Savaş arabası birliği
Bir savaş arabası, bir hayvanın çektiği silahlı veya zırhlı taşıt, kağnı veya araba gibi çeşitli formları içeren tarihi erken savaş aracı türlerinden biridir.
Çin'de Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleştirilmiş vagonların savaşta tahkimat olarak kullanılmasının en eski örneklerinden biri Çin tarihi kayıtlarından Han Kitabı'nda anlatılmaktadır. MÖ 119 yılındaki Han-Xiongnu Savaşı'nın Mobei Muharebesi sırasında, ünlü Han generali Wei Qing ordusunu Gobi çölü boyunca yorucu bir keşif yürüyüşüne çıkarmış, ancak Yizhixie Chanyu'nun ana kuvvetini diğer tarafta onları kuşatmak için beklerken bulmuştur. "Askeri Sağlam Vagon" (Çince: 武剛車; pinyin: wŭ gāng chē) olarak bilinen zırhlı ağır arabaları geçici savunma tahkimatı olarak halka şeklinde kullanan Wei Qing, Xiongnu'nun ilk süvari hücumlarını etkisiz hale getirerek onu bir çıkmaza zorlamış ve birliklerinin güç toplaması için zaman kazanmış, ardından da bir kum fırtınasının örtüsünü kullanarak göçebeleri alt eden bir karşı saldırı başlatmıştır.[1]
Guangwu İmparatoru (MS 25-57), Xiongnu'lara karşı Çin Seddi'nde konuşlandırılan bir gözlem kulesi ile birkaç kat yüksekliğinde öküzle çekilen bir savaş arabası tanıtmıştır.[2] 6. yüzyıla gelindiğinde bu tür savaş arabaları birkaç metre yüksekliğe ulaşmış ve 20 tekerleğe kadar çıkmıştır.[3]
Avrupa'da Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Orta Çağ Avrupa savaş arabası, 1420 civarında Hussit Savaşları sırasında Bohemya'da isyan eden Hussit güçleri tarafından geliştirilmiştir.[4] Koruyucu kenarları ateşleme yarıklarıyla donatılmış ağır bir arabaydı ve bir top ya da mızrak, döven ve kargı kullanan piyadeler tarafından desteklenen tüfekçiler, okçular ve arbaletçilerden oluşan bir kuvvetten ağır ateş gücü sağlıyordu. Bunlardan oluşan gruplar araba kaleleri oluşturabilirdi ama aynı zamanda savaş dizilimleri için güçlü noktalar olarak ya da kıskaç hareketlerinde ateş gücü olarak da kullanılırlardı.[5] Barutun bu erken kullanımı ve yenilikçi taktikler, büyük ölçüde köylülerden oluşan piyadelerin Kutsal Roma İmparatorluğu'nun süvarilerden oluşan daha büyük güçlerinin saldırılarını savuşturmasına yardımcı oldu.
Hussit savaşlarından sonra, Bohemyalı paralı askerlerin süvarilere ya da piyadelere karşı üstünlük sağlayan özel taktik silahı olarak kullanılmaya devam etmiştir. Başarılı tarihi, en azından büyük çaplı çarpışmalarda, sahra topçuluğunun gelişmesiyle sona erdi: 12 Eylül 1504'te Wenzenbach Savaşı'nda yaklaşık 300 vagondan oluşan bir araba kalesi Georg von Frundsberg'in landsknecht alayının culverinleri ve tüfekleri tarafından yıkıldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Book of Han, Ban Gu, 111 CE
- ^ Peter Lorge (2013). Debating War in Chinese History. BRILL. s. 44. ISBN 9004244794.
- ^ Ce Zhang. A History of Mechanical Engineering. Springer. s. 34. ISBN 981150833X.
- ^ Arnold, Thomas. ‘’The Renaissance at War’’. Cassell & Co. 2001. p. 82.
- ^ Arnold, 82.