Sîbeveyhi
| Sîbeveyhi Arapça: سيبويه | |
|---|---|
Sîbeveyhi'nini türbesinin girişi, Şiraz | |
| Doğumu | y. 760 Şiraz, İran,[1] Abbâsîler |
| Ölümü | y. 796[2] Şiraz, İran veya Basra, Irak, Abbâsîler |
| İlgi alanları | Arapça ve Farsça |
Sîbeveyhi ( Arapça: سِيبَوَيْه; Farsça: سیبُویه Sēbūya Farsça telaffuz: [seːbuːˈja]); y. 760-796; tam adı Abu Bişr Amr bin Osman bin Kanbar el-Basri ( أَبُو بِشْر عَمْرو بْن عُثْمَان بْن قَنْبَر ٱلْبَصْرِيّ ) olan Ebû Bişr Ebû Osmân Ebü’l-Hasen Ebü’l-Hüseyn), Basra'nın önde gelen Fars dilbilgisi uzmanı[3][4] ve Arapça dilbilgisi üzerine üçüncü kitabın yazarıdır. Ünlü isimsiz eseri, Al-Kitāb veya "Kitap" olarak anılan, Arap dilinin beş ciltlik temel bir tartışmasıdır.[5]
En eski mevcut kaynak olan İbn Kuteybe, Sîbeveyhi hakkındaki biyografik maddesinde kısaca şunları yazmıştır:
O, Amr ibn Osman'dır ve esas olarak bir dilbilimciydi. Bağdat'a geldi, yerel dilbilimcilerle arası bozuldu, aşağılandı, Pers'teki bir kasabaya geri döndü ve henüz genç yaşta orada öldü.[6]
Onuncu yüzyıl biyografi yazarları İbnü'n-Nedîm ve Ebu Bekir el-Zubaydi ile 13. yüzyılda İbn Hallikân, Sîbeveyhi'ye Arap dili ve dilbilimine yaptığı katkıların, önceki ve sonraki dönemlerin katkılarıyla kıyaslanamayacak düzeyde olduğunu atfetmişlerdir.[7][8] Tüm Arap dilbilimcilerinin en büyüğü ve herhangi bir dildeki tüm zamanların en büyük dilbilimcilerinden biri olarak adlandırılmıştır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Zubaydī (al-) 1984, s. 66, §6 (#22).
- ^ Mit-Ejmes
- ^ Danner, V. (1986). "Arabic Language iv. Arabic literature in Iran". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 3. Encyclopaedia Iranica Foundation. ss. 237–243.
Persians have been prominent as well in the fields of Arabic grammar, philology, and lexicography. The greatest name in Arabic grammar belongs to the Persian Sībawayh (Sībūya) Bayżāwī (fl. 180/796), whose work, al-Ketāb (The book), remains to the present day the most authoritative exposition of Arabic grammar.
- ^ Donner, F.M. (1988). "Basra". Encyclopaedia Iranica, Vol. III, Fasc. 8. Encyclopaedia Iranica Foundation. ss. 851–855.
Some of these cultural figures were of Iranian descent, including the early paragon of piety Ḥasan al-Baṣrī; Sebawayh, one of the founders of the study of Arabic grammar; the famed poets Baššār b. Bord and Abū Nowās; the Muʿtazilite theologian ʿAmr b. ʿObayd; the early Arabic prose stylist Ebn al-Moqaffaʿ; and probably some of the authors of the noted encyclopedia of the Eḵwān al-Ṣafāʾ.
- ^ Kees Versteegh, The Arabic Linguistic Tradition, pg. 4. Part of the Landmarks in Linguistic Thought series, vol. 3. London: Routledge, 1997. 9780415157575
- ^ Michael G. Carter, Sibawayhi, pg. 8.
- ^ Ibn Khallikan (1868). Ibn Khallikan's Biographical. 2. MacGuckin de Slane, William tarafından çevrildi. London: W.H. Allen. s. 396.
- ^ Meri, Josef W. (January 2006). Medieval Islamic Civilization, An Encyclopedia. 1. Routledge. s. 741. ISBN 978-0-415-96691-7.
Of Persian origin, he attached himself in the middle of the second/eighth century to a number of early authorities on the Arabic language in Basra, notably al-Khalil ibn Ahmad and Yunus ibn Habib.
- ^ Jonathan Owens, Early Arabic Grammatical Theory: Heterogeneity and Standardization, pg. 8. Volume 53 of Amsterdam studies in the theory and history of linguistic science. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, 1990. 9789027245380
- Genel
- Zubaydī (al-), Abū Bakr Muḥammad ibn al-Ḥasan (1984) [1954]. "§6 (#22)". Ibrāhīm, Muḥammad (Ed.). Ṭabaqāt al-Naḥwīyīn wa-al-Lughawīyīn (Arabic). Cairo: Al-Khanjī. ss. 66–72.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sibawayhi Project contains all significant printed editions of Chapters 1–7, 285–302, and 565-571 of the Kitāb, together with published translations into French and German.
- Sibawayh's Kitāb online Arapça, al-eman.com.
- Sibawayh's Kitāb online Arapça (1988, 5 vols., index, cover.)
- Download the Kitāb in scanned format from Internet Archive or Arabic Wikisource
- Sibawaihi's Buch über die Grammatik nach der Ausgabe von H. Derenbourg und dem Commentar des (1900)
- Buch über die Grammatik (1895)
- Buch über die Grammatik (1895)