Seppuku
Seppuku (Japonca: 切腹, "karnı yarmak") iç organların dışarı çıkmasını sağlayan bir tür Japon intihar adetidir.[1][2]
Seppuku ayrıca hara-kiri (腹切り, "karın-kesmek") olarak bilinir.[3] Seppuku ile aynı kanji ile yazılır ancak ters dizilimdedir. Japoncada hara-kiri konuşma dilinde, seppuku ise resmî bir terim olarak kullanılır. Samuraylar seppuku kelimesini kullanırken, sıradan Japonlar hara-kiri kelimesini kullanmaktaydı. Günümüzde hara-kiri daha yaygın olarak bilinmektedir. Çünkü hara-kiri kelimesi Japoncada "karın deşmek" anlamına geldiği için argo olarak kabul edilir.
Efendisinin ölümünden sonra seppuku yapmak oyibara (追腹 ya da 追い腹) olarak adlandırılır, adet aynıdır.
Seppuku, feodal Japonya'da özellikle samuray sınıfının savaşta yenilgi sonucunda hayatta kaldıysa yapması gereken intihar olarak adlandırılmaktadır. Gerçekte ise savaşta yenilen samurayın böyle bir zorunluluğu olmadığı gibi bu sadece samuraylara has bir davranış da değildir. Genellikle efendisine doğru hizmet edememiş samuraylara Edo hanedanı döneminde bir nevi onurlandırma amacıyla düzenlenmiş cezalandırma yöntemidir.
Seppuku'da esas olan samurayın yaşamı boyunca her an beklediği ölüme kendi eliyle fakat korkunç acılar içerisinde kavuşmasıdır. Zaman içerisinde "seppuku" yapmanın verdiği acıyı önlemek için intihar eden samurayın en yakın arkadaşına karnı kesme işlemini takiben kafasını kesme görevi verilmiştir. Bu görevi yerine getiren kişilere "kayşakunin" denilirdi ve genellikle samurayın en yakın olduğu ya da en güvendiği kişilerden seçilirdi.
Şahıs; seppuku yapmadan önce banyo yapar, beyaz giyinir ve en sevdiği yemeğini yer, hazır olduğu zaman bıçağı karnına saplar, sağ-sol hareketleri yaparak diyaframını ve midesini parçalar sonra da kayşakunin kellesini uçurur.
Seppuku iki çeşittir: Biri yukarıda anlatılan normal seppuku, öteki ise Juun-Buun Seppuku'dur. Juun-Buun Seppuku'da, kayşakunin yoktur. Şahıs; karnını haç şeklinde (+) keser, iç organlarını dışarı çıkarır, mümkünse toprağa koyar ve orada ölüverir.
Seppuku yapmak bir süre sonra yasaklanmış olmasına karşın günümüze kadar var olmayı başarmıştır. Japon toplumunda kabahatli olmak ve bu kabahatin toplumca bilinir hâle gelmesi çok büyük utanç sayıldığından zaman zaman uygulayanlar görülmektedir.
Kadınların intihar ritüeli
[değiştir | kaynağı değiştir]
Samuray eşleri savaş zamanlarında düşman askerinin eline geçmemek veya tecavüze uğramamak için intihar ederdi. Erkeklerden farklı olarak kadınlar tantō veya kaiken gibi bir bıçak ile boğazdaki atardamarı keserek intihar ederdi. İntihar etmeden önce kadınlar bacaklarını birbirlerine bağlar böylece öldüklerinde vücutları saygın şekilde görünürdü[4]
Modern Japonyada
[değiştir | kaynağı değiştir]Meji Restorasyonu döneminde seppuku 1873 yılında ölüm cezası olarak kaldırıldı. Ancak gönüllü seppuku uygulanmaya devam etti. Özellikle savaş dönemlerinde başarısız olan pek çok asker ve subay seppuku yaptı. 1912 yılında Rus-Japon Savaşı sırasında verdiği ağır kayıplar nedeniyle General Nogi Maresuke eşi ile birlikte seppuku yaptı[5]. 1944'te Guam Muharebesi'ni kaybeden General Hideyoshi Obata seppuku yaptı. Japonya II.Dünya Savaşı'nı kaybedip teslim olduğu gün 15 Ağustos 1945'te Savaş bakanı Korechika Anami seppuku yaptı.[6] Kayıtlara geçen son seppuku 2001 yılında şirketinin yaşadığı mali kayıplardan sonra Japon judocu İsao Inokuma tarafından yapıldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Rothman, Lily (22 Haziran 2015). "The Gory Way Japanese Generals Ended Their Battle on Okinawa". Time. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020.
- ^ Frank, Downfall ss. 319–320
- ^ "The Deadly Ritual of Seppuku". 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2010.
- ^ Turnbull, Stephen R. (1996). The Samurai: A Military History. p. 72.
- ^ Freeman-Mitford, Algernon Bertram (1871). "An Account of the Hara-Kiri". Tales of Old Japan. Archived from the original on 2012-12-06.
- ^ Rankin, Andrew (2011). Seppuku: A History of Samurai Suicide. Kodansha International. ISBN 978-4770031426.
