Sürgülü hesap cetveli

Sürgülü hesap cetveli

Faber Castell 2/82 hesap cetveli

Sürgülü hesap cetveli, bilimsel hesap makinesinin yaygınlaşması ile 1976'da üretimi sonlanan, logaritma temeline dayanarak üretilmiş bir çeşit elle hesap yapma aracıdır.$$\log(x\times y)=\log(x)+\log(y)\$$$$\log(x/y)=\log(x)-\log(y)\,$$Bu iki temel logaritma formülünden hareketle icat edilmiştir. John Napier'in logaritma kavramını bulduğu (1614) kabul edilir. Çok geniş sayı aralığını çok küçük ölçekte gösterebilmeye yarayan logaritma cetvellerini Napier uzun yıllarını harcayarak yazmıştır. Edmund Günter, 1620 yılında logaritmik değerleri bir cetvele yerleştirmiş, pergel yardımı ile iki sayının uzunluklarını ölçüp, birbirine ekleyerek veya çıkararak logaritmayı çarpmada ve bölmede kullanmıştır. Aynı işi sürgülü hesap cetveli ile yapmayı İskoç keşiş ve matematikçi William Ougtred düşünmüştür. İki logaritma cetvelini üst üste koyup birbiri üzerinde kaydırarak, skala toplaması ve çıkarması yolu ile hesap yapılabilen sürgülü hesap cetvelini, 1632 senesinde icat etmiştir. Teknolojiye yenik düşene dek büyük sayıların çarpma ve bölme hesaplarında, virgülden sonra 2,3 basamak anlamlı ve doğru sonuç verebilecek biçimde kullanılmıştır.

Zamanla cetveller üzerine yeni skalalar eklenmiş ve çok fonksiyonlu cetveller ortaya çıkmıştır. Faber Castell'in 2/83 Novo Duplex ürünü (1974) en gelişmiş modellerdendir, üzerinde 140 çeşit hesap yapılabilmektedir.