Saadet Arıkan Özkal
Saadet Arıkan Özkal (1944, Pazar, Rize - 17 Nisan 2012) Türk kadın hakları aktivisti, yazar, çevirmen ve inşaat mühendisi. Türkiye'deki mor iğne protestolarının fikir sahibidir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Saadet Arıkan Özkal, 1944 yılında nahiye müdürü/gazeteci bir babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Babasını küçük yaşta kaybettikten sonra ablası tarafından yetiştirildi.[1] 150 kişilik sınıftaki üç kız öğrenciden biri olan Özkal, İTÜ İnşaat Mühendisliği'nden "yüksek mühendis" olarak 1967'de mezun oldu. Üniversite yıllarında okuduğu sol kitaplar (Marksist klasikler, Lenin, Nazım Hikmet) ve kadın kitapları ile dünya görüşü şekillendi. 20 yıl kalıp mühendisi olarak çalıştı.
1975-80 yılları arasında İlerici Kadınlar Derneği'nde Şişli şubesinin başkanlığını yaptı. Bu süreçte mühendisliğe ara verdi. 12 Eylül Darbesinde arandı ama yakalanmadı. Sonrasında mühendis olarak çalışmaya devam etti. Sonraki yıllarında çevirmen ve editör olarak çalıştı. Edebiyat, antropoloji, felsefe, inceleme, tıp ve fizik alanlarında Almancadan 17, İngilizceden 11 kitap çevirdi.[2] Remzi Kitabevi ve Literatür Yayınları'nda editörlük yaptı. 1989'daki Kadın Kurultayı'ndan etkilenen Özkal, feminist hareketler içinde yer almaya kesin olarak karar verdi. Döneminin Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek'in "Flört fahişelik gibidir" sözünü protesto etmek için eşinden boşandı ve eşiyle beraber yaşamaya devam etti.[3] 1990'lı yıllarda Kadın Kültür Evi'nin organize ettiği feminist eylemlere katıldı. 2009'da Saklı Bahçeler, Bir Şişli Esintisi 17 Nisan isimli kitabı yayımlandı. 2012'de akciğer kanserine bağlı solunum yetmeziliği nedeniyle hayatını kaybetti. Cenazesi kadınlar tarafından cenaze aracına taşındıktan sonra 19 Nisan 2012'de Şişli Camii'nden kaldırılarak Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.[4]
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Evli olan Saadet Arıkan Özkal'ın bir kızı vardı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Akal, Emel (2003). Kızıl feministler: bir sözlü tarih çalışması. Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı. s. 92. ISBN 9758683063. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ Filiz Karakuş (17 Nisan 2021). "17 Nisan 2012: Feminist aktivist Saadet Arıkan Özkal hayatını kaybetti". catlakzemin.com. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ Recai Kömür (21 Nisan 2012). "Feminist cenazesine erkek eli değmedi". sabah.com.tr. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ "İnşaat Yüksek Mühendisi Saadet Arıkan Özkal vefat etti!". emlakkulisi.com. 18 Nisan 2012. 28 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.