Samed Behrengi
| Samed Behrengi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Samed İzzet oğlu Behrengi 24 Haziran 1939 Tebriz, İran Şahlığı  |
| Ölüm | 31 Ağustos 1967 (28 yaşında) Aras Nehri |
| Meslek | Yazar |
| Vatandaşlık | İran Şahlığı |
Samed Behrengi (Farsça: صمد بهرنگی, Azerice: Səməd Behrəngi; 24 Haziran 1939, Tebriz - 31 Ağustos 1967, Aras Nehri), Azerbaycan Türkü olan İranlı öğretmen ve çocuk hikâyeleri ile halk masalları yazarı-derleyicisi.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Azerbaycan'da yer alan Tebriz'de doğdu. Babasının adı İzzet, annesinin adı Sara idi. İran genelinde seyahatler ile Fars ve Azerbaycan halk kültürü üzerine incelemeler yaptı. Halkın dilinde dolaşan masalları, söylenceleri derledi, yorumladı, yeniden yazdı. Bunları derlemenin yanı sıra, çocuk öyküleri yazdı. Ne var ki kimilerince çocuk öyküleri olarak görülen bu yapıtlar kimilerince de İran ve diğer dünya halklarına, adalet, eşitlik, dogmayı sorgulama, direnebilme gibi öğütlerde bulunan metinlerdir. Zamanının Şah yönetimine karşı masal ve hikâyeler yazarak karşı koymaya çalışmış, başkaldırmıştır. Samed Behrengi öğretmen okulunda okumuştur. Öğrenimini tamamladıktan sonra köy okullarında öğretmenliğe başlamıştır.[1] Kısa hayatı boyunca her zaman çocuklara hayatı anlatmaya çalışmış ve öğretmenlik görevinde kalmıştır.
Samed Behrengi (1967) 28 yaşındayken şüphe uyandıran bir biçimde Aras Nehri'nde ölmüştür. Yüzerken boğulduğu söylentisi yayılsa da buna kimse inanmadı, çünkü Behrengi, yazdığı masallarla, ülkesinin başına çöreklenmiş Şahlık düzenini açıkça eleştiriyor, her türlü baskı yönetimine karşı çıkıyordu. Bu yüzden suikasta uğradığı düşünülmektedir. Yapıtları onlarca dile çevrilmiştir.
Yapıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bir Vardı Bir Yoktu
- Bir Şeftali Bin Şeftali
- Küçük Kara Balık
- Yıldız ve konuşan Bebek
- Yıldız'ın Kargaları
- Pancarcı Çocuk
- Kel Güvercinci
- Ulduz ve Kargalar
- Bir Günlük Düş ve Gerçek
- Köroğlu Geliyor
- Püsküllü Deve
- Sevgi Masalı
- Bir Aşk Masalı
- Ah Masalı
- İnatçı kediler
- Beyaz diş
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gözütok, Türkan Kodal (Haziran 2008). "Güney Azerbaycanlı Yazar Samed Behrengi'nin Hikâye ve Masal Dünyası" (PDF). Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. 5 (2). s. 32. ISSN 1304-8015. 4 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi4 Nisan 2017.
