvalar da bu tür sanatın ve sanatçının koruyucusu rolünü üstlenmiştir.^[2]

Ekonomik çıkarları gereği Fransızlar ile iyi ilişkiler geliştiren burjuva, Fransız sanat eserlerinin Rusya'da sergilenmesine önayak olmuş, halkı ve sanatçıları Avrupa sanatı ile tanıştırmıştır. Rus sanatçıları, Avrupa sanatının etkisiyle eserler üretmiş, Avrupa sanat anlayışının Rus yorumu ilk olarak sembolizm akımını doğurmuştur. Zamanla realizmi eleştiren farklı sanat grupları ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak Rus avangardı; Süprematizm, Yapıcılık, Rus Fütürizm, Cubo-Fütürizm, Zaum ve Neo-primitivizm gibi, hepsi realizmi farlı açılardan eleştiren, birbirinden bağımsız ama ayrılamaz şekilde birbiri ile ilişkili sanat hareketleri ortaya çıkmıştır.

Birçok avant-garde sanatçı (Kazimir Maleviç, Aleksandra Ekster, Vladimir Tatlin, Vasili Kandinski, David Burliuk, Alexander Archipenko gibi) bugünkü Belarus ve Ukrayna sınırlarında doğmuş veya yaşamıştır. Bu yüzden bazı kaynaklar Ukrayna avant-garde terimini kullanmaktadır.

Rus avangard sanatçılar; Avrupalı sanatçılar arasından en çok Paul Gauguin, Paul Cézanne, Pablo Picasso ve Henri Matisse'den etkilenmiş, Avrupa'daki sanat akımlarını kendi devrimci sanat görüşleriyle birleştirip Rus sanatına özgü yeni sanatsal üretimler yapmış ve sanata yeni kavramlar getirmişlerdir.

1913'te St. Petersburg'da iki defa sahnelen “Güneşe Karşı Zafer” adlı Fütürist opera, Rus avangardı için önemli bir kilittaşıdır. Bu eser, önceki tüm tiyatro anlayışlarını yıkmıştır. Sanatçılar “Zaum” adını verdikleri bir dil türetip eseri bu dilde sahnelemişlerdir. Sahne ve kostüm tasarımını Maleviç yapmıştır.

Sanatçılar ve tasarımcılar

Bu dönemin önemli kişileri şunlardır:

* Alexander Archipenko

Dergiler

LEF
Mir iskusstva

Film yapımcıları

Grigori Aleksandrov
Boris Barnet
Alexander Dovzhenko
Sergei Eisenstein
Lev Kuleshov
Yakov Protazanov
Vsevolod Pudovkin
Dziga Daha

Yazarlar

Andrei Bely
Elena Guro
Velimir Khlebnikov
Daniil Kharms
Aleksei Kruchenykh
Vladimir Mayakovsky
Viktor Shklovsky
Sergei Russian
Marina Tsvetaeva
Sergei Yesenin
Ilya Zdanevich

Tiyatro Yönetmenleri

Mimarlar

Yakov Chernikhov
Moisei Ginzburg
Ilya Golosov
Ivan Leonidov
Konstantin Melnikov
Vladimir Shukhov
Alexander Vesnin

Rus avant-garde mimarinin korunması tarihçiler, politikacılar ve sanatçılar için gerçek bir endişe haline gelmiştir. 2007 yılında, New York'taki Modern Sanat Müzesi MoMA, Amerikalı Fotoğrafçı Richard Pare'nin sahip olduğu eserleri içeren *Kayıp Vanguard: Sovyet Mimarisi6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., isimli bir sergi düzenlemiştir.

Besteciler

Önemlisi Feinberg
Arthur Lourié
Mikhail Matyushin
Nikolai Medtner
Alexander Mossolov
Nikolai Myaskovsky
Nikolay Borisovich Obukhov
Gavriil Popov
Sergei Prokofiev
Nikolai Roslavets
Leonid Sabaneyev
Alexander Scriabin
Vissarion Shebalin
Dmitri Shostakovich

Avant-garde müzik ile ilgilenen birçok Rus besteci Roslavets tarafından başkanlığı yürütülen Association for Contemporary Music isimli birliğin üyesi olmuştur.

Ayrıca bakınız

Yapısalcı mimarlık
Sovyet montaj teorisine
Evrensel Çiçekli
Rus Sembolizm
Elmas Jack
Rus Fütürizm
Cubo-Fütürizm
Yapıcılık
Suprematism
Avant-garde
Vkhutemas
Proletkult
Sovyet sanat
Rayonism
UNOVİS

Kaynakça

^ "Rus Avangardı. Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek". Sakıp Sabancı Müzesi. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
^ Bulut, Ümran; Kaya, Ebru (31 Ekim 2019). "Malevich'in Siyah Kare Tablosunun Rus Avangardındaki Yeri". Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat. 4 (8): 153-170. ISSN 2548-0634. 7 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Haziran 2025.

[1] "Rus Avangardı. Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek". Sakıp Sabancı Müzesi. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.

[2] Bulut, Ümran; Kaya, Ebru (31 Ekim 2019). "Malevich'in Siyah Kare Tablosunun Rus Avangardındaki Yeri". Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat. 4 (8): 153-170. ISSN 2548-0634. 7 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Haziran 2025.

[1]

[2]