Rutherford atom modeli

Rutherford atom modeli

Rutherford atom modeli, Ernest Rutherford tarafından 1911 yılında ortaya konan fiziksel model. Rutherford 1909'da Geiger-Marsden deneyini yönetti ve bu deney Rutherford'un 1911'de yaptığı analizler sonucunda J. J. Thomson'un erik pudingi modelinin yanlış olduğunu ortaya koydu. Rutherford'un deneysel sonuçlara dayanan yeni atom modeli, atomun geri kalanına kıyasla çok küçük bir hacimde yoğunlaşmış nispeten yüksek bir merkezi yük ve atomun kütlesinin çoğunu içeren bu merkezi hacim gibi yeni özellikler içeriyordu; bu bölge atom çekirdeği olarak adlandırıldı. Rutherford modelinin yerini daha sonra Bohr modeli aldı.

Arkasına film yerleştirilmiş bir altın tabakaya +2 yüklü alfa tanecikleri (He⁺²) göndererek ışınların levhaya çarptıktan sonra izledikleri yolları çizilmiştir.

Rutherford yapmış olduğu deneyle atomun çapını çok küçük bir sapmayla hesaplamıştır. (22 bin alfa tanecikten bir tanesi sapmıştır.) Sapmanın nedeni büyük bir olasılıkla o zamanlarda daha hassas bir ölçme yönteminin bulunmamış olmasıdır.

Rutherford atom modeli Güneş Sistemi'ne benzetilmektedir. Levha içine gönderilen ışınların büyük bir bölümü levhadan doğrudan geçmiştir. Proton dolu bir çekirdeğe ve etrafında dönen elektronlar da gezegenlere benzetilmiştir.

Deney sonucunda şu bulgulara ulaşılmıştır:

• Atomda büyük boşluklar vardır.
• Işınların küçük bir kısmının kırıldığı ve çok küçük bir kısmının yansıdığı görülmüştür. Buradan ise şu öğrenilmişti: atomda + (pozitif) yükler çekirdek adı verilen küçük bir hacimde toplanmıştır.
• Atom kütlesinin çoğu çekirdekte toplandığını belirtmiştir.
• Atomda pozitif yüklü tanecikler kadar elektron, çekirdeğin etrafında bulunur ve atom hacminin büyük bir bölümünü elektronlar kaplar.

Rutherford atom modelinin eksiklikleri ve hataları

1. Nötronu bulamamıştır.
2. Elektronların yerlerini ve hareketlerini tam olarak açıklayamamıştır.

Rutherford atom modeli ile Modern Atom Teorisi ve Bohr atom modelinin temelleri atılmıştır.