Sedat Simavi
Sedat Simavi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1896 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 11 Aralık 1953 (57 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Kanlıca Mezarlığı, İstanbul |
| Eğitim | Saint Joseph Fransız Lisesi Galatasaray Lisesi |
| Meslek | Gazeteci, yazar, sinemacı, karikatürist |
| Evlilik | Melek Simavi |
| Çocuk(lar) | Haldun Simavi Erol Simavi |
Süleyman Sedat Simavi (d. 1896, İstanbul - ö. 11 Aralık 1953, İstanbul)[1], Türk gazeteci, yazar ve karikatürist. Hürriyet gazetesinin kurucusudur.[1]
Çocukluk ve gençlik yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sedat Simavi, 1896 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Samsun mutasarrıfı Hamdi Bey'di. Anne tarafından dedesi eski sadrazamlardan Saffet Paşa'dır.[2]
Babası Hamdi Bey, Canik (Samsun) Sancağı'nda mutasarrıf olması nedeniyle henüz kırk günlük iken Samsun'a geldi; sekiz yaşına kadar burada yaşadı. Eğitim hayatının başlangıcında İstanbul'a taşındılar. Ancak babasının II. Abdülhamid'e olan muhalifliği ve Mithat Paşa'ya olan yakınlığı yüzünden İstanbul'a gelmesine izin verilmedi. Babasını ancak son görev yeri olan Sakız Adası Mutasarrıflığı için adaya giderken Beşiktaş açıklarında demirlemiş olan gemide gördü. Amcası Lütfi Simavi'nin yanında kalmaya başlamıştır.[2]
Orta ve lise tahsilini Kadıköy'deki Saint Joseph Fransız Lisesi ile Galatasaray Lisesi'nde yaptı.[1] Sedat Simavi, lise yıllarında karikatür yapmaya başlamış ve onun resim yeteneğini fark eden, 1912-1913 yıllarında Galatasaray Lisesi'nde ve Yıldız Harp Akademisi'nde resim öğretmeni olan Fransız Pierre Lambert olmuştur. Pierre Lambert, Balkan Savaşı'nın yarattığı zor günlerde Türk ordusuna destek vermek amacıyla Visions Orientales Dedies aux Dames Turques (Doğulu Görüntüler Türk Hanımlarına İthaf Edilmiştir) adlı 47 sayfalık bir kitapçık yayımlamıştır.[2]
Pierre Lambert tarafından neşredilen 47 sayfalık kitapçık, toplamda 13 karikatür içermektedir ve bu illüstrasyonların tamamının kaynağı Sedat Simavi'dir. Eserin ilk sayfasında başlıkta Sedat Simavi'nin ismine de yer verilmiş olup, kitapçık “Visions Orientales Dédié Aux Dames Turques Illustrations de Suleiman Sedat“ adıyla yayımlanmıştır.[2]
1912'de Galatasaray Lisesi'ni bitirdi. Ayrıca Galatasaray Lisesi'nde tarih öğretmenliğinde bulundu. Bu kısa hizmetten sonra yazı hayatına atıldı.
Yayımcılık ve sinema geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sedat Simavi, İnci, Diken, Karikatür gibi mizah dergilerini yayınladı.[3] 1916'da haftalık olarak yayımlamaya başladığı Hande dergisiyle basın hayatına başladı.[1] 1917'de Pençe ve Casus isimli ilk konulu Türk filmlerini yönetti.[3] Mizah alanında da eserler veren Simavi'nin Yeni Zenginler (1918) ve Kadınlar Saltanatı (1920) isimli karikatür albümleri vardır. Sedat Simavi devrinin en ünlü haftalık dergisi olan Yedigün'ü çıkarmış[4], böylece Türk basın hayatına dergicilikte büyük yenilikler getirmiştir. 1920'de Dersaadet adıyla günlük bir gazete çıkardı; Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında yayınladığı Güleryüz isimli mizah dergisiyle Kuvayi Milliyecileri destekledi. 1921-1930 yılları arasında Hanım, Hacıyatmaz, Yıldız, Meraklı Gazeteci, Yeni Kitap, Arkadaş gibi çok sayıda dergi yayımladı. 1933'te çıkardığı haftalık Yedigün ve 1935'te devraldığı Karagöz isimli dergilerin[4] yayımını uzun yıllar sürdürdü.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Sedat Simavi Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sedat Simavi, 1946'da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer almış ve 1949'a kadar başkanlığını yürütmüştür. Ölümünün ardından Sedat Simavi Vakfı tarafından verilen Sedat Simavi Ödülleri, daha sonra kurucusu olduğu Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından verilmeye başlamıştır. Mezarı Kanlıca'daki Mihrimah Sultan Mezarlığı'ndadır. Kanlıca'da ismine yapılmış bir ilkokul vardır.
Hürriyet dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sedat Simavi, 1 Mayıs 1948'de Hürriyet gazetesini kurdu[4] ve baş yazarlığını yaptığı bu gazeteyi Türkiye'nin en çok okunan gazetesi durumuna getirdi. Hayatının sonuna kadar da gazeteci olarak Hürriyet'te başmakaleler yazdı.
Diğer eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sedat Simavi'nin gazetecilik dışında da çeşitli eserleri vardır: Fuji-Yama (1934) adında bir roman[3], Ceza ve Hürriyet Apartmanı adında da 2 piyes yazmıştır. 1945'te filmi çekilen Hürriyet Apartmanı'nda Talat Artemel başrolü oynamıştır.
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Melek Simavi ile evlendi. Günaydın gazetesini eski sahibi Haldun Simavi ve Hürriyet gazetesini eski sahibi Erol Simavi olmak üzere iki çocuğu oldu.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]
11 Aralık 1953 tarihinde saat 20.05'te Kanlıca'daki evinde öldü. Hayatını kaybettikten sonra oğulları Haldun Simavi ve Erol Simavi döneminde de Hürriyet gazetesini yönetimi ortaklaşa üstlenmiştir. Mezarı, Hürriyet gazetesini eski sahibi olan oğlu Erol Simavi ile birlikte Kanlıca'daki Mihrimah Sultan Mezarlığı'nda bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Sedat SIMAVI".
- ^ a b c d "Sedat (Süleyman) Simavi".
- ^ a b c "SİMAVİ, Sedat".
- ^ a b c "Sedat Simavi".
27 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
