Uskumru
| Uskumru | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Scomber scombrus | |||||||||||||||||
Uskumru (Scomber scombrus) bir deniz balığı. Aynı zamanda Uskumrugiller familyasına adını vermiş olan, bu familyanın örnek balığıdır. Akdeniz'in, Karadeniz'in ve kuzey Atlantik Okyanusu'nun ılıman sularında bulunan bir uskumru türüdür. Burada son derece yaygındır.[1]
Vücut iğ şeklindedir. Sırtta aşağıya doğru inen açık veya koyu yeşilimsi-mavi, üzeri lekeli bantlar vardır. Başta beyin görünmez, karın tarafı açık gümüşi renktedir. Bütün yüzgeçler yumuşak ışınlı olup, gözler kolyoza göre daha ufaktır. Kolyozdan kafada ve vücutta bulunan pulların tekdüze, sırt yüzgecindeki dikenleri daha çok sayıda (11-13), pulları ve yanlarının altında koyu esmer lekeler ve hava kesesi olmayışı ile ayrılır. 8 ila 11 yıl arasında yaşarlar.
Büyüklüğü ortalama 30–35 cm'dir, maksimum 50 cm olur. Ortalama ağırlığı 200-500 gram civarındadır.
Besin değeri açısından da zengin olan uskumru balığı pek çok protein ve vitamin içerir. İlk akla gelen uskumru Omega 3 açısından zengindir bilgisi olsa da uskumru sadece Omega 3 açısından değil; A vitamini, C vitamini, B6 vitamini, B12 vitamini, kalsiyum, demir ve magnezyum açısından da zengindir.[2]
Sınıflandırma ve soyoluş
[değiştir | kaynağı değiştir]Atlantik uskumrusu ilk kez 1758'de İsveç zoolog Carl Linnaeus tarafından Systema Naturae'nin 10. baskısı'nda tanımlandı. Linnaeus ona bilimsel adını "torkin balığı" veya "uskumru" anlamına gelen Yunanca skombros kelimesinden Scomber scomber verdi. Geniş dağılımı nedeniyle Atlantik uskumrusu, 1814 ile 1863 yılları arasında 5 farklı bilim adamı tarafından bağımsız olarak 6 kez daha tanımlandı. Özel adı daha sonra 1983 yılında B. B. Collette ve C. E. Nauen tarafından scombrus olarak değiştirildi.[3] Türdeşlerinden çeşitli şekillerde ayrılır, ilki yüzme kesesi olmamasıdır. Damak kemiği cinsinin diğer üyelerinden daha geniştir ve otoliti, türdeşleri dikdörtgenken oval şekillidir.[4]
Doğu Atlantik Okyanusu'nda yumurtlamanın meydana geldiği yer ve zamana göre farklılaşan üç stok vardır ancak araştırmalar bu popülasyonlar arasında herhangi bir belirgin genetik farklılık bulamamıştır. Doğu Atlantik stoklarının Norveç Denizi ve Kuzey Denizi gibi belirli yerlerde birleştiği bilinirken, batı ve doğu Atlantik popülasyonları arasındaki göç eksikliği tarafından desteklenen genetik farklılıklar yalnızca transatlantik ölçeğinde görülmeye başlar.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Scomber scombrus summary page". FishBase (İngilizce). 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2025.
- ^ Uskumru Kalori ve Besin Değerleri
- ^ Şablon:FishBase
- ^ Abdussamad, E. M.; Sandhya Sukumaran; Arun K. O. Ratheesh; K. Mohamed Koya; K. P. S. Koya; Prathibha Rohit; Sally Reader; K. V. Akhilesh; A. Gopalakrishnan (2016). "Scomber indicus, a new species of mackerel (Scombridae: Scombrini) from the Eastern Arabian Sea" (PDF). Indian Journal of Fisheries. 63 (3). ss. 1-10. doi:10.21077/ijf.2016.63.3.59184-01. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)13 Aralık 2022.
- ^ Nesbo, Camilla L.; Eli K. Rueness; Svein A. Iversen; Dankert W. Skagen; Kjetill S. Jakobsen (2000). "Phylogeography and population history of Atlantic mackerel (Scomber scombrus L.): a genealogical approach reveals genetic structuring among the eastern Atlantic stocks". Proceedings of the Royal Society B. 267 (1440). ss. 281-292. doi:10.1098/rspb.2000.0998. PMC 1690521
. PMID 10714883.
