Ses hızı

Bir F-18 Ses hızını geçerken

Ses hızı, bir ses dalgasının esnek bir ortamda hareket ederken birim zamanda kat ettiği mesafedir. Havada, deniz seviyesinde ve 20 °C (santigrat) sıcaklıkta 343.2 m/s (343.2 metre/saniye) (yaklaşık 1235.5 km/saat) olarak alınır.

Ses hızı frekansa bağlı olarak değişmez, her frekansta ses aynı hızda gider.

Havanın sıcaklık, yoğunluk durumuna göre sesin yayılma hızı değişir. Soğuk havada ses hızı azalır. Ses sıcak havadan soğuk havaya geçerken yayılma doğrultusunu değiştirir.

Sesin havadaki hızı yaklaşık olarak şu formülle hesaplanabilir:

$c_{\mathrm {hava} }=(331{.}5+(0{.}6\cdot \vartheta ))\ \mathrm {ms^{-1}} \,$

Formüldeki $\vartheta \,$ (theta) sıcaklığın derece santigrad (°C) cinsinden ifadesidir.

Herhangi bir alanda, rüzgâr arkadan eserse ses zemine doğru yönlenir. Rüzgâr önden eserse, ses zeminden yukarı doğru yönlenir. Gündüz, zemin ısındığı için ses dalgaları ısı etkisi nedeniyle yukarı doğru yönelir. Gece, zemin soğuduğu için ses dalgaları daha uzağa gidecektir ve aşağıya doğru yönelir.

Denizde suyun yapısı yansıtıcı bir yüzey oluşturmaktadır. Bu nedenle denizde ses sakin bir ortamda 4–5 km. kadar uzağa gidebilir.

Hareketli ses kaynağının hızı, sesin yayılma hızını geçince, ses, patlama sesi olarak duyulur. Bu durumda dalga ışın gibi konik bir alana yayılır ve şok dalgaları olarak isimlendirilir. Bir cismin hızının, o ortamdaki ses hızına oranına Mach sayısı denir. Ses hızını ilk geçen insan Chuck Yeager olmuştur.