Salgın - Vikipedi

Epidemiyolojide, salgın (Yunanca epi- üzerinde + demos halk) belli bir insan popülasyonunda, belli bir periyotta, yeni vakalar gibi görülen ancak önceki tecrübelere göre beklenenden fazla etki gösteren hastalıktır, (epizootik ise aynı şeydir ancak hayvanlarda geçerlidir). Belli bir bölgede yayılan salgınlara epidemi, dünya çapında yayılan salgınlara pandemi denir.

"Beklenen"in ne olduğuna bağlı olarak salgının tanımlanması subjektif olabilir. Bir salgın lokal (bir hastalık patlaması), daha genel (epidemik) ve hatta dünya çapında (pandemik) olabilir.

Sabit seviyede oluşan ve popülasyonda görece olarak yüksek derecede seyreden alışılagelmiş hastalıklar ise endemik olarak adalandırılır. Endemik hastalığa bir örnek sıtmadır. Afrikanın bazı bölgelerinde (örneğin, Liberya) halkın büyük çoğunluğunun hayatlarının bazı dönemlerinde sıtmaya yakalanmaları beklenir.

Tarihte salgınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Meşhur salgınlara örnek olarak Orta Çağ Avrupasında yaşanan ve kara veba olarak da bilinen hıyarcıklı veba, I. Dünya Savaşı sonunda ortaya çıkan İspanyol gribi verilebilir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Pandemiklerin uzmanlarla tartışıldığı video paneli

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Halk sağlığı

Genel

Oksoloji • Biyolojik tehlike • Baş Tıp Görevlisi • Kültürel yetkinlik • Sapkınlık • Çevre sağlığı • Ötenik • Genomik • Küreselleşme ve hastalık • Sağlık ekonomisi • Sağlık okuryazarlığı • Sağlık politikaları • (Sağlık sistemi • Sağlık reformu •Kamu sağlığı yasası) • Anne sağlığı •Tıbbi antropoloji •Tıp sosyolojisi •Ruh sağlığı •İlaç politikası •Halk sağlığı laboratuvarı •Üreme sağlığı • Sosyal psikoloji • Sağlık ve hastalık sosyolojisi • Tropik hastalık

Koruyucu sağlık hizmetleri

Tek sağlık • Davranış değişikliği • Aile ücretleri • Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi • İnsan beslenmesi • Hijyen • (El yıkama • Enfeksiyon kontrolü • Ağız hijyeni) • İş güvenliği ve sağlığı • (Ergonomi • Yaralanmayı önleme • Tıp • Hemşirelik) • Hasta güvenliği • (Kurumu) • Farmakovijilans • Güvenli seks • (Cinsel yolla bulaşan hastalık) • Temizlik • (Fekal-oral bulaşma • Açık dışkılama • Vektör kontrolü • Su kaynaklı hastalıklar) • Sigarayı bırakma • Aşılama • Veteriner Halk Sağlığı

Toplum sağlığı

Biyoistatistik • Çocuk ölümleri • Toplum sağlığı • Epidemiyoloji • Küresel sağlık • Sağlık etki değerlendirmesi • Sağlık sistemi • Bebek ölümü • Açık kaynaklı sağlık yazılımı • Kamu sağlığı bilişimi • Sağlığın sosyal belirleyicileri • (Sağlık eşitliği • Irk ve sağlık) • Sosyal tıp

Biyolojik ve
epidemiyolojik istatistikler

Hipotez testi • Vaka kontrol çalışması • Randomize kontrollü çalışma • Klinik epidemiyoloji • ROC eğrisi • Öğrencilere t-testi • Z-test • Varyans analizi • Regresyon • Göreceli risk • İstatistik yazılımı • (SAS • SPSS • Stata)

Bulaşıcı ve epidemik
hastalıkların önlenmesi

Cinsel yolla bulaşan hastalık • Aşı çalışmaları • tropikal hastalıklar • Enfeksiyon hastalıkları • Salgın (Epidemi) • Pandemi • Surveyans • Karantina • sağlık ekonomisi

Gıda hijyeni ve
sertifikasyon sistemleri

Gıda güvenliği • Gıda katkısı • Gıda işleme • Certified Agricultural • GMP • GSP • GAP • CSP • ISO • HACCP • CCP • FSSC • IFS • BRCGS • Helal (İslam) • Gıda mühendisliği • Food microbiology • food Chemistry • food technology • Genetik mühendisliği • Veteriner hekim • Ziraat mühendisliği

Sağlık davranışları
bilimleri

Sağlık inanç modeli • rasyonel davranış modeli • planlı davranış teorisi • Transteorik model • Sosyal bilişsel kuram • Sosyal Destek teorisi • sağlık İletişimi • önceki model • Toplum sağlığı • Ekosistem modeli

Sağlık ve
politika analizi

Politika analizi • sigorta ekonomisi • İstatistik • Küresel sağlık • sosyal güvenlik sistemi • Muhasebe • Sosyal psikoloji • İletişim

Organizasyonlar
Eğitim
ve Geçmiş

Kuruluş ve Örgütler	Europe (Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi • Committee on the Environment, Public Health and Food Safety) India (Ministry of Health and Family Welfare) U.S. (Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri • Center for Minority Health • Council on Education for Public Health • Public Health – Seattle & King County • Public Health Service) • Globalization and Health • Dünya Sağlık Örgütü • World Toilet Organization East Asia (Health and Welfare Ministry • Gıda ve İlaç Dairesi • Çevre Koruma Ajansı)
Eğitim	Bachelor of Science in Public Health • Master of Public Health • Doctor of Public Health • European Programme for Intervention Epidemiology Training (EPIET) • Health education • Professional Further Education in Clinical Pharmacy and Public Health
Geçmiş	Sara Josephine Baker • Samuel Jay Crumbine • Carl Rogers Darnall • Joseph Lister • Margaret Sanger • John Snow • Mary Mallon • Hastalık yapıcı mikrop teorisi • Social hygiene movement

Afetler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Hastalık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.