Satürn'ün manyetosferi
 Hubble tarafından görüntülenen Satürn'ün güney kutbu üzerindeki kutup ışıkları | |
| Dahili alan[1][2] | |
|---|---|
| Satürn'ün yarıçapı | 60.330 km |
| Ekvatoral alan şiddeti | 21 μT (0,21 G) |
| Dipol eğikliği | <0,5° |
| Dönme süresi | ? |
| Güneş rüzgârı parametreleri[3] | |
| Hız | 400 km/s |
| IMF gücü | 0,5 nT |
| Yoğunluk | 0,1 cm−3 |
| Manyetosferik parametreler[4][5][6] | |
| Tip | İçsel |
| Şok dalgası mesafesi | ~27 Rs |
| Manyetopoz mesafesi | ~22 Rs |
| Ana iyonlar | O+, H2O+, OH+, H3O+, HO2+, O2+ ve H+ |
| Plazma kaynakları | Enceladus |
| Kütle yükleme oranı | ~100 kg/s |
| Maksimum plazma yoğunluğu | 50–100 cm−3 |
| Kutup ışıkları[7][8] | |
| Tayf | radyo, yakın-IR ve UV |
| Toplam güç | 0,5 TW |
| Radyo emisyon frekansları | 10–1300 kHz |
Satürn'ün manyetosferi, güneş rüzgarının akışı içinde gezegenin içsel manyetik alanı tarafından oluşturulan boşluktur. 1979 yılında Pioneer 11 uzay aracı tarafından keşfedilen Satürn'ün manyetosferi, Güneş Sistemi'ndeki en büyük ikinci manyetosferdir ve sadece Jüpiter'in manyetosferinden daha küçüktür. Satürn'ün manyetosferi ile güneş rüzgarı arasındaki sınır olan manyetopoz, gezegenin merkezinden yaklaşık olarak 20 Satürn yarıçapı uzaklıktadır, manyetik kuyruğu ise onlarca Satürn yarıçapı boyunca uzanır.
Satürn'ün manyetosferi, gezegenin ve uydularının her ikisinden de kaynaklanan plazmalarla doludur. Ana kaynak, güney kutbundaki gayzerlerden 1.000 kg/s kadar su buharı çıkaran küçük uydu Enceladus'tur, bunun bir kısmı iyonize edilir ve Satürn'ün manyetik alanı ile eşzamanlı olarak dönmeye zorlanır. Bu da, alanı saniyede 100 kg su iyonu grubu yükler. Bu plazma, yer değiştirme kararsızlığı mekanizması aracılığıyla iç manyetosferden yavaşça dışarı doğru hareket eder ve ardından manyetik kuyruktan kaçar.
Satürn'ün manyetosferi ile güneş rüzgarı arasındaki etkileşim; görünür, kızılötesi ve ultraviyole ışıkta gözlemlenen parlak oval kutup ışıklarına neden olur. Kutup ışıkları, 100 kHz ile 1300 kHz arasındaki frekans aralığını kapsayan ve bir zamanlar gezegenin dönüşüne eşit bir periyotla modüle olduğu düşünülen güçlü Satürn kilometrik radyasyonu (SKR) ile ilişkilidir. Ancak daha sonraki ölçümler, SKR'nin modülasyon periyodunun %1 kadar değiştiğini gösterdi ve bu nedenle muhtemelen Satürn'ün gerçek dönme periyoduyla tam olarak örtüşmez. 2010 yılına kadar bilinmeyen bu periyodikliğin özellikleri hala tam olarak çözülememiştir. Manyetosferin içinde, enerjileri onlarca megaelektronvolta ulaşan parçacıkların bulunduğu radyasyon kuşakları vardır. Enerjik parçacıklar, Satürn'ün buzlu iç uydularının yüzeyleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
1980-1981 yıllarında, Satürn'ün manyetosferi Voyager uzay aracı tarafından incelendi. Ayrıca, 2004 yılında gezegene ulaşan ve Satürn'ü 13 yılı aşkın bir süre gözlemleyen Cassini görevi tarafından Eylül 2017'ye kadar devam eden bir araştırma konusu oldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Russell, C.T. (1993). "Planetary Magnetospheres". Reports on Progress in Physics. 56 (6): 687-732. Bibcode:1993RPPh...56..687R. doi:10.1088/0034-4885/56/6/001.
- ^ Belenkaya, E.S.; Alexeev, I.I.; Kalagaev, V.V.; Blohhina, M.S. (2006). "Definition of Saturn's magnetospheric model parameters for the Pioneer 11 flyby" (PDF). Annales Geophysicae. 24 (3): 1145-56. Bibcode:2006AnGeo..24.1145B. doi:10.5194/angeo-24-1145-2006. 10 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Mart 2023.
- ^ Blanc, M.; Kallenbach, R.; Erkaev, N.V. (2005). "Solar System Magnetospheres". Space Science Reviews. 116 (1–2): 227-298. Bibcode:2005SSRv..116..227B. doi:10.1007/s11214-005-1958-y. 10 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Mart 2023.
- ^ Sittler, E.C.; Andre, N.; Blanc, M. (2008). "Ion and neutral sources and sinks within Saturn's inner magnetosphere: Cassini results" (PDF). Planetary and Space Science. 56 (1): 3-18. Bibcode:2008P&SS...56....3S. doi:10.1016/j.pss.2007.06.006. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi19 Nisan 2009.
- ^ Tokar, R.L.; Johnson, R.E.; Hill, T.V. (2006). "The Interaction of the Atmosphere of Enceladus with Saturn's Plasma". Science. 311 (5766): 1409-12. Bibcode:2006Sci...311.1409T. doi:10.1126/science.1121061. PMID 16527967.
- ^ Gombosi, Tamas I.; Armstrong, Thomas P.; Arridge, Christopher S. (2009). "Saturn's Magnetospheric Configuration". Saturn from Cassini–Huygens. Springer Netherlands. ss. 203-255. doi:10.1007/978-1-4020-9217-6_9. ISBN 978-1-4020-9217-6.
- ^ Zarka, P.; Kurth, W.S. (2005). "Radio wave emissions from the outer planets before Cassini". Space Science Reviews. 116 (1–2): 371-397. Bibcode:2005SSRv..116..371Z. doi:10.1007/s11214-005-1962-2. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Mart 2023.
- ^ Bhardwaj, Anil; Gladstone, G. Randall (2000). "Auroral emissions of the giant planets" (PDF). Reviews of Geophysics. 38 (3): 295-353. Bibcode:2000RvGeo..38..295B. doi:10.1029/1998RG000046. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi28 Mart 2023.
İlave okumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arridge, C.S.; Russell, C.T.; Khurana, K.K. (2007). "Mass of Saturn's magnetodisc: Cassini observations" (PDF). Geophysical Research Letters. 34 (9): L09108. Bibcode:2007GeoRL..3409108A. doi:10.1029/2006GL028921. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi28 Mart 2023.
- Burger, M.H.; Sittler, E.C.; Johnson, R.E. (2007). "Understanding the escape of water from Enceladus" (PDF). Journal of Geophysical Research. 112 (A6): A06219. Bibcode:2007JGRA..112.6219B. doi:10.1029/2006JA012086. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi28 Mart 2023.
- Hill, T.W.; Thomsen, M.F.; Henderson, M.G. (2008). "Plasmoids in Saturn's magnetotail" (PDF). Journal of Geophysical Research. 113 (A1): A01214. Bibcode:2008JGRA..11301214H. doi:10.1029/2007JA012626. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi28 Mart 2023.
- Krimigis, S.M.; Sergis, N.; Mitchell, D.G. (2007). "A dynamic, rotating ring current around Saturn" (PDF). Nature. 450 (7172): 1050-53. Bibcode:2007Natur.450.1050K. doi:10.1038/nature06425. PMID 18075586. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Mart 2023.
- Martens, Hilary R.; Reisenfeld, Daniel B.; Williams, John D. (2008). "Observations of molecular oxygen ions in Saturn's inner magnetosphere" (PDF). Geophysical Research Letters. 35 (20): L20103. Bibcode:2008GeoRL..3520103M. doi:10.1029/2008GL035433. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Mart 2023.
- Russell, C.T.; Khurana, K.K.; Arridge, C.S.; Dougherty, M.K. (2008). "The magnetospheres of Jupiter and Saturn and their lessons for the Earth" (PDF). Advances in Space Research. 41 (8): 1310–18. Bibcode:2008AdSpR..41.1310R. doi:10.1016/j.asr.2007.07.037. 15 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi14 Mayıs 2009.
- Smith, H.T.; Johnson, R.E.; Sittler, E.C. (2007). "Enceladus: The likely dominant nitrogen source in Saturn's magnetosphere" (PDF). Icarus. 188 (2): 356-366. Bibcode:2007Icar..188..356S. doi:10.1016/j.icarus.2006.12.007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Mart 2023.
- Southwood, D.J.; Kivelson, M.G. (2007). "Saturnian magnetospheric dynamics: Elucidation of a camshaft model" (PDF). Journal of Geophysical Research. 112 (A12): A12222. Bibcode:2007JGRA..11212222S. doi:10.1029/2007JA012254. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Mart 2023.
- Stallard, Tom; Miller, Steve; Melin, Henrik (2008). "Jovian-like aurorae on Saturn". Nature. 453 (7198): 1083-85. Bibcode:2008Natur.453.1083S. doi:10.1038/nature07077. PMID 18563160.
- Saturn Sends Mixed Signals
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Emisyonlar hakkındaki NASA sitesi 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
_large.jpg)